ŞSKAL Fizik Dergisi 03223209_Fizik_E-Bulten

Gelişmiş teleskoplarla ya- pılan gözlemler sonucunda Güneş’in sadece evrende- ki milyarlarca yıldızdan bi- risi olduğu anlaşılmıştır. Her saniye muazzam bir enerji- yi uzaya salan, yeryüzünde canlıların yaşayabilmesi için gerekli sıcaklığı sağlayan ısı ve ışık kaynağımızdır Güneş. ŞEHİT SELAM KEMER ANADOLU LİSESİ G üneş, ay ve yıldızlar… Çok eski devirlerden beri insanlığı hep cezbetmiş ve ilgi odağı olmuş- lardır. Tarihi kaynaklardan bilim ve tek- nolojinin henüz gelişmediği zamanlarda özellikle bilim insanlarının Güneş’in ger- çekte ne olduğu üzerine epey kafa yor- duklarını öğreniyoruz. Çünkü bazı insan- lar bu ısı ve ışık kaynağına çeşitli sıfatlar yükleyerek kutsallaştırmışlardır. Peki nedir Güneş? Diğer gök cisimlerinden bir farkı var mıdır? cezerİ şekilde bu uzaklık artarsa bu kez Dünya yeterince ısınamaz, Güneş’e uzak olan gezegenlerdeki gibi sıcaklık son derece düşer ve her şey donmaya başlar. Bu yüzden Dünya-Güneş arası uzaklık tam olması gerektiği gibidir. Ne eksik ne faz- la! Güneş bize 8 ışık dakikası uzaklıktadır. Yani Güneş ışığı Dünya’mıza 8 dakikada ulaşır. Işık saniyede 300 bin km yol aldı- ğına göre basit bir hesaplamayla Gü- neş’le aramızda yaklaşık 150 milyon km uzaklık olduğunu anlarız. Ama inanın ev- renin büyüklüğü yanında bu uzaklık bile çok çok küçük kalır… Şimdi de evrenin yaratılışından itibaren Güneş’in nasıl oluştuğuna ve enerjisinin kaynağına bakalım. Evrenin başlangıcı olan Büyük Patlama yaklaşık 13.7 milyar yıl önce meydana gelmiş ve evren genişlemeye başlamış- tır. Başlangıçta çok sıcak olan evren ge- nişledikçe soğuyarak kademe kademe atomları, galaksileri, yıldızları ve Güneş’i oluşturur. Güneş, gaz ve toz bulutlarının bir araya gelerek büzülmesinden mey- dana gelir. Gaz bulutları büzüldüğünde kütle çekimi sayesinde sıcaklık ve basınç artar. Bu yüksek sıcaklık ve basınç nükle- er tepkimelere yol açar. Böylece Güneş oluşur. Hayvanların, bitkilerin ve çeşitli mikroor- ganizmaların yaşayabileceği bir yer ola- bilmesi için bazı hassas dengeler gerek- lidir. Bunlardan birisi Dünya-Güneş arası uzak- lıktır. Güneş’in yüzey sıcaklığının 6 bin derece, iç sıcaklığının da 20 milyon de- rece olduğu düşünülürse gezegenimizin Güneş’te meydana gelen reaksiyonlar bulunduğu yerin önemi daha iyi anlaşılır. nükleer füzyon tepkimeleridir. Bu tepki- melerde hidrojen atomları bir araya ge- Bu yüksek sıcaklıktan dolayı Dünya Gü- lerek helyum atomlarını oluştururlar. Bu neş’e gerektiğinden fazla yaklaşırsa sı- sırada da enerji açığa çıkar. Yapılan ça- caklık çok çok artar. Buzullar erir, deniz lışmalarda Güneş’te saniyede 564 mil- göl ve okyanuslar buharlaşır. Aşırı rad- yon ton hidrojenin 560 milyon ton helyu- yasyon yaşamı imkansız hale getirir. Bitki ma dönüşerek, 4 milyon ton enerji açığa türleri kuraklıktan dolayı yok olur. Benzer çıkardığı saptanmıştır. Bu olay Einstein’ın ILGIN ŞEHİT SELAM KEMER ANADOLU LİSESİ 13

ŞSKAL Fizik Dergisi 03223209_Fizik_E-Bulten | Page 13