het betrof. Elders in het land had zich die manier van denken
vanuit de antipsychiatrie, via de nasleep van Dennendal en door
de aanstelling van moderne gedragswetenschappers al ruim
ver preid over de geestlijke gezondheidszorg en verstandelijke
s
gehandicaptenzorg. Maar Huize Assisië had dit nieuwe denken
nog niet echt bereikt. Dat veranderde na 1978.
De affaire zal Peter Nouwens niet zijn ontgaan. Hij was halverwege zijn opleiding. Maar hij heeft er geen actieve herinnering
aan. Hij was pas daarvoor getrouwd, en moest werken, leren en
samenwonen zien te combineren. Zijn hoofd stond er niet naar.
Hij zocht eerder zijn eigen weg om de zorg te verbeteren.
In een van de paviljoens pakte hij met de groepsleiding het
probleem aan dat er buiten de geijkte collectieve paden die
de groepseden dagelijks bewandelden niks was. Geen spell
materiaal, geen knutselspullen, niks. Na wat soebatten werd er
door de leiding 5.000 gulden vrijgemaakt, waarvoor aangepast
spelmateriaal kon worden aangeschaft. Op een vrijgekomen
zolder werd een ruimte ingericht waar Peter Nouwens met de
jongens aan de slag kon. En kijk: het werkte. Niet bij iedereen,
maar bij een aantal wel. Je kon dus ook iets anders doen.
Het collectieve internaatsritme was niet langer zaligmakend.
Mensen konden ook individueel iets doen. Ook op andere
plekken werden deze nieuwe mogelijkheden ontdekt en
verspreidde een andere omgang met de jongens zich langzaam
maar zeker over het terrein. Er kwam een spelotheek. Men
bedacht andere individuele vormen van dagbesteding.
Veertig jaar vooruit
Maar daarmee was de kous niet af. Onder ouders was grote
bezorgdheid ontstaan over wat er met hun kinderen gebeurde.
Zij wilden opheldering. Bart van Doveren herinnert zich een
grote bijeenkomst met honderden mensen in het gebouw
D’n Herd, waar de leiding openheid van zaken moest geven.
Zo’n vorm van verantwoording afleggen was niet eerder
vertoond op Assisië. Als gevolg van de scherpe kritiek die
de inspectie had geleverd op de onduidelijke structuur van
de organisatie, verschenen externe adviseurs op het terrein.
Het was alsof er een stoomcursus modern denken en organi-
seren op het terrein werd losgelaten.
In de ogen van Bart van Doveren zorgde de affaire-
Huijsmans voor een grote ommekeer binnen Huize Assisië.
De vreedzame co-existentie tussen het oude regime en
flarden van modern denken, het typisch Brabantse mengsel
van leven en laten leven, waardoor niemand kritische opmerkingen had geplaatst bij het schedelonderzoek van Huijsmans
- was ruw verstoord. De luiken moesten open. Huize Assisië
had modern beleid nodig. Het was het begin van een andere
omgang met ouders, het begin van echte ouderparticipatie,
zegt Bart van Doveren. Ouders hadden tot dan eigenlijk weinig
te zeggen. Er was geen systematische inspraak. Na de affaireHuijsmans werden ze langzaam maar zeker partij.
Zo trok de geest van het nieuwe denken definitief het
terrein binnen. Dat was een andere manier van denken over
geestelijke stoornissen, over psychiatrische inrichtingen, over
zwakzinnigenzorg, met meer aandacht voor de mensen die
21