Ο Προφήτης της Νέας Σμύρνης Τεύχος 22 Νοέμβριος 2015 | Page 9

9 ΑΠΟΨΕΙΣ Δημόσιες Φωτογραφίες Σύγκρουση Συνταγματικών Κανόνων ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ; της Βίβιαν Μελικόκη Ζούμε σε μία χώρα, η έννομη τάξη της οποίας της διαπνέεται από πολυνομία και ίσως θα λέγαμε από πλουραλισμό κανόνων δικαίου. Τί γίνεται όταν περισσότεροι κανόνες δικαίου ρυθμίζουν το ίδιο πραγματικό περιστατικό και έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους; Πώς αίρεται αυτή η φαινόμενη αντινομία; Υπερισχύει κάποιος κανόνας έναντι του άλλου; Ιδιαίτερο ενδιαφέρον γεννάται από τη σύγκρουση διατάξεων του Συντάγματος, οι οποίοι βρίσκονται στην ανώτερη βαθμίδα της εθνικής μας έννομης τάξης και έχει γίνει δεκτό ότι όλοι αυτοί οι κανόνες έγκεινται στο ίδιο επίπεδο τυπικής ισχύος. Ένα άξιο λόγου παράδειγμα είναι η σύγκρουση της ελευθερίας της έκφρασης, υπό την έκφανση της δημοσιογραφικής ελευθερίας, αφενός και την προστασία της ιδιωτικής ζωής, και πιο συγκεκριμένα το δικαίωμα του προσώπου αναφορικά με την εικόνα του, ως βασικό στοιχείο της ανάπτυξής της προσωπικότητας του, αφετέρου. Από τη μία έχουμε δηλαδή, τη δυνατότητα των μέσων ενημέρωσης να ασκούν κριτική στα πρόσωπα που έχουν ή διεκδικούν δημόσιο ρόλο, η οποία είναι κατοχυρωμένη από τη νομοθεσία στα άρθρο 14 του Συντάγματος και στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς και αναγνωρισμένη εν γένει ως Πέμπτη εξουσία που ασκεί έλεγχο στις υπόλοιπες. Ενώ, από την άλλη, έχουμε την ανάγκη προστασίας της προσωπικής ζωής του κάθε ατόμου όσο και την απρόσκοπτη ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, θωρακισμένα στο άρθρο 5 τόσο του Συντάγματος , όσο και της ΕΣΔΑ. Ω σ τ ό σ ο , αρχικά εμφανίζεται εποικοδομητικό να διασαφηνίσουμε ορισμένες έννοιες. • Ως εικόνα νοείται στον νόμο τόσο η αποτύπωση του εικονιζόμενου, είτε φωτογραφική, ηχητική, κινηματογραφική ή οπτικοακουστική είτε παραγόμενη με εικαστικό ή με τρισδιάστατο τρόπο, όσο και το σύνολο των εξωτερικών στοιχείων που εξατομικεύουν κάποιο πρόσωπο, αποδίδοντάς του μια ιδιαίτερη ταυτότητα. Εντούτοις, η προστασία της εικόνας του προσώπου δεν είναι απόλυτη, αλλά περιορίζεται αφενός από τον δημόσιο ή μη χαρακτήρα της απεικονιζόμενης δραστηριότητας και αφετέρου από την ύπαρξη ή μη δικαιολογημένου ενδιαφέροντος του κοινού (άρθρο 5Α Σ). Έτσι, κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η αποτύπωση της εικόνας προσώπου χωρίς τη συναίνεσή του, όταν : (α) απεικονίζονται δημόσιοι χώροι (τελετές, δημόσιες συναθροίσεις) δίχως εστίαση σε συγκεκριμένο πρόσωπό. Έτσι, είναι επιτρεπτή η λήψη της εικόνας ενός προσώπου σε δεύτερο πλάνο με κύριο στόχο την αποτύπωση ενός δημοσίου χώρου (ΕφΘες 2147/2001). (β) απεικονίζονται υπάρχει δικαιολογημένο ενδιαφέρον για τη