« Γεφυρώνοντας 200 χρόνια , από το παρόν στο παρελθόν »
Αναμνήσεις από τη δημιουργία του πρώτου Εθνικού Τυπογραφείου
58
ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ , 1821
Χίος , ένα νησί χίλιες λέξεις …
Πόσες ζωές χάθηκαν για τη δύστυχη ομορφιά σου ; Πόσες σταγόνες αίματος χυθήκανε στα γόνιμα χώματά σου ;
Πόσοι πολλοί άνθρωποι στη γη σου πρωτοστάθηκαν ; Πόσοι χιλιάδες άνθρωποι για το όνομα σου χάθηκαν ;
Πόσα γυναικόπαιδα για σένα στη δουλεία σύρθηκαν ; Πόσοι ακόμη για χάρη σου από τους Τούρκους βασανίστηκαν ;
Η μνήμη των προγόνων τους αιώνια θα μείνει , και φόρο τιμή προς αυτούς η εξαίσια Χίος μας καθημερινά δίνει !
Τα λόγια είναι περιττά για τούτο το νησί που η ομορφιά του και η ιστορία του σε μαγεύουν από την πρώτη τη στιγμή ! ΠΑΝΤΕΛΉΣ ΔΟΝΟΎΠΟΓΛΟΥ Γ1
1880
Ο Κώστας Δημίδης , κάνοντας την καθημερινή του βόλτα στην Ύδρα , συναντά τον εγγονό ενός παλιού του φίλου , του Κωνσταντίνου Τόμπρα , και θυμάται :
Καθώς περπατούσα στα στενά δρομάκια της Ύδρας , απελευθερωμένος πια , συνάντησα τον Νίκο , τον εγγονό ενός παλιού μου φίλου . Καιρό είχα να τον δω , σκέφτηκα . Από μικρό παιδί που τον ξέρω , του άρεσε η ιστορία και να ψάχνει σε παλιά βιβλία φωτογραφίες για το πώς ήταν η Ύδρα στα χρόνια της Επαναστάσεως . ‘’ Καλημέρα !’’, του είπα χαρούμενος , διότι όσο περισσότερο τον κοίταζα τόσο μου θύμιζε τον παππού του . Με κατέκλυσε ένα αίσθημα νοσταλγίας και χάθηκα στις σκέψεις μου για μία στιγμή . ‘’ Καλημέρα ”, απάντησε κι εκείνος . Διέκρινα μία μελαγχολία στα μάτια του και κατάλαβα πως κάτι τον απασχολούσε , οπότε χωρίς δεύτερη σκέψη τον ρώτησα . “ Πες μου λίγα λόγια ακόμα για τον παππού μου , θέλω να μάθω ’’. Αυτή ήταν η φράση του , που ξεκλείδωσε μέσα μου αναμνήσεις και περιπέτειες .
Ο Νίκος δεν είχε γνωρίσει τον παππού του , οπότε κάθε τόσο με ρωτούσε κάτι για εκείνον , ελπίζοντας μέσα από τις ιστορίες μου να τον γνωρίσει , έστω κι έτσι . Είχαμε περάσει πολλά μαζί , οπότε είχα πληθώρα ιστοριών να του διηγηθώ , όμως μία έχει μείνει χαραγμένη στην καρδιά μου . Η δημιουργία του Πρώτου Εθνικού Τυπογραφείου . Πρότεινα να πάμε στο καφενείο της πλατείας , για να του διηγηθώ λεπτομερώς τα επιτεύγματα του παππού του κι εκείνος δέχτηκε όλο χαρά .
Ο Κωνσταντίνος ήταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος , άρχισα να του λέω . Μπορώ να πω , επίσης , ότι στα επαναστατικά χρόνια συμβάλαμε σημαντικά , ιδρύοντας το πρώτο τυπογραφείο σε ολόκληρη την Ελλάδα . Η Επανάσταση για αυτόν ήταν πολύ σημαντική , γι΄ αυτό , όταν ο Υψηλάντης του ανέθεσε να λειτουργήσει ένα τόσο απαραίτητο για την εποχή τυπογραφείο , εκείνος ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημά του .
Από παιδιά ήμασταν αχώριστοι , οπότε αυτή η αποστολή χωρούσε και τους δυο μας ! Τότε ζούσαμε στα Ψαρά και θυμάμαι τον ναύαρχο Ιάκωβο ή Γιακουμάκη , όπως τον λέγανε οι φίλοι του , που μας διέταξε να φύγουμε με πλοίο και να πάμε στην Πελοπόννησο , όπως και έγινε . Ο παππούς σου , όπως κι εγώ , καταγόταν από τις Κυδωνιές της Μικράς Ασίας . Έτσι λοιπόν , για να μάθουμε την τυπογραφική τέχνη , πήγαμε στο Παρίσι και συνεχίσαμε τις σπουδές μας στη Βιέννη . Θυμάμαι σαν χθες που γυρίσαμε το 1819 στην πατρίδα , έχοντας μαζί μας τυπογραφικά μηχανήματα με ελληνικά τυπογραφικά στοιχεία , στήνοντας στην Καλαμάτα το Πρώτο Ελληνικό Τυπογραφείο . Αγαπούσαμε αυτό που κάναμε ,