μ » ñ ã ¿ ÇÝ ÙÇÙÛ ³ Ýó ÝÏ ³ ïÙ ³ Ùμ , Ï ³ ñÍ » ë μáÉáñÁ ÝáõÛÝ ÁÝï ³ - ÝÇùÇó ¿ ÇÝ , ÝáõÛÝ Ñ ³ ñÏÇó £
ÈíáíÇ Ñ ³ Û Ñ ³ Ù ³ ÛÝùáõÙ ¿ ñ å ³ ÑíáõÙ Å ³ Ù ³ Ý ³ ÏÇÝ Ù » Í Ñéã ³ Ï í ³ Û » É ³ Í § êÏ¨é ³ ÛÇ ² í » ï ³ ñ ³ ÝÁ ¦£ Üß ³ Ý ³ íáñ Ù ³ - ï » Ý ³· Çñ , Ñ ³ ë ³ ñ ³ Ï ³ Ï ³ Ý-ù ³ Õ ³ ù ³ Ï ³ Ý · áñÍÇã , ³ ñù » - åÇëÏáåáë Ü » ñë » ë È ³ ÙμñáÝ ³ óáõ å ³ ïí » ñáí Ù ³ Ýñ ³ ÝÏ ³ - ñÇã ¶ ñÇ · áñ êÏ¨é ³ óáõ ëï » ÕÍ ³ Í ² í » ï ³ ñ ³ ÝÁ , áñÇ íñ ³ » ñ ¹ í » É ¿ ñ ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛÇ È¨áÝ ´ Ø » Í Ã ³·³ íáñÁ ·³ Ñ μ ³ ñÓñ ³ - Ý ³ ÉÇë , ëï » ÕÍí » É ¿ ñ ÎÇÉÇÏÇ ³ ÛÇ êÏ¨é ³ ÛÇ í ³ ÝùáõÙ £ 1592 à . É » Ñ ³ Ñ ³ Û Ù » Í ³ Ñ ³ ñáõëï Âáñáë ´» éÝ ³ ñïáíÇãÇ ç ³ Ýù » ñáí ² í » ï ³ ñ ³ ÝÁ Ýáñá · í » É ¨ ÙÇÝ㨠1830 à . å ³ Ñí » É ¿ ñ ÈíáíÇ Ñ ³ Û Ñ ³ Ù ³ ÛÝùáõÙ £ º ñÏñáñ ¹ Ñ ³ Ù ³ ßË ³ ñÑ ³ ÛÇÝ å ³ ï » ñ ³ ½- ÙÇó Ñ » ïá ² í » ï ³ ñ ³ ÝÝ ³ ÝÑ » ï ³ ó » É ¿ ñ ¨ ÙÇ ³ ÛÝ 1993 à . ·» ñÙ ³ Ý ³ óÇ μÛáõ½ ³ Ý ¹³·» ï äñÇÝóÇ · Ç ç ³ Ýù » ñáí Ñ ³ Ûï- Ý ³ μ » ñí » É áõ áõÕ ³ ñÏí » É ¿ ñ ¶ áõï » Ýμ » ñ · Ç Ã ³ Ý ·³ ñ ³ Ý ª í » - ñ ³ Ýáñá · Ù ³ Ý £ § êÏ¨é ³ ÛÇ ² í » ï ³ ñ ³ ÝÝ ¦ ³ Ýí ³ ÝáõÙ » Ý Ý ³ ¨ § ÈíáíÇ ² í » ï ³ ñ ³ Ý ¦ » ñÏ ³ ñ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ÈíáíáõÙ Ñ ³ Ý · ñí ³ - Ý » Éáõ Ñ ³ Ù ³ ñ £
ÈíáíÇ Ñ ³ Û Ñ ³ Ù ³ ÛÝùÁ º íñáå ³ ÛáõÙ Ëáßáñ ³· áõÛÝÝ » ñÇó ¿ ñ ì » Ý » ïÇÏÇ áõ ² Ùëï » ñ ¹³ ÙÇ ·³ ÕÃûç ³ ËÝ » ñÇó Ñ » ïá £
1615 à . ÈíáíÇ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý Ã ³ Õ ³ Ù ³ ëáõÙ Ñ ³ Û » ñÁ ÑÇÙÝáõÙ » Ý ïå ³ ñ ³ Ý , áñï » Õ ïå ³· ñí ³ Í § ê ³ ÕÙáë ³ ñ ³ ÝÇ ¦ ÙÇ ³ Ï å ³ Ñå ³ Ýí ³ Í ûñÇÝ ³ ÏÝ ³ ÛÅÙ ì » Ý » ïÇÏÇ ØËÇà ³ ñÛ ³ Ý ÙÇ- ³ μ ³ ÝáõÃÛ ³ Ý Ù ³ ï » Ý ³¹³ ñ ³ ÝáõÙ ¿£
