κριμένων αποστολών . Η κατάσταση αυτή είχε διαμορφωθεί από τη δεκαετία του 60 καθώς οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ήταν άμεσα και αποκλειστικά εξαρτημένες από την παροχή στρατιωτικής βοήθειας υλικού MAP ( Military Assistance Programs ) με ελάχιστες εθνικές αγορές . Έτσι η δομή και οι δυνατότητές τους βασίζονταν στους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ για τις ανάγκες υλοποίησης της στρατηγικής της Συμμαχίας στην περιοχή . Η διακοπή της βοήθειας αυτής λόγω του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1967 , της επιβολής της δικτατορίας και με δεδομένη την απειλή εξ ανατολών , ανάγκασε τις κυβερνήσεις της χούντας να στραφούν σε αγορά οπλικών συστημάτων μέσω εθνικών πόρων . Ειδικά για την αεροπορία είναι γνωστή η αναζήτηση νέων μαχητικών αεροσκαφών στη Γαλλία ( αρχικά Mirage III και αργότερα Mirage F . 1 ) αλλά και σε άλλες χώρες . Οι περισσότερες όμως προσπάθειες απέτυχαν , καθώς το εμπάργκο πώλησης όπλων στο δικτατορικό καθεστώς των Αθηνών είχε ήδη επεκταθεί και οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αρνούνταν οποιαδήποτε δοσοληψία , πολύ δε περισσότερο στρατιωτικές πωλήσεις . Εξαίρεση αποτελούσαν οι ΗΠΑ . Το ελληνικό αίτημα για την πώληση F-4 είχε υποβληθεί από την περίοδο 1969-1970 , αλλά οι αντιρρήσεις του κογκρέσου καθυστερούσαν την αγορά των Phantom , ενώ και η Ουάσιγκτον προσπαθούσε να την « συγχρονίσει » με ταυτόχρονη τούρκικη προμήθεια . Η υπογραφή της σχετικής σύμβασης για την προμήθεια 36 F-4E έγινε στις 29 Μαρτίου 1972 στην Ουάσιγκτον ( τους επόμενους μήνες ακολούθησε και η τούρκικη παραγγελία ), με ανοικτό πάντα το ενδεχόμενο τα αεροπλάνα να μην παραδοθούν λόγω της διάστασης πολιτικής αναφορικά με την Ελλάδα ανάμεσα στην αμερικανική κυβέρνηση και τα νομοθετικά σώματα . Μετά την προετοιμασία μιας μικρής ομάδας χειριστών στις ΗΠΑ , την παράδοση των αεροσκαφών στην 117 Πτέρυγα Μάχης -με την 339 Μοίρα να παραλαμβάνει πρώτη το νέο μαχητικό- ξεκίνησαν οι τακτικές εκπαιδευτικές πτήσεις . Η πρώτη έξοδος σε ελληνικό έδαφος πραγματοποιήθηκε στις 10 Απριλίου 1974 με πλήρωμα τους Κουκούλα – Hartman . Να σημειωθεί πως στην 117 ΠΜ είχαν μεταβεί δύο Αμερικάνοι εκπαιδευτές , ο Hartman που εκπαίδευε τα πληρώματα της 339 και ο Smith που είχε αναλάβει αντίστοιχο ρόλο για την 338 Μοίρα . Για την πλήρωση των θέσεων στις δύο Μοίρες η Αεροπορία έστειλε το καλύτερο δυναμικό τόσο σε Ιπταμένους όσο και Τεχνικούς δημιουργώντας ήδη ένα δυνατό πυρήνα έμπειρου προσωπικού . Ο Ιούλιος του 1974 και η εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο βρήκε την 339 Μοίρα σε προχωρημένο στάδιο του εκπαιδευτικού προγράμματος . Παρ ’ όλα αυτά το ΓΕΑ αποφάσισε την αποστολή 10 αεροσκαφών στην Κρήτη για να αναλάβουν δράση , αν και τελικά στο πλαίσιο της όλης κατάστασης που επικρατούσε η 339 , δεν υλοποίησε καμιά αποστολή . Έτσι η τεράστια ισχύς πυρός των F-4E δεν στάθηκε δυνατόν να βοηθήσει τις ελληνικές και κυπριακές δυνάμεις που μάχονταν άνισα με τον εισβολέα στη μεγαλόνησο . Για την εποχή του το F-4E ήταν κάτι σαν το F-15E σήμερα : διθέσιο , δικινητήριο , με εξαιρετικές επιδόσεις , μεγάλο οπλικό φορτίο , δυνατότητα αγώνα αέρος-αέρος πέραν του οπτικού ορίζοντα