ΧΑΪΔΑΡΙ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ Κ.ΦΩΤΕΙΝΑΚΗ ΧΑΪΔΑΡΙ - ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ -Σ_compre | Page 38

Åëåõóßíéá ÌõóôÞñéá
Ô
ï Éåñü ôçò Åëåõóßíáò èåùñåßôáé ùò Ýíáò áðü ôá
óðïõäáéüôåñïõò áñ÷áéïëïãéêïýò ôüðïõò. Óôï ÷þñï áõôü
ëáôñåýôçêå ìå óåâáóìü êáé áðÝñáíôï ìõóôÞñéï ç ÈåÜ ÄÞìçôñá êáé ç
êüñç ôçò Ðåñóåöüíç.
Ç Ðåñóåöüíç Þôáí ôüóï üìïñöç ðïõ ðñïêÜëåóå ôïí Èåü
Ðëïýôùíá. Ï Üñ÷ïíôáò ôïõ ÊÜôù Êüóìïõ ìåôáìïñöþèçêå ó´ Ýíá
ðáíÝìïñöï Üíèïò, ôïí ìõèéêü íÜñêéóóï· ôï Üíèïò ðñïêÜëåóå ôïí
åíäéáöÝñïí ôçò Ðåñóåöüíçò åêåß ðïõ Ýðáéæå êáé ðñïóðÜèçóå íá ôï
êüøåé, ï Êñüíïò ôçí Üñðáîå ìå âßá êáé áíÜãêáóå ôçí Êüñç íá âãÜëåé
ìéá ôüóï äõíáôÞ êáé óðáñá÷ôéêÞ êñáõãÞ ðïõ ôçí Üêïõóå ç ìÜíá ôçò
óôïí ¼ëõìðï.
Ç ÈåÜ ÄÞìçôñá ìå áöÜíôáóôç ëýðç, Üóéôç êáé áðüôéóôç, áíáæçôïýóå
ôçí Êüñç ãéá åííéÜ óõíå÷üìåíåò çìÝñåò. Ôñéãõñíïýóå áðü åäþ êáé
áðü åêåß, üðïõ ï äñüìïò ôçò ôçí Ýöåñå óôçí Åëåõóßíá. ÌåôÜ áðü
åííÝá ìÝñåò áíáæÞôçóçò ÷ùñßò áðïôÝëåóìá, êÜèéóå åðéôÝëïõò íá
îåêïõñáóôåß ó´ Ýíá óêéåñü ìÝñïò ðïõ åß÷å ìéá åëéÜ êáé Ýíá ðçãÜäé.
Åêåß ðÞãáí ãéá íá ðÜñïõí íåñü ïé ôÝóóåñéò êüñåò ôïõ Êåëåïý,
âáóéëéÜ ôçò Åëåõóßíáò, êáé óõíÜíôçóáí ôçí ôáëáéðùñçìÝíç ãõíáßêá, ôç
ÈåÜ ÄÞìçôñá, ðïõ åß÷å ìåôáìïñöùèåß óå ãñáßá.
ËõðÞèçêáí ôçí ”Ãñáßá” êáé ôçí ðÞãáí óôï áíÜêôïñï ôïõ ðáôñüò
ôïõò. Åêåß ç ìçôÝñá ôïõò ðñüôåéíå óôçí ÄÞìçôñá, ôçí ïðïßá áñ÷éêÜ
äåí áíáãíþñéóå, íá áíáëÜâåé ôçí áíáôñïöÞ ôïõ ìéêñïý ðñßãêéðá
Äçìïöþíôá.
Ç ÄÞìçôñá óõìöþíçóå êáé ãéá íá äåßîåé ôçí åõãíùìïóýíçò ôçò
Ýêáíå ìõóôéêÜ üëåò ôéò äéáäéêáóßåò ãéá íá ãßíåé ï ìéêñüò áèÜíáôïò.
Ï ìéêñüò Äçìïöþíôáò áíáðôõóóüôáí ãñÞãïñá, êáé áõôüò Þôáí ï
ëüãïò ðïõ Ýêáíå ôçí ìçôÝñá ôïõ íá ðáñáêïëïõèÞóåé ôçí Ôñïöü.
¼ôáí ç ìçôÝñá åßäå ôéò äéáäéêáóßåò áèáíáôïðïßóçò ôïõ ìéêñïý
Äçìïöþíôá, (ìåôáîý ôùí Üëëùí ç ÄÞìçôñá ôïý Ýêáéãå üëá ôá èíçôÜ
óçìåßá), ç ìçôÝñá ôñüìáîå êáé Ýôóé öáíåñþèçêå óôçí ãñéÜ ôñïöü.
Ç ÄÞìçôñá ôüôå öáíÝñùóå ôçí ðñáãìáôéêÞ ôçò éäéüôçôá êáé
ðñïÝôñåøå ôïí ðáôÝñá Êåëåü íá ÷ôßóåé Ýíáí íáü êáé âùìü ãéá íá
êëåéóôåß ìÝóá. Ç ëýðç ôçò Þôáí ôüóï ìåãÜëç ðïõ ç ãç äåí Ýâãáæå
êáñðïýò ãéá ôçí äéáôÞñçóç ôïõ áíèñþðéíïõ åßäïõò.
