ΠΤΗΣΗ 2022 | Page 5

θώς έχει ήδη διαθέσει σημαντικό μέρος των πόρων του στην προσπάθεια ελάφρυνσης του χρέους των φτωχότερων χωρών , ώστε να αντιμετωπίσουν τις σοβαρές οικονομικές δυσκολίες που προκάλεσε η πανδημία . Υπό αυτό το πρίσμα και με τα διαθέσιμα περιθώρια οικονομικής υποστήριξης του ΔΝΤ , τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές παρέμενε ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας ανεξέλεγκτης οικονομικής κατάρρευσης της Τουρκίας , που θα την διαχώριζε ουσιαστικά και μόνιμα από τη Δύση . Σε μια τέτοια περίπτωση η Άγκυρα θα κινείτο προς το μοντέλο διοργάνωσης διεθνών διασκέψεων δωρητών με σκληρούς όρους για την οικονομική διάσωσή της .
Φυσικά , η λήψη των σχετικών αποφάσεων έχει κομβικό πολιτικό χαρακτήρα και συνδέεται με την εξυπηρέτηση των δυτικών συμφερόντων από την Τουρκία κατά τη δεδομένη χρονική περίοδο , αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά , περιλαμβανομένου και αυτού της κατακόρυφης υποβάθμισης του παραδοσιακού γεωπολιτικού της ρόλου . Η ιστορικών διαστάσεων αρνητική κατάσταση για την Τουρκία αποτελεί άμεση και ουσιαστική συνέπεια του διαχρονικού ρόλου της ως του « επιτηδείου ουδέτερου » της περιοχής , που υποβαθμίστηκε από την παράλληλη αναβάθμιση της γεωπολιτικής στάθμισης των χωρών περιφερειακά του Κόλπου , όπως των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με αντίβαρο το Κατάρ . Έτσι η Άγκυρα δεν βρίσκεται αντιμέτωπη μόνο με μια σοβαρή οικονομική κρίση , αλλά και με τον κίνδυνο της σημαντικής συρρίκνωσης του γεωπολιτικού της βάρους , πιθανού οριστικού διαχωρισμού της από το τόξο της δυτικής επιρροής και της μετατροπής της σε έναν περιφερειακό σταθμό υποδοχής μεταναστών από την ευρύτερη περιοχή της Ασίας έναντι οικονομικού αντίτιμου .
4 Δεκεμβρίου : Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών επιβεβαίωσε τη σταθερότητα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ για την ΑΟΖ της Κύπρου , τονίζοντας ότι « οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους στην ΑΟΖ της ». Η τοποθέτηση του αμερικανικού ΥΠΕΞ έγινε μετά τις απειλές της Άγκυρας κατά της Λευκωσίας , αφού είχε προηγηθεί η παραχώρηση του Τεμαχίου 5 της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης για διερευνητικές γεωτρήσεις στην κοινοπραξία της ExxonMobil με την πετρελαϊκή εταιρεία του Κατάρ . Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εκφράζοντας τον γενικότερο πανικό του καθεστώτος Ερντογάν , εκτόξευσε ευθέως απειλές -προφανώς για εσωτερική κατανάλωση- κατά χωρών , αλλά και εταιρειών που θα προχωρήσουν στην πραγματοποίηση ερευνών και γεωτρήσεων στον προαναφερόμενο χώρο . Υλοποιώντας την παραδοσιακή τουρκική συνταγή , η Άγκυρα εκτόνωνε την κλιμάκωση της εσωτερικής πολιτικής πίεσης για την κακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας με εξαγωγή απειλώνν . Ωστόσο , το πραγματικό ζήτημα που τέθηκε σε επίπεδο γεωπολιτικής δυναμικής , αλλά και αμυντικής πρακτικής είναι αν στην πραγματικότητα η σημερινή Τουρκία μπορεί να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά , έστω και στο επίπεδο των παρενοχλήσεων επί του θαλάσσιου πεδίου ( όπως έχει απειλήσει ότι θα κάνει ), με δεδομένες για παράδειγμα τις σοβαρές οικονομικές δεσμεύσεις που έχει απέναντι στο Κατάρ , αλλά και τις ευαίσθητες ισορροπίες που έχουν διαμορφωθεί στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ .
Υπό την ασφυχτική πίεση των οικονομικών εξελίξεων , ο Ερντογάν δέχθηκε την προσέγγιση με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ( ΗΑΕ ) έπειτα από δέκα χρόνια επιδείνωσης των διμερών σχέσεων . Η προσέγγιση δεν έγινε με το … αζημίωτο για την πλευρά των ΗΑΕ , ενώ στην εξέλιξή της οι πληροφορίες από την Τουρκία ανέφεραν ότι ο Τούρκος πρόεδρος αναγκάστηκε να σκύψει το κεφάλι , φροντίζοντας ίσως να εξασφαλίσει ένα πιθανό καταφύγιο για το ενδεχόμενο επικίνδυνης κλιμάκωσης της κρίσης . Προφανώς έχει κατά νου το παράδειγμα του τελευταίου προέδρου του Αφγανιστάν Ασράφ Γάνι , που επέλεξε να διαφύγει από την Καμπούλ παίρνοντας μαζί του ένα σημαντικό ποσοστό εκατοντάδων εκατομμύριων δολαρίων και βρίσκοντας καταφύγιο στα ΗΑΕ , φυσικά αφού είχε προηγηθεί ο κατάλληλος οικονομικός διακανονισμός . Το γενικότερο πλαίσιο της προσέγγισης μεταξύ των ΗΑΕ και της Τουρκίας πέρα από την οικονομική διάστασή του , εντάσσεται στη γεωπολιτική αναβάθμιση της περιοχής , ακριβώς ως γεωπολιτικό αντίβαρο στον παραδοσιακό ρόλο της επιρροής που ασκούσε η Τουρκία για λογαριασμό της Δύσης μετά από τον Β΄ΠΠ .
Οι περιφερειακές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή , με την Τουρκία να τελεί υπό καθεστώς χρεοκοπίας μέσα στο 2022 , ευνοούν την άσκηση διπλωματίας γεωπολιτικού βάθους από την Αθήνα με νότιο και ανατολικό γεωγραφικό προσανατολισμό σε διπλωματικό , οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο . Για το 2022 η κατάσταση στην Τουρκία θα θυμίζει όλο και περισσότερο τη δεινή οικονομική θέση στην οποία βρέθηκε η Ελλάδα την περίοδο του 2009-2010 , αλλά και τη σκληρή οικονομική δεκαετία που ακολούθησε με αιματηρές θυσίες από τους Έλληνες . Από την άλλη , η Τουρκία δεν είναι δημοκρατία , ενώ ο Ερντογάν θα γίνει πραγματικά επικίνδυνος όταν διαπιστώσει ότι χάνει οριστικά το παιχνίδι , έχοντας ως επιλογές διάσωσης-διαφυγής ίσως στο Κατάρ ή τα ΗΑΕ . Για την Ελλάδα , όσον αφορά στην Τουρκία , ο εφησυχασμός μέσα στο 2022 είναι πολυτέλεια και αποτελεί μονόδρομο η γενική κινητοποίηση για την παραγωγή θετικού γεωπολιτικού κεφαλαίου !
Φεβρουάριος Ιανουάριος 2022 2021 5