Veertig jaar vooruit
20
Deskundigen verdrongen zich in de media om te melden
dat in de medische wetenschap deze waanideeën al in het
begin van de twintigste eeuw verlaten waren. Er werden
Kamervragen gesteld. De inspectie voor de volksgezondheid
spoedde zich naar Biezenmortel om de kwestie te onderzoeken.
Ineens waren alle ogen gericht op die bijzondere enclave in
Biezenmortel, waar tot op dat moment vrijwel niemand in
de moderne gezondheidszorg naar had omgekeken.
Ook op het terrein zelf wist men niet goed wat hen over
kwam. Zo’n mediahype was men niet gewend. Geneesheerdirecteur Van Dongen verklaarde van niks te weten en dat het
onderzoek geheel buiten hem om was voltrokken. Maar zijn
positie werd steeds wankeler toen onderzoek van de inspectie
aantoonde dat er meer medische handelingen waren verricht
die niet bepaald volgens het boekje waren. Er waren door
dokter Huijsmans operaties uitgevoerd, waaronder een buikoperatie, waartoe hij niet bevoegd was. Er was zelfs sprake
– nog in het begin van de jaren zeventig – van het verrichten
van castraties. Uiteindelijk kostte het Van Dongen de kop.
Hij was de laatste medicus die Huize Assisië leidde. Hij werd
vervangen door niet-medicus Frans Schooltink.
De inmiddels 67-jarige Bart van Doveren herinnert zich de
commotie nog goed. Hij heeft alle krantenknipsels uit die tijd
in een plakboek verzameld. Het nieuws werd in Assisië met
verbijstering ontvangen, met verontwaardiging zelfs. Niet
zozeer om wat huisarts Huijsmans deed, maar om de wijze
waarop hij in de media werd afgeschilderd. In de ogen van
de medewerkers deed Huijsmans niets geheims. Op Assisië
was algemeen bekend wat de dokter onderzocht; er werd
zelfs regelmatig over gerapporteerd. Sterker, van personeelsleden werden als referentie ook foto’s van de schedel
gemaakt. Ook van Bart van Doveren, hij heeft hem nog
steeds. Een van de plakdoeken over zijn werk opent met zijn
eigen schedelfoto. Dat geneesheer-directeur Van Dongen zei
van niks te weten, mag dus als erg onwaarschijnlijk betiteld
worden. Hij zou zo ongeveer de enige zijn geweest.
De voormalig tropenarts Huijsmans was erg populair op
het terrein. Vrijwel iedereen die intern was opgeleid had van
hem les gehad over de anatomie van het menselijk lichaam
en er was grote waardering voor het feit dat hij door kordaat
optreden meerdere levens had gered. Hij was de tropen gewend,
daar waren geen ziekenhuizen binnen handbereik. Dat alles
misschien niet volgens de medische boekjes was verlopen,
vonden de medewerkers minder relevant dan het resultaat.
De verontwaardiging nam toe toen Huijsmans als gevolg
van inspectierapporten steeds meer onder vuur kwam te
liggen. Hij moest voor het medisch tuchtcollege voorkomen,
de kans bestond zelfs dat hij uit