12
Οδηγός Δυτική Αθήνα - Αττική / Guide West Athens - Attica
ΙΣΤΟΡΊΑ ΔΥΤΙΚΆ ΤΗΣ
ΑΘΉΝΑΣ-ΑΤΤΙΚΉΣ
Του Κώστα Φωτεινάκη
Με τον όρο Δυτική Αθήνα εννοούμε τους επτά Δήμους: Αγίας Βαρβάρας, Αιγάλεω, Αγίων Αναργύ-
ρων – Καματερού, Ιλίου, Περιστερίου, Πετρούπολης και Χαϊδαρίου. Με τον όρο Δυτική Αττική εννο-
ούμε τους πέντε Δήμους: Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Μάνδρας – Ειδυλλίας, Μεγαρέων και Φυλής.
Τ
ην περιοχή της Δυτικής Αθήνας – Αττικής, την έχουν περιγράψει δεκάδες περιηγητές, ιστορικοί
και συγγραφείς καθώς αποτελούσε την είσοδο από την Πελοπόννησο, τα νησιά του Ιονίου, την
Ήπειρο, ακόμα και την Ευρώπη μέσω Ιταλίας. Από τον Παυσανία μέχρι τον φιλέλληνα Φραγκίσκο Σατω-
μπριάν, τον Άγγλο συνταγματάρχη Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, τον Χένρυ Μίλλερ μέχρι τη Βιρτζινία Γουλφ κ.ά.
Οι επισκέπτες στη διαδρομή τους προς την Αθήνα συναντούσαν δύο αρχαίες πόλεις, την Ελευσίνα
και τα Μέγαρα, την αρχαία Λίμνη των Ρειτών και την Ιερά Οδό με τα ιστορικά ίχνη ορατά μέχρι τις
ημέρες μας, τη Μονή Δαφνίου (Παγκόσμιο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς), τον Κηφισό και τον
Ελαιώνα της Αθήνας (το «κάλλιστον Προάστειον» σύμφωνα με τον Πλάτωνα) και το Όρος Αιγάλεω
– Ποικίλο.
Για την ιστορία της Δυτικής Αθήνας και της Δυτικής Αττικής έχουν εκδοθεί πολλά και σημαντικά
βιβλία, ειδικές εκδόσεις Δήμων και έχουν δημοσιευτεί επιστημονικά και ερευνητικά άρθρα.
Εκτός όμως από τα ιστορικά ίχνη, η Δυτική Αθήνα - Αττική διαθέτει σημαντικό φυσικό πλούτο, εξαιρε-
τικά τοπία, ακρογιαλιές που μπορείς να απολαύσεις το ηλιοβασίλεμα και τα ταβερνάκια στην Ελευσί-
να, στον Ασπρόπυργο, στο Μεγάλο Πεύκο, στο Αλεποχώρι, στο Πόρτο Γερμενό, στη Ψάθα και αλλού.
Η βιομηχανική αρχιτεκτονική κληρονομιά της Ελευσίνας συνιστά ένα ακόμα στοιχείο που την κάνει
ελκυστική, που μαζί με τα Αισχύλεια και τις πλούσιες πολιτιστικές δράσεις που αναπτύσσει όλα τα
προηγούμενα χρόνια αναδείχθηκε ως «Ελευσίνα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021».
Μαζί με την Ελευσίνα μπορεί και πρέπει να αναδειχθεί η ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Αθήνας -
Αττικής. Αυτός είναι και ο στόχος του προγράμματος, να μας παροτρύνει να «… πάμε Δυτικά της
Αθήνας» στο Αιγάλεω, στην Αγία Βαρβάρα, στο Χαϊδάρι, στον Ασπρόπυργο, στην Ελευσίνα αλλά και
στα Βίλια, τα Μέγαρα, στο Πόρτο Γερμενό, στις Ερυθρές….
Επίσης «πάμε» στο Περιστέρι με τους δύο σταθμούς ΜΕΤΡΟ και το Άλσος του, στους Αγίους Αναργύ-
ρους και στο Ίλιον που φιλοξενούν το Πάρκο Τρίτση και τον Πύργο της Βασιλίσσης, στην Πετρούπο-
λη με το παλαιό ασβεστοκάμινο και το λατομείο κ.ά. Πάμε στα θέατρα «Πέτρας» στην Πετρούπολη,
«Αλέξης Μινωτής» στο Αιγάλεω, «παλαιό Ελαιουργείο» στην Ελευσίνα, «Φοίνικα» στο Περιστέρι.
Προφανώς δεν υποτιμούμε τα διάφορα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα που καταγράφο-
νται στην περιοχή. Ο στιχουργός Νίκος Γκάτσος και ο συνθέτης Μάνος Χατζηδάκις, και να θέλουμε
να τον ξεχάσουμε, μας θυμίζουν τον «Εφιάλτη της Περσεφόνης». Ωστόσο ως αντίδοτο καταφεύγου-
με στον ίδιο τον συνθέτη Μάνο Χατζηδάκι και στον στιχουργό Νότη Περγιάλη που μας προτρέπουν
«να διώξουμε τη λύπη και να πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι», αυτό κάνουμε «… πάμε δυτικά της Αθή-
νας» για να δούμε και να προβάλουμε τις καλές πλευρές της.
Κώστας Φωτεινάκης
Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου ΦΙΛΟΙ της ΦΥΣΗΣ
Ερευνητής της τοπικής ιστορίας και συγγραφέας του Ιστορικού
Λευκώματος «Χαϊδάρι – Τόπος και Άνθρωποι»