Ôüôå ï Äßáò, ìå ôïí ïðïßï ç ÈåÜ ÄÞìçôñá åß÷å óõëëÜâåé ôçí Êüñç,
äéÝôáîå ôïí ÅñìÞ íá ðÜåé óôïí ¢äç êáé íá áíåâÜóåé ôçí Ðåñóåöüíç
áðü ôïí ÊÜôù óôïí ÅðÜíù Êüóìï. Ç Ðåñóåöüíç åðéóôñÝöåé ìå Ýíáí
üñï ôïí ïðïßï áðïäÝ÷ôçêå ç ÄÞìçôñá: íá ìÝíåé ç Êüñç ôïýò ïêôþ
ìÞíåò ìáæß ìå ôç ìÜíá ôçò êáé ôïõò Üëëïõò ôÝóóåñéò “õðü æüöïí
çåñüåíôá”.
¸ôóé ç ÄÞìçôñá ãáëÞíåøå êáé ç ãç Ýäùóå áíåìðüäéóôá ôïõò
êáñðïýò ôçò. Ç ÄÞìçôñá äßäáîå óôïõò Åëåõóßíéïõò ôïí ôñüðï
ðïõ åðéèõìïýóå íá ôçí ëáôñåýïõí ïé èíçôïß. Ïé ôåëåôÝò áõôÝò
ïíïìÜóôçêáí ÌõóôÞñéá êáé ïé ìõçìÝíïé æïýóáí åõôõ÷éóìÝíïé êáé
åîáóöÜëéæáí êáëýôåñåò óõíèÞêåò óôçí ìåôáèáíÜôéá æùÞ.
Ç ìýçóç åß÷å ôñßá åðßðåäá êáé ôá ÉåñÜ óêåýç ðïõ öõëÜóóïíôáí üëï
ôï ÷ñüíï óôçí Åëåõóßíá ìåôáöÝñïíôáí óôçí ÁèÞíá óå ðïìðÞ ìÝóù
ôçò ÉåñÜò Ïäïý. Ç ðïìðÞ ðåñíïýóå ôéò Ëßìíåò ôùí Ñåéôþí, äéÝó÷éæå
ôï Éåñü ôçò Áöñïäßôçò, ôïí Íáü ôïõ Äáöíçöüñïõ Áðüëëùíá (óôïí
÷þñï ôçò óçìåñéíÞò ÌïíÞ Äáöíßïõ) êáé Üëëùí íáþí êáé âùìþí, ðïõ
õðÞñ÷áí Üöèïíïé êáôÜ ìÞêïò ôçò ÉåñÜò Ïäïý, êáé Ýôóé Ýöôáíáí óôçí
ÁèÞíá.
Ïé ðéóôïß ðïõ ìõÞèçêáí óôá Åëåõóßíéá ÌõóôÞñéá, öáßíåôáé
ðùò õðüêåéíôï óå ìåãÜëç åðéññïÞ êáé õðïâïëÞ êáé ãé´ áõôü äåí
áðïêáëýöôçêáí ëåðôïìÝñåéåò ãéá ôïõò ôñüðïõò ìýçóçò êáé ëáôñåßáò.
Ìå ôçí åîÜðëùóç ôïõ ×ñéóôéáíéóìïý ôá ìõóôÞñéá áðáãïñåýôçêáí
ìå áõôïêñáôïñéêü äéÜôáãìá ôï Èåïäïóßïõ Á´ ôïõ ÌåãÜëïõ ôï 379
ì. ×. êáé ëßãá ÷ñüíéá áñãüôåñá, ôï 395 ì. ×., ìå ôçí åéóâïëÞ ôùí
Âçóéãüôèùí, ï ÷þñïò ôÝëåóçò ôùí Ìõóôçñßùí êáôáóôñÜöçêå.
Óôïí áñ÷áéïëïãéêü áõôü ÷þñï ï óôñáôÜñ÷çò ÊáñáúóêÜêçò
óôñáôïðÝäåõóå ðñéí êáé ìåôÜ ôçí ìÜ÷ç ôïõ ×áúäáñßïõ, ç ïðïßá Ýãéíå
óôéò 6 êáé 8 Áõãïýóôïõ ôïõ 1826.
36
‘Áðïøç ôïõ êüëðïõ ôçò Åëåõóßíáò áðü ôï ðñïáýëéï ôïõ Áñ÷áéïëïãéêïý Ìïõóåßïõ.
Ðåñóåöüíç, “ç öåýãïõóá Êüñç”, Áñ÷áéëïãéêü Ìïõóåßï Åëåõóßíáò.
Áñ÷áéïëïãéêüò ÷þñïò Åëåõóßíáò, ëåðôïìÝñåéá.
ÌåãÜëá Ðñïðýëáéá.
ÐçãÝò:
• ÐÁÐÁÃÃÅËÇ, Ê. 2002. Åëåõóßíá, ï áñ÷áéïëïãéêüò ÷þñïò êáé ôï ìïõóåßï, Eurobank Åñãáóßáò (äåí äéáôßèåôáé óôï
åìðüñéï).
• ÐÑÅÊÁ-ÁËÅÎÁÍÄÑÇ, Ê. 1991. Åëåõóßíá, ÕÐÐÏ-ÔÁÐ.
• ÂËÁ×ÏÓ, Á, 1984 [1ç Ýêäïóç 1972], ¸íáò ÖéëÝëëçí ãéá ôï 1821, Åóôßá.
• ÖÙÔÉÁÄÇÓ, Ä. ÊáñáúóêÜêçò, ÌÝëéóóá.
37