5
στον Καρβασαρά (Αμφιλοχία). Στις 16/8/1824
ο Ράγκος βγήκε στο Ραδοβύζι. Έκαψε το
Βελεντζικό, το οποίο ήταν τσιφλίκι του Μήτρου-
Γώγου (Μπακόλα).
Στις 20/8/1824 τα “Ελληνικά χρονικά”,
εφημερίδα του Μεσολογγίου, έγραφαν ότι ο
στρατηγός Ράγκος εκτέλεσε κατά γράμμα τις
διαταγές που πήρε από το Μαυροκορδάτο.
Το Ραδοβύζι ερήμωσε και ο κόσμος έφυγε
κατά το τούρκικο (Άρτα-Γιάννενα πιθανόν και
Τζουμέρκα).
Ο Μαυροκορδάτος διέταξε το Στορνάρη
να ενωθεί με το Ράγκο και να κινηθούν
μαζί εναντίον των Τσοχανταραίων και των
Κουτελιδαίων στο Βουργαρέλι. Διέταξε
επίσης και το Λιακατά, ο οποίος ήταν στη
Γότζιστα (ορεινό μέρος προσκυνημένο κοντά
στα Γιάννενα), να ενωθεί με το Ράγκο και το
Στορνάρη.
Στις
30/8/1824
ο
Κασομούλης
(γραμματέας του Στορνάρη) πληρώθηκε από
το Μαυροκορδάτο στο Μεσολόγγι με 11.000
γρόσια για το Στορνάρη και 6.000 γρόσια για
το Λιακατά κι έφυγε για τον Ασπροπόταμο. Ο
Ράγκος, φεύγοντας από το Ραδοβύζι, ενώθηκε
με το Στορνάρη στην Αγία Παρασκευή. Οι
δύο μαζί είχαν 1.500 άνδρες κι από το σημείο
αυτό απειλούσαν τα Τζουμέρκα. Από την άλλη
Κουτελιδαίοι και Τσοχανταραίοι στήθηκαν
και τους περίμεναν στο Βουργαρέλι. Προς
ενίσχυση των: Ράγκου και Στορνάρη έφθασε
και ο Λιακατάς με 500 άνδρες, ο οποίος τους
είπε ότι οι Κουτελιδαίοι προσπαθούσαν να
κερδίσουν χρόνο μέχρι να φθάσουν σε βοήθεια κι άλλες
τουρκικές δυνάμεις.
Ο Σούλτζια Κόρτζια, δερβέναγας των Τρικάλων,
προμήθευε το στρατό των Στορνάρη-Ράγκου και Λιακατά
με όλα τα αναγκαία, αντιπολιτευόμενος τον Ομέρ πασά που
βοηθούσε τους Κουτελιδαίους. Εδώ έχουμε “καπάκια” από τη
πλευρά των μουσουλμάνων. Ο Σούλτζια Κόρτζια δεν ήθελε να
νικηθούν οι Στορνάρης- Ράγκος-Λιακατάς, γιατί τότε ο στρατός
του Ομέρ πασά και των Κουτελιδαίων θα πλιατσικολογούσε
τον Ασπροπόταμο, το Κλινοβό και τα Άγραφα που ήταν
δικά του αρματολίκια. Οι εισβολείς, επειδή περίμεναν μέρες
άπρακτοι, επιθύμησαν πόλεμο και πλιάτσικο.
Τη νύχτα 22 προς 23 Σεπτεμβρίου πιθανόν μερικοί
πήγαν και έκλεψαν πρόβατα από μια στάνη βουργαρελιώτικη.
Οι βοσκοί ειδοποίησαν τους Κουτελιδαίους
και τους Τσοχανταραίους, οι οποίοι βγήκαν
να τα πάρουν πίσω. Από την άλλη πλευρά
κινήθηκε όλο το στράτευμα εναντίον τους και
τους κυνήγησε μέχρι μέσα στο χωριό. Η μάχη
έγινε στις 23 Σεπτεμβρίου. Οι Κουτελιδαίοι
έκαναν αντεπίθεση με το ντουφέκι στο ένα
χέρι και με γυμνό το σπαθί στο άλλο και τους
ανάγκασαν σε υποχώρηση. Βλέποντάς τους
οι Τσοχανταραίοι έκαναν κι αυτοί το ίδιο
φωνάζοντας «Αμέτ Mωαμέτ, τιμή δεν μας
έμεινε, όλοι να αποθάνωμεν» κι όρμησαν
εναντίον του τμήματος του Ράγκου που,
οπισθοχωρώντας, πατούσε ο ένας τον άλλο.
Το κεντρικό τμήμα (Στορνάρη - Λιακατά),
βλέποντας την υποχώρηση, μπήκε μπροστά
σε κάποιο διάσελο και τους σταμάτησε.
Εκεί τελείωσε και η μάχη. Στις 26/9/1824 ο
Λιακατάς, σε εκστρατεία του στα βορεινά
Τζουμέρκα, κατέστρεψε τα Θεοδώριανα, τη
Λαψίστα (Αθαμάνιο) και τη Μιάρα (Τετράκωμο).
Για αντίποινα στις παραπάνω ενέργειες,
Κ ο υ τ ε λ ι δ α ί ο ι - Γ ω γ α ί ο ι -Τ σ οχ α ν τ α ρ α ί ο ι
εισέβαλαν στα Βραγκιανά των Αγράφων.
Δεν υπάρχει αναφορά για την ημερομηνία,
πιθανόν ήταν ανάμεσα στις 26/9/1824 και στις
25/11/1824.
Στη μάχη του Βουργαρελίου δεν
υπήρχε ούτε εθνική ούτε θρησκευτική
αντιπαράθεση. Είχαμε ένα πολιτικό
παιγνίδι που ξεκίνησε ο Μαυροκορδάτος
με Ράγκο-Στορνάρη-Λιακατά και
αναγκαστικά ακολούθησαν ως αμυνόμενοι
οι Κουτελιδαίοι. Όσον αφορά στα τουρκομνήματα στο
μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο Βουργαρέλι, πιθανόν
ανήκουν σε Τσοχανταραίους, που τη δεδομένη χρονική
στιγμή υπήρξαν υποστηρικτές των Τζουμερκιώτικων
συμφερόντων.
Βιβλιογραφία:
Νικ. Κασομούλης “Στρατιωτικά Ενθυμήματα” τόμος 2ος
Ευθ. Πριόβολος “Ανδρέας Ίσκος – Καραΐσκος”
ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. “ΗΠΕΙΡΟΣ”
Σημείωση «το παραπάνω κείμενο πρόκειται για ελεύθερη μετάφραση
ιστορικών αποσπασμάτων για ευκολότερη κατανόηση. Το αρχικό
ιστορικό κείμενο υπάρχει στα αρχεία της εφημερίδας και είναι ανοιχτό
σε όποιον επιθυμεί να το διαβάσει έτσι όπως ακριβώς γράφτηκε»