Ð ³ Û » ñÇ Ñ ³ Ù ³ ñ ׳ Ï ³ ï ³· ñ ³ Ï ³ Ý Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ³ ßñç ³ Ý- Ý » ñáõÙ » Õμ ³ Ûñ ³ Ï ³ Ý » ½ ¹ Ç ÅáÕáíáõñ ¹ Á ÙÇßï è áõ ÃÇ- ÏáõÝù ¿ » Õ » É £ ² Ûëå » ë ¿ ñ , ûñÇÝ ³ Ï , 1828 à . éáõë-å ³ ñëÏ ³ - Ï ³ Ý å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ ÁÝà ³ óùáõÙ , » ñμ Þ » ÛË ØÇñ½ ³ ÛÇ ¨ ù ³ - Ñ ³ Ý ³ äáÕáëÇ ½áñ ³ μ ³ Ý ³ ÏÝ » ñÁ ù ³ ç ³· áñÍáõÃÛ ³ Ý Ññ ³ ßùÝ » ñ » Ý óáõÛó ïí » É £
² Ûëå » ë ¿ ñ Ý ³ ¨ 1918-1919 Ãà . ê ³ ñ ¹³ ñ ³ å ³ ïÇ ¨ ´³ ß ² å ³ ñ ³ ÝÇ Ñ » ñáë ³ Ù ³ ñï » ñÇ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï , » ñμ æÑ ³ Ý · Çñ ³ Õ ³ ÛÇ ¨ àõëáõμ ´» ÏÇ · ÉË ³ íáñáõÃÛ ³ Ùμ » ½ ¹ Ç ³ Ï ³ Ý ½áñ ³ çáÏ ³ ïÝ » ñÁ Ù ³ ëÝ ³ Ïó » óÇÝ ¨ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý ½áñ ³ ËÙμ » ñÇ Ñ » ï Ï » ñï » óÇÝ Ù ³ ÛÇëÛ ³ Ý Ñ ³ Õà ³ Ý ³ ÏÝ » ñÁ £
ÜáõÛÝÝ ¿ ñ Ý ³ ¨ ² ñó ³ ËÛ ³ Ý ³ é ³ çÇÝ å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ Å ³ - Ù ³ Ý ³ Ï , 2016 à . ù ³ éûñÛ ³ Ù ³ ñï ³ Ï ³ Ý · áñÍáÕáõÃÛáõÝÝ » ñÇ ûñ » ñÇÝ ¨ 44-ûñÛ ³ å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï , » ñμ » ½ ¹ Ç ½ÇÝíáñÝ » ñÁ Ïéí » óÇÝ ª Ñ ³ Û » ñÇ Ñ » ï áõë áõëÇ : è½ · á ê ³ ñÑ ³ Ý · Û ³ ÝÁ Ù » Í ³ ó » É ¿ μ ³ ½Ù ³ ½ ³ í ³ Ï ÁÝï ³ - ÝÇùáõÙ ª í » ó » Õμ ³ Ûñ , » ñ » ù ùáõÛñ , Çñ » Ýó ùñïÇÝùáí ûñí ³ ËÝ ¹ ÇñÝ » ñÁ ÉáõÍáÕ ÍÝáÕÝ » ñ £ ² ñó ³ ËÛ ³ Ý ß ³ ñÅÙ ³ Ý ëϽμáõÙ è½ · áÛÇ ³ í ³· » Õμ ³ ÛñÁ ª àõëáõμ ê ³ ñÑ ³ Ý · Û ³ ÝÁ , áñ ³ é ³ í » É Ñ ³ ÛïÝÇ ¿ » ½ ¹ Ç ÈÇÉá Ù ³ Ï ³ ÝáõÝáí , ßÇÝçáÏ ³ ïÇ Ï ³ ½ÙáõÙ Ù » ÏÝ » É ¿ ² ñó ³ Ë £ Èë » É ¿ ñ ´³ ùíáõÙ , êáõÙ ·³ ÛÇ- ÃáõÙ Ñ ³ Û » ñÇ ç ³ ñ ¹» ñÇ Ù ³ ëÇÝ áõ áñáß » É ª å » ïù ¿ Ï ³ Ý · Ý » É ³ ñó ³ Ë ³ Ñ ³ ÛáõÃÛ ³ Ý ÏáÕùÇÝ ª å ³ ßïå ³ Ý » Éáõ Çñ » Ýó Ñá- ÕáõÙ ³ Ýíï ³ Ý · ³ åñ » Éáõ Ýñ ³ Ýó Çñ ³ íáõÝùÁ £ º ½ ¹ Ç ÈÇÉáÝ É »·» Ý ¹³ ñ Ï » ñå ³ ñ ¿ » Õ » É £ Ø ³ ñï ³ í ³ ñ ³ Ï ³ Ý ³ Ýëáíáñ Ëáñ ³ Ù ³ ÝÏáõÃÛáõÝÝ » ñÇ ¿ ¹ ÇÙ » É , áñáÝó Ù ³ ëÇÝ ÑÇÙ ³ ÅåÇïáí » Ý ÑÇßáõÙ :
- ¶ Çß » ñáí ÙÇ ³ ÛÝ ³ Ï Ùï » É ¿ ñ ³¹ ñμ » ç ³ Ý ³ Ï ³ Ý · ÛáõÕ , ¿ ßÇ ùáõé ³ ÏÇÝ ÃáÕ » É , ÇëÏ Ù ³ Ûñ ¿ ßÇÝ ëϽμáõÙ ¹ áõñë ¿ ñ μ » ñ » É · ÛáõÕÇó , ³ å ³ íñ ³ Ý Ï ³ Ë » É ¿ ñ É ³ åï » ñÝ » ñ , Éáõë ³ ñÓ ³ ÏáÕ ë ³ ñù » ñ áõ · ÛáõÕ μ ³ ó ÃáÕ » É £ ¾ßÁ ½éé ³ Éáí · ÛáõÕ ³ ÙÇçáí í ³ ½ » É ¿ ñ ¹» åÇ ùáõé ³ ÏÁ £ ´ Ý ³ ÏÇãÝ » ñÁ Ñ ³ ÝÏ ³ ñÍ ³ ÏÇÇ ·³ Éáí , ãÑ ³ ëÏ ³ Ý ³ Éáí ª ÇÝã ¿ Ï ³ ï ³ ñíáõÙ , Ëáõ ׳ åÇ ¿ ÇÝ Ù ³ ïÝí » É £
ØÇ ûñ ¿ É ë ³ ñÇó ¹» åÇ ³¹ ñμ » ç ³ Ý ³ Ï ³ Ý · ÛáõÕ Ó · íáÕ ³ éí ³ ÏÇ Ù » ç μ » ݽÇÝ ¿ ñ Éóñ » É áõ Ïñ ³ Ï ïí » É £ ¶ ÛáõÕÇ μÝ ³ - ÏÇãÝ » ñÁ ³ Ñ ³ μ » Ïí ³ Í ëÏë » É ¿ ÇÝ Ñ » é ³ Ý ³ É · ÛáõÕÇó , à »ª § Ð ³ Û » ñÁ É ³ ½ » ñ » Ý û · ï ³· áñÍáõÙ , ÷³ Ë »° ù ¦£
-1990 Ãí ³ Ï ³ ÝÇó ¿ É » ë Ñ » ï¨ » óÇ » Õμáñë ûñÇÝ ³ ÏÇÝ £ Ø ³ ëÝ ³ Ïó » É » Ù Ð ³¹ ñáõÃÇ · ÛáõÕ » ñÇ å ³ ßïå ³ Ý ³ Ï ³ Ý Ù ³ ñï » ñÇÝ , ³ ÛÝáõÑ » ï¨ ª ø ³ ñí ³×³ éÇ , úÙ ³ ñÇ Ñ ³ Ù ³ ñ ÙÕíáÕ Ù ³ ñï » ñÇÝ £ ä ³ ïÇí » Ù áõÝ » ó » É é ³ ½ÙÇ ¹³ ßïáõÙ ³ ÛÝåÇëÇ ÁÝÏ » ñÝ » ñ áõÝ » Ý ³ Éáõ , áñ Ê ³ ãÇÏ ¸ ³ ßï » ÝóÇ § è ³ Ýãå ³ ñÝ » ñÇ Ï ³ ÝãÁ ¦, § Êá ¹»¹³ Ý ¦ · ñù » ñÇ Ñ » ñáëÝ » ñÇÝ ¿ ÇÝ ÇÝÓ ÑÇß » óÝáõÙ £ Ø » ñáÝù ÙÇ ³ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ¨ ° ½ » Ýùáí ¿ ÇÝ ÏéíáõÙ , ¨ ° ÑáÕ ¿ ÇÝ Ùß ³ ÏáõÙ , ¨ ° å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ ³ ñ ¹ ÛáõÝùáõÙ ù ³ Ý ¹ í ³ Í ïÝ » ñÝ ¿ ÇÝ í » ñ ³ Ýáñá · áõÙ £
