8. AΡΧΑΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ XΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ
Συνέχεια από το αφιέρωμά μας: Φιλόσοφοι & αρχαία θρησκεία.
Επιμέλεια: Θ.Ι.Ρ.
Η στάση των χριστιανών απέναντι στους εθνικούς (=μη χριστιανούς) φιλοσόφους
Ο άγιος Ιουστίνος ο Φιλόσοφος και Μάρτυς (2ος αιώνας μ.Χ.)
Ανάμεσα στους πρώτους Έλληνες χριστιανούς υπάρχουν και φιλόσοφοι: ο άγιος Ιουστίνος, ο άγιος Αθηναγόρας ο
Αθηναίος, ο άγιος Αριστείδης (2ος αι.), ο στωικός Πάνταινος και οι μαθητές του, όπως ο Κλήμης ο Αλεξανδρέας (3ος αι.), κ.π.ά.
Αργότερα, οι μεγάλοι Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας είναι και μεγάλοι Έλληνες φιλόσοφοι και συνεχίζουν την
ελληνική φιλοσοφία, πράγμα που φυσικά αρνούνται (με φανατισμό που αγγίζει τα όρια του ρατσισμού) οι σημερινοί
«αρχαιολάτρες» (νεοπαγανιστές). Στο παράρτημα (κάτω μεριά του post) δες μια λίστα πατερικών έργων φιλοσοφικού
ενδιαφέροντος (από σημειώσεις του καθηγητή της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης – το 2004 – Γιώργου Ζωγραφίδη). Η
περί ενσάρκωσης του Θεού ιδέα και η ένωσή του με τον άνθρωπο, καθώς και η θέωση του ανθρώπινου σώματος κ.τ.λ. (ιδέες που
προκύπτουν από την εμπειρία και αναλύονται φιλοσοφικά από τους αγίους Πατέρες) δεν είναι μικρότερου φιλοσοφικού
ενδιαφέροντος από τις περί θείου ιδέες των αρχαίων φιλοσόφων, ούτε και «λιγότερο φιλοσοφικές» από τις ιδέες των στωικών και
των νεοπλατωνικών, που συνεχώς στρέφονται γύρω από τη σχέση του θείου (όπως το αντιλαμβάνονται) με τον κόσμο και τον
άνθρωπο. Το μόνο «έγκλημα» των Πατέρων είναι ότι φέρουν το όνομα «χριστιανοί», πράγμα ασυγχώρητο για ορισμένους, που
κατηγορούν εμάς για μισαλλοδοξία, επειδή προφανώς δεν έχουν… καθρέφτες στο σπίτι τους.
Κατά το Χρήστο Γιανναρά, ο τελευταίος μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος του αρχαίου κόσμου είναι ο άγιος Γρηγόριος ο
Παλαμάς, ενώ οι γνωστοί ως φιλόσοφοι του βυζαντινού κόσμου, όπως ο Ψελλός, δεν είναι ιδιαίτερα δημιουργικοί στοχαστές (Χρ.
Γιανναρά, Ορθοδοξία και δύση στη