ημέρα και νύχτα . Άλλωστε , μέχρι και την εισαγωγή του Eagle της McDonnell Douglas σε υπηρεσία ήταν ένα από τα αεροσκάφη με τον καλύτερο λόγο ώσης / βάρους . Όπως προαναφέρθηκε , για την Πολεμική Αεροπορία οι τακτικές στην αναχαίτιση ήταν διαδικασία αποκλειστικά εξαρτημένη από τις οδηγίες του ραντάρ αεράμυνας αφαιρώντας έτσι το στοιχείο της πρωτοβουλίας από τους ιπταμένους , τουλάχιστον μέχρι τη διασταύρωση ( merge ) με τον εχθρικό σχηματισμό . Το ισχυρό όμως για την εποχή ραντάρ AN / APQ-120 του F-4E προσέφερε ήδη έγκαιρη αποκάλυψη των στόχων στην περιοχή που υποδείκνυε το ΣΑΕ . Ήταν όμως κυρίως στη συνέχεια που τα πληρώματα των Phantom είχαν ασύγκριτα καλύτερη
Σμήναρχος ( Ι ) Δημήτριος Τζουμερκιώτης , Διοικητής 117 Πτέρυγας Μάχης
« Η είσοδος σε υπηρεσία στην Πολεμική Αεροπορία των αεροσκαφών F-4 το 1974 σηματοδότησε το ξεκίνημα μιας νέας εποχής για τα ελληνικά φτερά . Ήταν ό , τι πιο σύγχρονο και ώριμο είχε να επιδείξει η τότε αεροπορική βιομηχανία , δοκιμασμένο στις συγκρούσεις της νοτιανατολικής Ασίας , με δυνατότητες πολλαπλών ρόλων και μοναδικά χαρακτηριστικά . Το Phantom δεν εισήγαγε μόνο την έννοια του πολλαπλού ρόλου και της εμπλοκής στόχων με BVR βλήματα , αλλά και μια νέα φιλοσοφία επιχειρήσεων και ανάπτυξης τακτικών . Ήταν μάλιστα τόσο επαναστατικό για την εποχή που έγινε η αιτία να δημιουργηθεί και το Σχολείο Όπλων Τακτικής λίγα χρόνια μετά την ένταξη του σε υπηρεσία . Ουσιαστικά το F-4 μεταμόρφωσε την Πολεμική Αεροπορία από μια δύναμη με περιορισμένες δυνατότητες σε μια δύναμη που μπορούσε να φέρει σε πέρας σύνθετες αεροπορικές επιχειρήσεις επιθετικού χαρακτήρα με δυνατότητες πληγμάτων ακριβείας και με μεγάλη ισχύ πυρός όλη τη διάρκεια του 24ώρου και ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών . Για δυο δεκαετίες ήταν πρωταγωνιστής στις αναχαιτίσεις των εξ ανατολών εισβολέων και παρέμενε ασπίδα προστασίας του Αιγαίου για αρκετά χρόνια μετά την έλευση των αεροσκαφών τρίτης γενιάς λόγω της δυνατότητας εμπλοκής σε BVR αγώνα με τα βλήματα Sparrow . Από την πρώτη προσγείωσή του στην Ανδραβίδα στις 4 Απριλίου 1974 έχτισε το δικό του μοναδικό θρύλο που δεν έχει υπάρξει αντίστοιχος στην Ιστορία της Πολεμικής μας Αεροπορίας . Στις μέρες μας συνεχίζει να γράφει ιστορία έχοντας πλέον μεταμορφωθεί σε μια ικανότατη πλατφόρμα εξαπόλυσης σύγχρονων όπλων , τόσο αέροςαέρος όσο και αέρος-εδάφους παραμένοντας στην κορυφή της επιχειρησιακής ικανότητας της Π . Α . Οι τελευταίες μεγάλες εθνικές ασκήσεις αλλά και οι κοινές εκπαιδεύσεις με την USAFE αποδεικνύουν την αξία των F-4 , αλλά πρωτίστως το επίπεδο του Ιπτάμενου και Τεχνικού προσωπικού που φροντίζει για το αξιόμαχό τους ».
εικόνα της τακτικής κατάστασης από οποιοδήποτε άλλο ελληνικό μαχητικό . Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι τα πρώτα χρόνια υπήρχαν και … « προστριβές » μεταξύ ελεγκτών αεράμυνας και πληρωμάτων των F-4 , καθώς υπήρχε διάσταση ανάμεσα στις πληροφορίες που διέθεταν τα τελευταία λόγω της καθυστέρησης της σάρωσης του επίγειου ραντάρ για αρκετά δευτερόλεπτα , μέχρι να ανανεωθούν οι στόχοι στην οθόνη των ελεγκτών . Η μεγάλη αλλαγή που επέφερε το Phantom στις εφαρμοζόμενες τακτικές αλλά και τα διδάγματα
10 / 2014 13