ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ | Page 60

ΠΑΝΑΓΙΑ ΧΑΛΚΕΩΝ

Η εκκλησία Παναγία των Χαλκέων (Κόκκινη Εκκλησία) ,είναι βυζαντινή εκκλησία, χτισμένη τον 11ο αιώνα, και βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Η εκκλησία ονομάζεται έτσι επειδή στη γύρω περιοχή βρίσκονται τα εργαστήρια και καταστήματα των χαλκωματάδων της πόλης.

Σύμφωνα με επιγραφή που είναι χαραγμένη στο μάρμαρο της δυτικής εισόδου του ναού, στον τόπο που κτίστηκε ο ναός υπήρχε προηγουμένως αρχαίος ελληνικός ναός. Ο τάφος του κτήτορα βρίσκεται στο μέσο του βόρειου τοίχου. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή στην καμάρα του ιερού βήματος οι τοιχογραφίες του ναού χρονολογούνται από την ίδρυσή του. Aποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα σταυροειδούς εγγεγραμμένου σε τρούλο ναό έχοντας τέσσερις στήλες και τρείς τρούλους εκ των οποίων ο ένας κεντρικός.

Κατά την διάρκεια της Οθωμανικής Περιόδου μετατράπηκε σε Τζαμί (1430) με το όνομα Καλαντζιλάρ τζαμί. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης ξαναγίνεται ναός. Κάποιο διάστημα ο ναός λειτούργησε ως μετόχι της Ι. Μονής Βατοπαιδίου και κατόπιν της Ι. Μονής Ξηροποτάμου. Έτσι σήμερα εξηγείται γιατί ο ναός πανηγυρίζει στην εορτή της Αγίας Ζώνης (31 Αυγούστου) και των Σαράντα Μαρτύρων της Σεβάστειας (9 Μαρτίου), αλλά φυσικά και τον Δεκαπενταύγουστο στην Κοίμηση της Παναγίας.