¸Åμ ³ Ëï ³ μ ³ ñ , È » Ñ ³ ëï ³ ÝÇ ³ ÛÝ ßñç ³ ÝÝ » ñÁ , áñï » Õ Ï » ÝïñáÝ ³ ó ³ Í ¿ ÇÝ Ñ ³ Û » ñÁ , Ú ³ Éà ³ ÛÇ ÏáÝý » ñ ³ ÝëÇó Ñ » ïá ( 1945 à .) ÙÇ ³ óíáõÙ » Ý ÊáñÑñ ¹³ ÛÇÝ ØÇáõÃÛ ³ ÝÁ , ÇëÏ ³ ÛÝï » Õ ³ åñáÕ Ñ ³ Û » ñÁ óñíáõÙ » Ý ³ ÙμáÕç ³ ßË ³ ñÑáí Ù » Ï £
Ð ³ Û » ñÁ È » Ñ ³ ëï ³ ÝáõÙ Ñ ³ ÛïÝÇ ¿ ÇÝ Ý ³ ¨ áñå » ë Ñ ³ ÛïÝÇ ¹ Çí ³ Ý ³·» ïÝ » ñ £ Üñ ³ Ýù Ï ³ Ý · Ý ³ Í ¿ ÇÝ È » Ñ ³ ëï ³ ÝÇ ¹ Çí ³ - Ý ³· ÇïáõÃÛ ³ Ý ³ ÏáõÝùÝ » ñáõÙ £ Ð ³ ÛïÝÇ ¿, áñ êÇ · ǽÙáõÝ ¹ ¶
§ È » Ñ ³ ëï ³ ÝÇ Ñ ³ Û » ñÁ ¦ · ñùÇ ïÇïÕáë ³ à » ñÃÁ ( 1933 à .):
à ³·³ íáñÁ ê » ý » ñ Øáõñ ³ ïáíÇãÇÝ , áñ ³ ñ¨ » ÉÛ ³ Ý É » ½áõÝ » ñÇ Ù » Í · Çï ³ Ï ¿ ñ , Þ ³ Ñ ² μ ³ ëÇ Ùáï ¹ Çí ³ Ý ³· Çï ³ Ï ³ Ý ³ é ³ - ù » ÉáõÃÛáõÝ ¿ íëï ³ ÑáõÙ £ ² Ûë Ù ³ ëÇÝ ÇÙ ³ ÝáõÙ » Ýù Ñ » Ýó Øáõñ ³ ïáíÇãÇ ×³ Ù ÷ áñ ¹³ Ï ³ Ý Ýáà » ñÇó £ Øáõñ ³ ïáíÇãÇÝ Ñ ³ - çáÕíáõÙ ¿ μ ³ ñÇ ¹ ñ ³ óÇ ³ Ï ³ Ý Ñ ³ ñ ³ μ » ñáõÃÛáõÝÝ » ñ Ñ ³ ëï ³ - ï » É Þ ³ Ñ ² μ ³ ëÇ ¨ êÇ · ǽÙáõÝ ¹ ³ ñù ³ ÛÇ ÙÇç¨ £ ² Ûë ÙÇáõÃÛáõ- ÝÁ Ó » éÝïáõ ¿ ñ » ñÏáõ ï » ñáõÃÛáõÝÝ » ñÇ , ÇÝãå » ë Ý ³ ¨ èáõë ³ ë- ï ³ ÝÇ Ñ ³ Ù ³ ñ £ Üñ ³ Ýù áõÝ » ÇÝ Ù » Ï ÁÝ ¹ Ñ ³ Ýáõñ ÃßÝ ³ ÙÇ ª úë- Ù ³ ÝÛ ³ Ý ÂáõñùÇ ³ Ý £ È » Ñ ³ ëï ³ ÝÇó Å ³ Ù ³ Ý ³ Í ¹» ëå ³ ÝÇ Ñ » ï Ï ³ ñ » ÉÇ ¿ ñ Ñ ³ Õáñ ¹³ Ïóí » É ³ é ³ Ýó à ³ ñ · Ù ³ ÝãÇ , ¨ ß ³ - ÑÁ ÝáõÛÝÇëÏ ³ ñï ³ Ñ ³ Ûï » É ¿ ñ Çñ ÑÇ ³ óÙáõÝùÁ Ñ ³ Û ³ ½ · Ç ¹» ëå ³ ÝÇ Ñ ³ ëó » ÇÝ . § øñÇëïáÝÛ ³ å ³ ïíÇñ ³ ÏÝ » ñÇó áã Ù » ÏÇó ³ Ûëù ³ Ý · áÑ ã » Ù , ÇÝãå » ë Ýñ ³ ÝÇó , ù ³ ÝÇ áñ Ýñ ³ Ñ » ï Ï ³ ñáÕ » Ù Ëáë » É ÇÙ É » ½íáí ¦£
