πρόβλημα λειψυδρίας . Σε πολλά μέρη της χώρας μας λόγω της έντονης άντλησης των υπόγειων υδάτων , το πόσιμο νερό έχει καταστεί υφάλμυρο . Τέλος υπάρχουν περιοχές στις οποίες το πόσιμο νερό έχει ρυπανθεί από λιπάσματα και φυτοφάρμακα και καθίσταται προβληματική η χρήση του . Η οικονομία της χώρας μας στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό και τη γεωργία , σε δραστηριότητες δηλαδή που από τη μία , απαιτούν πολύ νερό και από την άλλη οι ίδιες αποτελούν σημαντικές πηγές ρύπανσης των υδατικών πόρων . Ως εκ τούτου στη χώρα μας έχουμε επιπλέον λόγους να ασχοληθούμε σοβαρά με την αειφόρο διαχείριση του νερού και των υδατικών πόρων και την εκπαίδευση των πολιτών σε αυτήν .
Το νερό είναι ένας ακριβός φυσικός πόρος
Το ευρύ κοινό έχει την άποψη ότι το νερό είναι ένας φθηνός φυσικός πόρος (« το νεράκι του Θεού »). Πόσο αλλάζει όμως η εντύπωση αυτή αν στο άμεσο οικονομικό κόστος ( κόστος κατασκευής , λειτουργίας και διαχείρισης των δικτύων μεταφοράς του νερού και κόστος διαχείρισης των υγρών αποβλήτων ), συνυπολογίσουμε το περιβαλλοντικό κόστος δηλαδή το κόστος που προκαλείται από τα απόβλητα της χρήσης του νερού στα οικοσυστήματα , ( για παράδειγμα : αλατοποίηση ή υποβάθμιση των παραγωγικών εδαφών ) και το κόστος της εξάντλησης των πόρων το οποίο οδηγεί στην εξαφάνιση ορισμένων επιλογών για τους άλλους χρήστες και ιδιαίτερα των επόμενων γενεών ! http :// europa . eu / legislation _ summaries Αν όμως είναι ανάγκη οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν αυτή την πραγματικότητα γύρω από το νερό και πάλι οφείλουμε να εκπαιδεύσουμε τη νέα γενιά στη λογική της υπεύθυνης , συνετής δηλαδή της αειφόρου διαχείρισής του .
Η συνάντηση της παραδοσιακής σοφίας με τη σύγχρονη αειφόρο διαχείριση των υδάτων
Καθώς στη χώρα μας , όπως σε όλες τις μεσογειακές χώρες το νερό στα περισσότερα γεωγραφικά της διαμερίσματα ήταν πάντα λιγοστό , η έλλειψη αυτή ενεργοποίησε την αναζήτηση μεθόδων και τεχνικών εξοικονόμησης και σοφής διαχείρισης του νερού . Ιδιαίτερα στη νησιωτική περιοχή του Αιγαίου , οι μέθοδοι αυτές και οι τεχνικές διαχείρισης του νερού είναι μέχρι και σήμερα αξιοθαύμαστες και όχι μόνο ελληνικά , αλλά και ξένα πανεπιστήμια τις μελετούν . Οι υδρορροές , οι στέρνες και οι δεξαμενές , η ανακύκλωση του νερού είναι μερικά στοιχεία από αυτές τις πρακτικές . ( Σκούλλος κ . ά . 2012 , Σκούλλος κ . ά . 2013 ). Σήμερα όμως όλες αυτές τις τεχνικές τις αγνοούμε και δεν υπολογίζουμε ότι έχουμε νερό το οποίο μεταφέρουμε εκατοντάδες χιλιόμετρα από την πηγή του και το στερούμε από τον κύκλο του νερού των περιοχών στον οποίο συμμετέχει .
Οι αφηγήσεις για το νερό
Το νερό , ως ένας ανεκτίμητης αξίας φυσικός πόρος , αποτέλεσε σε πολλά μέρη της χώρας μας σύμβολο για τους κατοίκους και αφορμή για τη δημιουργία ευφάνταστων ιστοριών , τραγουδιών κ . ά .. Πολλές από τις ιστορίες αυτές έχουν ιδιαίτερη αξία καθώς αναφέρονται στη συνετή διαχείριση του και σήμερα κινδυνεύουν να χαθούν λόγω της προφορικής , μόνο , διάδοσής τους . Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να καταγράψουν οι νέοι και οι νέες , οι μαθητές και οι μαθήτριες , αυτές τις ιστορίες και να ενημερωθούν για αυτές τις πρακτικές εξοικονόμησης νερού και να τις εισαγάγουν στην καθημερινότητά τους , ξεκινώντας από το σχολείο τους .
Πώς το Αειφόρο Σχολείο μπορεί να υπηρετήσει την αειφορία των υδάτων ;
Α . Το Αειφόρο Σχολείο είναι απαραίτητο και έχει τη δυνατότητα να δώσει ευκαιρίες οι μαθητές να ασχοληθούν με θέματα που αφορούν στη διαχείριση του νερού και των υδατικών πόρων :
• Μέσα από τα γνωστικά αντικείμενα ( Γεωγραφία , Χημεία ).
• Μέσα από το Πρόγραμμα Σπουδών για το Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη ( Ευέλικτη Ζώνη , Βιωματικές Δράσεις ).
• Μέσα από τα Περιβαλλοντικά και Πολιτιστικά Προγράμματα ( Σχολικές Δραστηριότητες ).
• Μέσα από εργασίες στο πλαίσιο των ερευνητικών εργασιών .
Β . Χρειάζεται όμως – ίσως και ακόμα περισσότερο- να εισαγάγει την αειφορία για το νερό μέσα από την υιοθέτηση και εφαρμογή στο ίδιο το κτίριο και στην καθημερινή ζωή αειφόρων τρόπων διαχείρισης του νερού .
Γ . Χρειάζεται ακόμα το άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία με δράσεις που σχετίζονται με το νερό και την αειφόρο διαχείριση .
Γράφουν οι : Δρ Αγγελική Τρικαλίτη
( Χημικός , Επ . Σχολικός Σύμβουλος ) Δρ Ευαγγελία Αγγελίδου
( Βιολόγος , Σχολική Σύμβουλος ) Ευχαριστούμε την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού για την παραχώρηση του υλικού .
ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΝΕΡΌΝ
29