Σπουδή στη Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Παιδεία - Εκπαίδευση, Ανθρώπινα Δικαιώματα | Page 31

Παιδεία-Εκπαίδευση
Αυτομόρφωση
Πανελλήνιες εξετάσεις 2010
ΚΕΙΜΕΝΟ
Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία
της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος, έχο-
ντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να συμβάλει αποφα-
σιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής του κατάρτισης. Σε αυτή
την ατομική, και πολλές φορές εξαιρετικά δύσκολη, πορεία κατάκτησης νέων γνώ-
σεων, δεν ενεργεί μόνος του, όπως θα μπορούσαμε να υποθέσουμε με βάση το
πρώτο συνθετικό της λέξης αυτο-μόρφωση. Ο άνθρωπος δεν δραστηριοποιείται
μέσα σε ένα κοινωνικό κενό, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον. Βρίσκεται
δηλαδή σε συνεχή επικοινωνία με τους άλλους, σε επαφή και ανταλλαγή με τους
επίσημους ή ανεπίσημους εκπαιδευτικούς θεσμούς, με ποικίλους οργανισμούς και
κέντρα κατάρτισης, ακόμη και όταν οι νέες τεχνολογίες του επιτρέπουν να μαθαίνει
και να εργάζεται σε φυσική απόσταση από τους άλλους.
Με αυτή την έννοια, οι διαδικασίες και οι πρακτικές αυτομόρφωσης στη σημε-
ρινή εποχή δεν σημαίνουν την απουσία των άλλων, θεσμών και ατόμων, ούτε την
κοινωνική απομόνωση του καθενός ατόμου, αλλά την ενεργητική στάση του, αφού
το ίδιο αποφασίζει, άλλοτε αυτοβούλως και άλλοτε κάτω από την πίεση συγκεκρι-
μένων αναγκών, να εκπαιδευθεί. Η ενεργητική στάση συνίσταται στο ότι ο άνθρω-
πος καλείται να διαμορφώσει μαζί με τους άλλους συμμετέχοντες (οργανισμούς,
εκπαιδευτές, εκπαιδευόμενους) το περιεχόμενο, τη διαδικασία και τους τρόπους
της εκπαίδευσής του.
Όμως οι πρωταρχικοί παράγοντες που καθιστούν την αυτομόρφωση αναγκαία
για τα άτομα των σύγχρονων κοινωνιών είναι οι νέες επιστημονικές και τεχνολογι-
κές ανακαλύψεις και οι συνεπακόλουθες μεταμορφώσεις της αγοράς εργασίας.
Μία από τις συνέπειες αυτών των αλλαγών είναι ότι πολλά επαγγέλματα χάνουν
γρήγορα την αξία και τη χρησιμότητά τους, ενώ οι γνώσεις και οι δεξιότητες που τα
άτομα κατέκτησαν στα πρώτα στάδια της ζωής τους καθίστανται ανεπαρκείς για το
παρόν και το μέλλον. Η συνολική τεχνολογική αναδιάρθρωση της εργασιακής δρα-
στηριότητας στερεί όλο και περισσότερο στα άτομα τη δυνατότητα να διατηρούν
μία και μοναδική επαγγελματική ταυτότητα σε όλη τη διάρκεια της ενεργού ζωής
τους. Κατά συνέπεια, ανεξάρτητα από τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες αυτής της κα-
τάστασης για τα άτομα, οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται
να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους. Το γεγονός
29