È » Ñ ³ ëï ³ ÝÇ å » ï ³ Ï ³ Ý ³ ñËÇíáõÙ Ç ÃÇíë ³ ÛÉ Ýß ³ Ý ³ íáñ ÷³ ëï ³ ÃÕà » ñÇ , áñáÝù í » ñ ³ μ » ñáõÙ » Ý Ñ ³ Û » ñÇÝ , å ³ ÑíáõÙ ¿ Ú ³ Ý êáμ » ëÏÇ Ã ³·³ íáñÇ ßÝáñ- Ñ ³ Ï ³ É ³· ÇñÁ , Áëï áñÇ ª Ñ ³ Û ´» ñÝ ³ ñ ¹ ÎßÇßïáý ´» ñï ³ ÝáíÇãÁ ׳ Ý ³ ãí » É ¿ ³ ½Ýí ³ Ï ³ Ý ¨ ½ÇÝ ³ Ýß ³ Ý ëï ³ ó » É £
Ð ³ Û-É » Ñ ³ Ï ³ Ý å ³ ïÙ ³ Ï ³ Ý μ ³ ñ » Ï ³ ÙáõÃÛáõÝÁ ã ¿ ñ Ï ³ ñáÕ ã ³ Ý ¹ ñ ³¹³ éÝ ³ É Ý ³ ¨ Ýñ ³ Ýó Ùß ³ Ïáõà ³ ÛÇÝ Ï ³ å » ñÇ íñ ³, ã ¿ ñ Ï ³ ñáÕ ã ³ ñ ·³ ë ³ íáñí » É · ñ ³ Ï ³ - ÝáõÃÛ ³ Ý áõ ³ ñí » ëïÇ Ù » ç £ ´³ í ³ Ï ³ Ý ¿ ÑÇß » É , áñ XVII ¹³ ñÇ É » Ñ ãáñë Ù » Í μ ³ Ý ³ ëï » ÕÍÝ » ñÁ ª ü ³ μÇ ³ Ý ÎÉÛá- ÝáíÇãÁ , Ðáíë »÷ áõ ÞÇÙáÝ ¼ÇÙáñáíÇã » Õμ ³ ÛñÝ » ñÁ , ÞÇÙáÝ ÞÇÙáÝáíÇãÁ Ñ ³ Û ¿ ÇÝ £ º íñáå ³ ÛÇ ÑÝ ³· áõÛÝ Ñ ³ Ù ³ Éë ³ ñ ³ ÝÝ » ñÇó Ù » ÏÇ ª Îñ ³ ÏáíÇ Ú ³·» ÉáÝÛ ³ Ý Ñ ³ Ù ³ Éë ³ ñ ³ ÝÇ Ñ ³ Ýù ³ μ ³ ÝáõÃÛ ³ Ý ³ é ³ çÇÝ åñáý » - ëáñ Ú ³ Ý Ú ³ ßϨÇãÁ Ñ ³ Û ¿ ñ ª É » Ñ ³ Ï ³ Ý » ñÏñ ³ μ ³ Ýáõ- ÃÛ ³ Ý ÑÇÙÝ ³¹ ÇñÁ £
Ð ³ Û-É » Ñ ³ Ï ³ Ý ÙÇçÝ ³¹³ ñÛ ³ Ý Ï ³ å » ñÇÝ í » ñ ³ μ » - ñáÕ ß ³ ï ï » Õ » ÏáõÃÛáõÝÝ » ñ Ï ³ Ý ØÇÝ ³ ë ÂáË ³ à » - óáõ , ÐáíÑ ³ ÝÝ » ë ² í ³·» ñ » óÇ , êï »÷³ Ý » ë ² í ³·» ñ » - óÇ , êÇÙ » áÝ È » Ñ ³ óáõ · áñÍ » ñáõÙ £ ÐÇß ³ ñÅ ³ Ý ¿ º ÕÇ ³ Î ³ ñÝ » óáõ ³ ëïÕ ³· Çï ³ Ï ³ Ý ³ ßË ³ ïáõÃÛáõÝÁ , É » Ñ » - ñ » Ý-Ñ ³ Û » ñ » Ý μ ³ é ³ ñ ³ ÝÁ £
Ø » ëñáå Ø ³ ßïáóÇ ³ Ýí ³ Ý Ø ³ ï » Ý ³¹³ ñ ³ ÝáõÙ Ý » ñÏ ³ ÛáõÙë å ³ ÑíáõÙ » Ý ßáõñç 130 Ó » é ³· ñ » ñ , áñáÝù ÁÝ ¹ ûñÇÝ ³ Ïí » É » Ý È » Ñ-ÈÇïí ³ Ï ³ Ý Ã ³·³ íáñáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ Û ³ ß ³ ï ï ³ ëÁ Ï » ÝïñáÝÝ » ñáõÙ £
Ð ³ Û ¨ É » Ñ ÅáÕáíáõñ ¹ Ý » ñÇ μ ³ ñ » Ï ³ ÙáõÃÛ ³ Ý Ë ³ ãù ³ ñ : ä ³ ïñ ³ ëï » ó Ð ² êØÆÎ Ø ² ¸àÚ ² ÜÀ
ÂÆì 42 ( 1507 ) 14 - 21 ÜàÚ º Ø ´º ðÆ 2023
15