Ο μηχανισμός διαιτησίας στις εμπορικές συμφωνίες TTIP & CETA | Page 3

ICS : ο ISDS με νέο όνομα
Τι αλλάζει
Αυτό που αλλάζει με τις TTIP & CETA είναι πως ενώ σήμερα μόλις το 8 % των πολυεθνικών από την άλλη μεριά του Ατλαντικού έχουν πρόσβαση σε μηχανισμό διαιτησίας με χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης , με την επικύρωση της TTIP περισσότερες από 47.000 εταιρίες Αμερικάνικων συμφερόντων θα έχουν πρόσβαση στον ISDS . Επιπλέον το 81 % αυτών έχουν θυγατρικές στον Καναδά οπότε έχουν πρόσβαση στον μηχανισμό διαιτησίας και μέσω της CETA . Ενδεικτικά έως τώρα επενδυτές έχουν διεκδικήσει περισσότερα από 30 δις € από κράτη μέλη της Ε . Ε . ενώ το ποσό αυτό εκτιμάται ότι θα αυξηθεί με την επικύρωση των συμφωνιών .
Μυστικότητα προς τους πολίτες και τους βουλευτές
Η διαπραγμάτευση της CETA , έγινε εν κρυπτώ με την πληροφόρηση της κοινωνίας να γίνεται κυρίως από διαρροές , ενώ παράλληλα τα επιχειρηματικά lobby είχαν προνομιακή πρόσβαση στο περιεχόμενο της συμφωνίας . Η απορρύθμιση που φέρνει η συμφωνία είναι απειλή για τα εργασιακά δικαιώματα και το περιβάλλον . Το φερόμενο ως « δικαίωμα » των επενδυτών για σταθερές επενδυτικές συνθήκες γίνεται σε βάρος του δικαιώματος των τοπικών κοινωνιών να θέτουν κανόνες και να αποφασίζουν δημοκρατικά και συλλογικά .
Όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πως θα συμπεριλάβει το ISDS στην υπό διαπραγμάτευση TTIP , υπήρξαν αντιδράσεις από πολίτες και κινήματα στην Ευρώπη . Συνεπακόλουθα τον Νοέμβριο του 2015 προτάθηκε η δημιουργία ενός εναλλακτικού ιδιωτικού δικαστηρίου για την προστασία των επενδυτών με την ονομασία ICS ( Investor Court System ), θεωρητικά στα πρότυπα των εθνικών δικαστηρίων . Το ICS έχει ήδη ενσωματωθεί στο τελικό υπό ψήφιση κείμενο της CETA .
Σε σχέση με τον ISDS η νέα τροποποίηση περιλαμβάνει δύο βασικές αλλαγές :
1 . έχουμε την εισαγωγή μηχανισμού που δίνει την δυνατότητα έφεσης στα κράτη και
2 . οι κατ ’ όνομα « δικαστές » που θα αναλαμβάνουν την επίλυση της διαμάχης θα προέρχονται από μια δεξαμενή μόνο 15 δικηγόρων που θα καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις Η . Π . Α .
Ενώ σε κάποιο βαθμό οι αλλαγές απαντούν στις κοινωνικές αντιδράσεις , δεν καθιστούν την διαδικασία λιγότερο επικίνδυνη για το δημόσιο συμφέρον για τους εξής λόγους :
• Το ICS δεν είναι δικαστήριο , βασίζεται και αυτό στο μοντέλο διαιτησίας . Η θεμελίωση ενός ανεξάρτητου νομικού συστήματος δεν διασφαλίζεται .
• Δίδεται το δικαίωμα σε ιδιώτες δικηγόρους , που λειτουργούν με γνώμονα το προσωπικό τους συμφέρον , να λαμβάνουν αποφάσεις για δημόσιες πολιτικές κρατών μέσα από την οπτική της ελεύθερης αγοράς και του κέρδους .
• Το νέο ISDS είναι ένας ξεκάθαρα μονομερής μηχανισμός που δίνει σημαντικά δικαιώματα στους επενδυτές , και δεν τους επιβάλει καμία υποχρέωση .
• Κανένας λόγος στους πολίτες που έχουν ζημιωθεί από τις δραστηριότητες πολυεθνικών εταιριών , καθώς δεν έχουν δικαίωμα να προσφύγουν στον μηχανισμό .
• Οι ξένοι επενδυτές θα παρακάμπτουν τα εθνικά δικαστήρια και θα εγείρουν αγωγή εναντίων των κρατών απευθείας μέσω διεθνών διαιτητικών μηχανισμών , μια δυσμενής διάκριση εις βάρος και των εγχώριων επιχειρήσεων .
• Οι διαιτητές δεν είναι ανεξάρτητοι δικαστές . Πληρώνονται με την ώρα , έχοντας κίνητρο να γνωμοδοτήσουν υπέρ των επενδυτών ώστε να λάβουν περισσότερες υποθέσεις .