ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021 ΑΠΟΨΗ
7
Υπογεννητικότητα . Ένα μεγάλο πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η Ελλάδα
Γράφει η Μαρία Φωτάκη , Μέλος ΕΣΗΤΛΣΥΜ- δημοσιογράφος
Το 2011 , όπως φαίνεται από τα στατιστικά στοιχεία της Eurostat , ήταν η χρονιά που η Ελλάδα μπήκε σε περίοδο οικονομικής κρίσης , αλλά και η χρονιά που για πρώτη φορά , μετά τη μεταπολίτευση , η χώρα παρουσίασε αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων - θανάτων . Από τότε στη χώρα μας , αλλά σταδιακά και σε ολόκληρη την Ευρώπη , οι γεννήσεις ακολουθούν μια συνεχόμενη καθοδική πορεία , με τις μελέτες να είναι εξαιρετικά απαισιόδοξες αναφορικά με την πληθυσμιακή εξέλιξη της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες . Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία , που καταγράφονται κάθε χρόνο , οι γεννήσεις μειώνονται σε τέτοιο βαθμό , που αναπόφευκτα το 2050 οριακάοι Έλληνες θα φτάνουν τα οκτώ εκατομμύρια , εκ των οποίων σχεδόν τα τρία εκατομμύρια θα είναι άνω των 65 ετών . Η κατάσταση έγινε ακόμη πιο ανησυχητική την περίοδο της πανδημίας , που ενώ οι πολίτες « κλείστηκαν » μέσα στα σπίτια τους , οι γεννήσεις αντί να αυξηθούν , μειώθηκαν . Αυτό οδήγησε σε μία θλιβερή διαπίστωση ότι η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διαχρονική αλλαγή των ποσοτικών και ποιοτικών πληθυσμιακών δεδομένωντης , με μείωση του πληθυσμού και αύξηση της μέσης ηλικίας του , μείωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και πτώση του δείκτη γονιμότητας . Κατά την τελευταία δεκαετία μάλιστα παρατηρείται δραματική επιδείνωση των δημογραφικών της δεδομένων , η οποία αποδίδεται πρωτίστως στην οικονομική κρίση , ως αποτέλεσμα της υψηλής ανεργίας και των αβεβαιοτήτων που επιφέρουν οι πιο ανταγωνιστικές , απαιτητικές και λιγότερο ασφαλείς συνθήκες εργασίας , ενώ παράλληλα ένας μεγάλος αριθμός νέων , παραγωγικής και αναπαραγωγικής ηλικίας , μετανάστευσαν στο εξωτερικό . Παράλληλα το πρόβλημα της υπογεννητικό- τητας δημιουργείμία σειρά από σοβαρότατα προβλήματαόπως , μείωση των παραγωγικών ηλικιών με ταυτόχρονη αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων , σε συνδυασμό με την αλλαγή του προσδόκιμου της ζωής , διαταράσσοντας έτσι τόσο τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος και του συστήματος υγείας , αλλά και δημιουργώντας ταυτόχρονα απειλή ακόμη και της συνέχειας του ελληνικού πληθυσμού . Με άλλα λόγια , η οικονομική κρίση , το αίσθημα της ανασφάλειας κοινωνικής και οικονομικής αβεβαιότητας που προκάλεσε λόγω απώλειας θέσεων εργασίας , υποαπασχόλησης , μείωσης εισοδήματος και υποβάθμισης των δομών κοινωνικής πρόνοιας , σε συνδυασμό με την έλλειψη σχεδιασμού και εφαρμογής μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής για την ενίσχυση της οικογένειας , έχει επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τη δημογραφία της χώρας . Η αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης δεν είναι θέμα μιας κυβέρνησης , απαιτεί μακρόπνοη στρατηγική και εθνική συνεννόηση Για να μπορέσουμε ναέχουμε ανάσχεση της δημογραφικής κρίσης πρέπει πρώτα απ ’ όλα να δημιουργηθεί στους πολίτες ένα κλίμα αισιοδοξίας και ασφάλειας για το μέλλον , μέσα από τονεπαναπροσδιορισμό των βασικών παραμέτρων της κοινωνικής πολιτικής . Σε αυτό το πλαίσιο απαιτείται , η εφαρμογή πολιτικών που θα ευνοούν την απασχόληση
και θα ισχυροποιούν τα κίνητρα των νέων για είσοδο στην αγορά εργασίας , ανακόπτοντας παράλληλα την αποχώρηση , ιδίως των νέων , εγκαταλείπουν από τη χώρα αναζητώντας καλύτερη τύχη στο εξωτερικό . Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε ότι σήμερα οι νέοι δεν αντιμετωπίζουν με αισιοδοξία το μέλλον , φοβούνται ότι θα ζήσουν χειρότερα από τους γονείς τους . Δεν εμπιστεύονται το οικονομικό σύστημα , αλλά ταυτόχρονα ανησυχούν για την κατάσταση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή . Να σημειωθεί επίσης πως οι προβλέψεις για τη μείωση του πληθυσμού της Ελλάδαςπροκαλούν τεράστιες ανησυχίες και για τη μελλοντική γεωπολιτική θέση της χώρας , με δεδομένο ότι οι γειτονικές χώρες καταγράφουν αύξηση του πληθυσμού τους . Οι ενέργειες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την γονιμότητα , στηρίζοντας ταυτόχρονα την οικογένεια προκειμένου να αντιστρέψουμε την προβλεπόμενες δυσοίωνες δημογραφικές εξελίξεις , πρέπει να βασίζονται στη δημιουργία όσο γίνεται καλύτερων νομικών και οικονομικών συνθηκών για εκείνους που θέλουν να κάνουν παιδιά όπως : Κοινωνική και οικονομική ενεργητική προστασία των οικογενειών Εναρμόνιση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής Υποστήριξη της μητρότητας και θετικό περιβάλλον για την οικογενειακή ζωή .