Καθ. Α. Μοροπούλου απευθύνθηκε στον Καθ. Ν. Ζαχαριά του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου για το επόμενο βήμα: την απόλυτη χρονολόγηση της επιτάφιας πλάκας καθώς και άλλων σημείων του μνημείου. Η αρχαιομετρική έρευνα επικεντρώθηκε στη χρονολόγηση κονιαμάτων από το υπόστρωμα της επιτάφιας πλάκας, καθώς και άλλων κονιαμάτων από διάφορες περιοχές σημαντικής αρχιτεκτονικής και ιστορικής σημασίας του μνημείου. Μέρος των επιλεγέντων δειγμάτων χρησιμοποιήθηκε στο Εργαστήριο Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών του Ε.Μ.Π. για την ορυκτολογική τους μελέτη και τα υπόλοιπα αυτών μεταφέρθηκαν στο Εργαστήριο Αρχαιομετρίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Καλαμάτα για την μικροσκοπική παρατήρησή τους στο Ηλεκτρονικό Μικροσκόπιο Σάρωσης
(Εικόνα 2) και την χρονολόγησή τους με την τεχνική της Οπτικής Φωταύγειας (Εικόνα 3).
Τα αποτελέσματα της χρονολογήσεων έριξαν φως στην κατασκευαστική εξέλιξη του Κουβουκλίου και επιβεβαίωσαν την ιστορική συνέχεια του Ταφικού Μνημείου από την Κωνσταντίνεια Εποχή έως και την αποκατάσταση του 1810 από τον Κάλφα Κομνηνό. Πιο συγκεκριμένα, αποδείχθηκε ότι η θραυσμένη επιτάφια πλάκα (Εικόνα 4) τοποθετήθηκε την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου (4ος αιώνας), επιβεβαιώνοντας αδιαμφισβήτητα την παράδοση που θέλει τη μητέρα του αυτοκράτορα, Αγία Ελένη, να εμπνέει και να υλοποιεί την ανάδειξη του χώρου όπου πιστεύεται ότι είχε τοποθετηθεί το σώμα του Ιησού Χριστού, μετουσιώνοντάς τον σε χώρο αιώνιας λατρείας Του.
Τα υπόλοιπα κονιάματα που εξετάστηκαν χρονολογήθηκαν στον 11ο, 16ο και 19ο αιώνα επιβεβαιώνοντας σημαντικές κατασκευαστικές φάσεις του μνημείου, μετά την αρχική του αυτή της εποχής του Μεγάλου Κωνσταντίνου και συγκεκριμένα την αποκατάσταση που πραγματοποιήθηκε μετά την καταστροφή του Κουβουκλίου από τον Αλ-Χακίμ το 1009, την αποκατάσταση που υλοποιήθηκε το 1555 από τον Λατίνο Κουστωδό Bonifacio da Ragusa, μέχρι την τελευταία αποκατάσταση που πραγματοποιήθηκε από τον Κάλφα Κομνηνό μετά την πυρκαγιά του 1808.
Το μνημείο, πλήρως αποκατεστημένο και με γνωστή, τεκμηριωμένη πλέον την μακρά ιστορία του, παραδόθηκε προς χρήση την άνοιξη του 2017 (Εικόνα 5).
Εικόνα 3. Ο σκοτεινός θάλαμος επεξεργασίας των δειγμάτων Φωταύγειας του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας.
Εικόνα 2. Φωτογραφία της διάταξης του Ηλεκτρονικού Μικροσκοπίου Σάρωσης εφοδιασμένου με μικροαναλυτή ακτίνων-Χ του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας. Η διάταξη αποτελεί μοναδική ερευνητική υποδομή για την χώρα και ιδιαίτερα την Περιφέρεια Πελοποννήσου.
12
ΤΕΥΧΟΣ 1ο / ΝOEΜΒΡΙΟΣ 2018
Η χρονολογηση του Ιερου Κουβουκλιου του Παναγιου Ταφου