TTIP : ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ , ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ , ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
συνειδητοποιησει τις παθογενειες των διαιτητικων δικαστηριων και προσπαθουν να αντιστρεψουν την κατασταση καταργωντας αρκετες διμερεις συνθηκες επενδυσεων . Στις χωρες αυτες συγκαταλεγονται η Νοτια Αφρικη , η Ινδονησια , η Βολιβια , το Εκουαδορ και η Βενεζουελα . Ακομη και στην Ευρωπη εχουμε το παραδειγμα της Ιταλιας που αποσυρθηκε απο τον Χαρτη Ενεργειας , αφου απειληθηκε
[ 32 ] με αποζημιωσεις .
Η αναλυση επισης προσπαθει να απαντησει στο ερωτημα γιατι οι κυβερνησεις υπεγραψαν η υπογραφουν εξαρχης τετοιες συμφωνιες . Η απαντηση εμπλεκει ενα μειγμα συμφεροντων , λανθασμενων προσδοκιων και ελλειψη επιγνωσης της καταστασης . Συγκεκριμενα :
1 . Χωρες με μεγαλη εξαγωγικη δραστηριοτητα , εχουν συμφερον να αυξησουν την επιρροη των επιχειρησεων τους στο εξωτερικο .
2 . Οι περισσοτερο ανεπτυγμενες χωρες εκτιμησαν οτι οι συμφωνιες θα φερουν ξενο επενδυτικο κεφαλαιο - αν και δεν υπαρχουν σαφη στοιχεια που να αποδεικνυουν οτι τετοιες συμφωνιες συνεπαγονται ξενες επενδυσεις .
3 . Πολλες κυβερνησεις σε ολοκληρο τον κοσμο ουτε ειχαν επιγνωση ουτε ποτε εκτιμησαν τους κινδυνους που μπορει να φερει μια επενδυτικη συμφωνια , μεχρι που τελικα ηρθαν αντιμετωπες με καποια απαιτηση για αποζημιωση .
ISDS στην Πράξη
« Όπως και οι περισσότερες χώρες τη δεκαετία του 1990 , υπογράψα µ ε πολλές συνθήκες µ η γνωρίζοντας µ ερικές φορές σε τι δεσ µ ευό µ αστε ».
Πρώην διαπραγ µ ατευτής της Χιλής .
Το ISDS εχει εξελιχθει σε ενα ισχυρο εργαλειο για τους εκαστοτε επενδυτες . Τα κρατη εχουν μεχρι σημερα υποχρεωθει να πληρωσουν μεγαλα χρηματικα προστιμα , οταν νομοι που ψηφισαν ηταν αντιθετοι με τα συμφεροντα των πολυεθνικων επιχειρησεων .
Η εμπειρια του Καναδα με τη Βορειοαμερικανικη Συμφωνια Ελευθερου Εμποριου ( NAFTA ) ειναι ενδει-
[ 33 ]
κτικη . Εξαιτιας μονο της NAFTA , ο Καναδας εχει εναχθει 35 φορες , εχει χασει η εχει ερθει σε συμβιβασμο εξι φορες και εχει καταβαλλει σε ξενους επενδυτες αποζημιωσεις συνολικου υψους ανω των 171,5 εκατομμυριων δολαριων . Απαιτησεις απο επενδυτες που ακομη εκδικαζονται , προσβαλλουν πολλα κρατικα μετρα που υποτιθεται οτι μειωνουν την αξια ξενων επενδυσεων : απο ενα μορατοριουμ για την υδραυλικη ρωγματωση ( fracking ) και μια σχετικη ανακληση αδειων γεωτρησης εως μια αποφαση των καναδικων δικαστηριων που ακυρωνει φαρμακευτικες πατεντες που δεν κριθηκαν καινοτομες η χρησιμες . Αυτη τη στιγμη , ξενοι επενδυτες απαιτουν αποζημιωσεις μερικων δισεκατομμυριων δολαριων απο την κυβερνηση του Καναδα .
Σε παγκόσ µ ιο επίπεδο υπήρξαν 696 γνωστές αιτήσεις επίλυσης διαφορών επενδυτή και κράτους ως το τέλος του 2015 .
70 αιτήσεις κατατέθηκαν µ όνο το 2015 , που είναι και ο υψηλότερος αριθ µ ός αιτήσεων σε ένα χρόνο . Τουλάχιστον το 37 % από αυτές ήταν ενάντια σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις .
Οι Ευρωπαϊκές χώρες είναι αυτές που ολοένα και περισσότερο µ ηνύονται µ έσω ISDS . Μέχρι το τέλος του 2014 , οι συνολικές πληρω µ ές προς τους ξένους επενδυτές από τα κράτη µ έλη της ΕΕ είχαν φτάσει τουλάχιστον τα 3,5 δισεκατο µµ ύρια ευρώ .
Από τις 444 προσφυγές σε ISDS που ολοκληρώθηκαν µ έχρι το τέλος του 2015 , 36 % γνω µ οδότησαν υπέρ του κράτους , το 26 % υπέρ του επενδυτή και το 26 % των υποθέσεων κατέληξαν σε συ µ βιβασ µ ό ( ο οποίος ενδέχεται να περιείχε πληρω µ ές ή άλλες παραχωρήσεις προς τον επενδυτή ). Έτσι , στο 52 % των περιπτώσεων , οι εταιρίες βρέθηκαν πλήρως ή εν µ έρει δικαιω µ ένες .
Τα δικαστικά έξοδα της επίλυσης διαφορών ξεπερνούν κατά µ έσο όρο τα 8 εκατο µµ ύρια δολάρια , ενώ σε ορισ µ ένες περιπτώσεις υπερβαίνουν τα 30 εκατο µµ ύρια .
27