Στ΄. «Ο Λόγος και ο λόγος» ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ
ή «αυτός που ήξερε τι να παίξει στα παιδιά…»1
Δεν ξέρω αν ο Λόγος γεννά τίποτε. Καθορίζει όμως τα πάντα. Θέλω να πω ότι
τα πράγματα μπορεί να υπήρχαν και πριν από τον Λόγο, ήρθε όμως ο Λόγος
για να τους δώσει όνομα και νόημα κι έτσι τα καθόρισε. Αν ψιθυρίζω
καθημερινά λόγια μίσους στα κυκλάμινα του μπαλκονιού μου, τα
κυκλάμινα θα μαραθούν. Αν τα λόγια που απευθύνω στους ανθρώπους μου
δεν περιέχουν αγάπη, οι άνθρωποί μου θα μαραθούν.
Μιλάς θα πει εκφράζεσαι προς εμάς, δεν μας πληροφορείς απλώς.
Πραγματοποιείς εκείνη τη στιγμή ένα θαυμάσιο θέατρο της φωνής, η ρίζα
του οποίου βρίσκεται βαθιά μες στην ψυχή σου. Διότι ο Λόγος δεν είναι
λόγια. Είναι ο πυρετός του ουρανού, οι στάσεις των σωμάτων, τα βλέμματα,
οι χειρονομίες. Και οι κωφοί και οι βουβοί εκφράζονται όχι μόνο με την
νοηματική αλλά με ολόκληρη την ύπαρξή τους. Νιώθουν καλύτερα απ’ τον
καθένα μας ότι ο Λόγος είναι μια θεϊκή μηχανή εικόνας και ήχου και
νοήματος. Όταν βλέπω την Τζιοκόντα του Ντα Βίντσι, ψιθυρίζω μέσα μου
«Τι αινιγματική γυναίκα!» Δηλαδή μεταφράζω σε Λόγο αυτό που είδε ο
οφθαλμός μου. Κι όταν ακούω την Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν, νιώθω
ότι μια πομπή έρχεται από μακριά και ξάφνου ξεσπάει μια θύελλα φωνών
εντελώς λυτρωτική και θριαμβεύουσα.
Όταν ήμουν νέος, σκάρωνα ταυτόχρονα τη μουσική και τους στίχους των
τραγουδιών μου. Περπατούσα καμιά δεκαριά χιλιόμετρα τη μέρα και
σχεδίαζα μέσα στο μυαλό μου το τραγούδι, λόγια και μουσική. Κουνούσα τα
χέρια μου ασυναίσθητα και μουρμούριζα μόνος μου. Δεν υπήρχαν τότε
κινητά τηλέφωνα και οι περαστικοί με κοίταζαν απορημένοι σαν να έχω
πάθει κάτι. Μα ίσως πράγματι να είχα πάθει κάτι. Είχα πάθει τον Λόγο.
Είναι μεγάλη παρηγοριά ο Λόγος, μεγάλη ελευθερία. Όλοι θυμόμαστε με
αγάπη έναν τουλάχιστον δάσκαλο απ’ τα μαθητικά μας χρόνια κι αυτός είναι
συνήθως ο φιλόλογος. Είναι ο πιο οικείος, ο πιο κοντινός μας και συχνά ο
πιο απογειωτικός.
Εν τέλει, όλα είναι Λόγος στραμμένος προς εσένα. Και όλα είσαι εσύ
στραμμένος προς τον Λόγο. Η βροχή, τα δάκρυα και η αγάπη είναι Λόγος
και είσαι εσύ. Το φως, η νύχτα και οι αστερισμοί είσαι πάλι εσύ. Η ανάγκη
σου να αλλάξεις είσαι εσύ. Κι αυτό που σε εμποδίζει να αλλάξεις είσαι πάλι
εσύ.
Ο Λόγος είναι γιορτή. Η γιορτή του καθενός μας. Και όλων μαζί.
Διονύσης Σαββόπουλος
1
Η ηλεκτρονική απάντηση του κ. Διονύση Σαββόπουλου (16 Μαΐου 2015) στο ερώτημα των μαθητών
του Ομίλου μας «Τι είναι για σας ο Λόγος».
22