İpek Yolu Medeniyetleri Tdmmb bülteni temmuz 2013 sayı 8 | Page 14

Boğaz Geçişinin Tarihçesi

Geçit vermez kayalıkları, hoyratlaşan deniziyle efsaneleşen, iki kıtanın birbirine selam durduğu, eşsiz boğazıyla şairlere ilham veren şehir …
Kralların ayağına serilen yüzer köprülerin çare olamadığı, karadan yürütülen gemilerle fethedilen şehir, İstanbul … İstanbul, köprüler şehridir. Avrupa ve Asya kıtalarının en çok yaklaştığı
Boğazla, iki kıta arasında köprüdür.
Sadece kıtaların değil, kültürlerin, medeniyetlerin de köprüsüdür.
Fatih’ in 1453’ te şehri fethiyle, Orta Çağdan Yeni Çağa köprü olmuştur.
Kara ulaşım sistemleri geliştikçe, İstanbul’ da Boğaz’ ı karayolu ile geçme fikri ortaya çıktı.
Yüzyıllar boyunca insanoğlunun hayallerini süsleyen bu fikrin ilk gerçekleşme biçiminin, İskit seferine çıkan Pers kralı Darius’ un 700 bin kişilik ordusunu Anadolu’ dan Trakya’ ya geçirmek için gemilerini yan yana dizerek oluşturduğu yüzer köprü olduğu biliniyor.
19. Yüzyılda Fransız bir mühendis, Boğaza demiryolu köprüsü önermiş, II. Abdülhamid döneminde demiryolu – karayolu köprüsü projesi hazırlanmıştı. Osmanlı dönemindeki son proje ise 1902’ de Amerikalı mühendislerce hazırlanan su altı demiryolu tüneli projesi oldu.
Hazırlanan birçok projeye rağmen sadece mühendislerin tasarılarında kalan Boğazın köprü ile geçişi hayali, Pers Kralının gemileri birleştirmesinden tam 2484 yıl sonra, 20. Yüzyılın ikinci yarısında Boğaziçi Köprüsü’ nün yapılmasıyla gerçekleşmiştir.
İlk İpek kez Yolu 1950 Medeniyetleri’ li yıllarda 14gündeme gelen Boğaz’ a köprü yapımı konusunda Karayolları Genel
Müdürlüğünce 1954 yılından itibaren proje çalışmalarına başlanmış; ama 1967 yılında milli bütçe imkanları dış kaynakla desteklenmek suretiyle Boğaziçi Köprüsü’ nün yapımına başlanmıştır. Köprü 30 Ekim 1973 tarihinde hizmete sunulmuştur.
Ancak, gerek ülkemizdeki ekonomik koşullar gerekse İstanbul ve çevresindeki hızlı gelişme ve nüfus artışı, çevreyolu ve Boğaziçi Köprüsü’ nde trafiği artırarak yeni çözümlere yönelmeyi zorunlu kılınca Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’ nün, 1988’ de tamamlanarak hizmete sunulması ile İstanbul Boğazı’ nın iki yakası ikinci kez birleşmiştir.
25 yıl sonra bugün de, yol medeniyete ulaşsın diye Boğaz’ ın Karadeniz’ e kavuştuğu Çarpışan Kayalıklar denen geçişte, üçüncü köprünün temeli atılmaktadır.