2020 à . å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï Ï ³ ½Ù ³ íáñí » ó Ñ ³ Û- » ½ ¹ Ç ³ Ï ³ Ý í ³ ßïÁ , áñÇ Ññ ³ Ù ³ Ý ³ ï ³ ñ Ýß ³ Ý ³ Ïí » ó è½ · á ê ³ ñÑ ³ Ý · Û ³ ÝÁ £ î ³ ñμ » ñ ï » Õ ³ Ù ³ ë » ñáõÙ ß ³ ï Ñ ³ çáÕáõ-
ÃÛáõÝÝ » ñ » Ý áõÝ » ó » É áõ Ý ³ ¨ ª ó ³ í ³ ÉÇ ÏáñáõëïÝ » ñ ... ÐÇßáõÙ ¿ μáÉáñÇÝ , ¹ Åí ³ ñáõÃÛ ³ Ùμ ËáëáõÙ Ýñ ³ Ýó Ù ³ ëÇÝ :
-ø ³ ç ³ ñ ³ ÝóÇ ÙÇ ïÕ ³ áõÝ » ÇÝù ª ² ñÙ » Ý ² é ³ ù » ÉÛ ³ ÝÁ : 2016 à . Ø ³ ï ³ ÕÇëÇ ,  ³ ÉÇßÇ Ñ ³ ïí ³ ÍáõÙ ¿ ñ Ïéí » É , §² ñÇáõÃÛ ³ Ý ¦ Ù »¹³ ÉÇ ³ ñÅ ³ Ý ³ ó » É : ÀÝÏ » ñÝ » ñÇ Ñ » ï áñáß » É ¿ ñ Ï ³ Ù ³ íáñ ³· ñí » É , - í » ñÑÇßáõÙ ¿ è½ · áÝ : - ² ñÙ » ÝÁ » Ï » É ¿ ñ Çñ Ù » ù » Ý ³ Ûáí , áñÁ Ù » ½ É ³ í Í ³ é ³ Û » ó £ ò ³ ÝÏ ³ ó ³ Í μ ³ ñ ¹ áõ- ÃÛ ³ Ý ËÝ ¹ Çñ Ï ³ ï ³ ñáõÙ ¿ ñ ³ é ³ Ýó ÙÇ ³ í » Éáñ ¹ μ ³ é ³ ë » - Éáõ : ØÇ ûñ Ñ ³ Ï ³ é ³ Ïáñ ¹ Ç ³ Ï ³ Ý ³ Ý » ïÇ Ïñ ³ ÏÇ ï ³ Ï ÁÝ- Ï ³ Ýù : ¼áÑ » ñ áõÝ » ÇÝù , íÇñ ³ íáñ , áñÇÝ å » ïù ¿ ñ ßï ³ å μáõÅ- Ï » ï Ñ ³ ëóÝ » É £ ² ñÙ » ÝÇÝ íëï ³ Ñ » óÇ ³ Û ¹ · áñÍÁ £ Üñ ³ ³ é ³ çÝáñ ¹ áõÃÛ ³ Ùμ ïÕ ³ Ý » ñÝ ³ ÝÙÇç ³ å » ë μ ³ ñÓñ ³ ó ³ Ý ¹ ÇñùÁ , ½áÑí ³ ÍÝ » ñÇÝ , Ý ³ ¨ íÇñ ³ íáñ ½ÇÝíáñÇÝ μ » ñ » óÇÝ , ÷ ñÏ » óÇÝ ïÕ ³ ÛÇ ÏÛ ³ ÝùÁ £ àõ ³ Û ¹ åÇëÇ ¹ ñí ³· Ý » ñÁ μ ³ ½- Ù ³ ÃÇí » Ý : ² ñÙ » ÝÁ ß ³ ï ù ³ ç ïÕ ³ ¿ ñ ... è½ · áÝ Ñáõ½ÙáõÝùÁ ¹ Åí ³ ñáõÃÛ ³ Ùμ ¿ ½ëåáõÙ . ² ñÙ » ÝÁ å ³ ï » ñ ³ ½ÙÇ ³ Ù » Ý ³ - ó ³ í ³ ÉÇ ÏáñáõëïÝ » ñÇó ¿ ñ : Ð » ñà ³ Ï ³ Ý Ññ » ï ³ ÏáÍáõÃÛ ³ Ý Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï Ù ³ Ñ ³ óáõ μ » Ïáñ ³ ÛÇÝ íÇñ ³ íáñáõÙ ¿ ñ ëï ³ ó » É £
² é ³ ÝÓÝ ³ Ñ ³ ïáõÏ ç » ñÙáõÃÛ ³ Ùμ ¿ ÑÇßáõÙ · Ý ¹³ å » ï ¶» - Õ ³ Ù ¶³ μñÇ » ÉÛ ³ ÝÇÝ : Æñ · Ý ³ Ñ ³ ïÙ ³ Ùμ ª μ ³ ó ³ éÇÏ ½ÇÝíáñ ³ Ï ³ Ý ¿ ñ £ ² ÝÁÝ ¹ Ñ ³ ï ß ³ ñÅÙ ³ Ý Ù » ç ¿ ñ . ÙÇ ¹ ÇñùÇó ÙÛáõëÝ ¿ ñ · ÝáõÙ , í » ñ ³ ÑëÏáõÙ Çñ ³ íÇ ×³ ÏÁ :
-ÐáÏï » Ùμ » ñÇ 6-14-Ý ÁÝÏ ³ Í Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ³ Ñ ³ ïí ³ ÍáõÙ Ù ³ ñï » ñÁ Ù » ½ Ñ ³ Ù ³ ñ ß ³ ï Ñ ³ çáÕ ¿ ÇÝ ÁÝà ³ ÝáõÙ £ ¶» ñ ³ - ½ ³ Ýó ¿ ñ ³ ßË ³ ïáõÙ Ù » ñ Ññ » ï ³ ÝÇÝ , ï » ëÝáõÙ ¿ ÇÝù , à » ÇÝãå » ë ¿ ñ ÷³ ËãáõÙ ÃßÝ ³ ÙÇÝ £
ÐáÏï » Ùμ » ñÇ 14-Ç Ñ » ñà ³÷ áËÇÝ è½ · áÝ å » ïù ¿ ¹ Çñù » - ñÇó ÇçÝ » ñ : ¶» Õ ³ Ù ¶³ μñÇ » ÉÛ ³ ÝÁ Ëáë » É ¿ ñ Ýñ ³ Ñ » ï , ³ ë » ë ÇÝã-áñ í ³ ï μ ³ Ý ¿ ñ Ï ³ ÝË ³ ½ · áõÙ . § è½ · á ° ç ³ Ý , É ³ í ÏÉÇÝÇ ª ÙÝ ³ ë ¦£ § äÇïÇ · Ý ³ Ù , μ ³ Ûó ³ Ýå ³ ÛÙ ³ Ý Ñ » ï Ï ·³ Ù ¦£ §º ñμ ·³ ë , » ë ³ ñ ¹» Ý ã » Ù ÉÇÝÇ ...¦£ ¼ ³ Ûñ ³ ó » É ¿ ñ è½ · áÝ . § âÑ ³ - Ù ³ ñÓ ³ Ïí »° ë Ùïùáí ¹ ³ Ý ·³ Ù ÝÙ ³ Ý μ ³ Ý ³ ÝóÏ ³ óÝ » É ¦£ úñ » ñ ³ Ýó Ð ³ íëÉáõ-ÆßË ³ Ý ³ ÓáñÇ ×³ Ý ³ å ³ ñÑÇÝ ³¹ ñμ » - ç ³ ÝóÇÝ » ñÇ ï ³ ÝÏ ³ ÛÇÝ Ñ ³ ñÓ ³ ÏáõÙÁ Ï ³ ë » óÝ » ÉÇë ¶» Õ ³ Ù ¶³ μñÇ » ÉÛ ³ ÝÁ ½áÑí » ó ...
ÆëÏ Çñ » Ýù Ù ³ ñï ³¹³ ßï í » ñ ³¹³ éÝ ³ Éáõó Ñ » ïá ³ ñ ¹» Ý ³ ÛÉ μÝ ³· ÇÍ ¿ ÇÝ å ³ ÑáõÙ ... ä ³ ï » ñ ³ ½ÙÁ ÑÇß » ÉÇë è½ · áÛÇ ³ ãù » ñáõÙ ËáñÁ à ³ ËÇÍ Ï ³. Çñ áõ½ ³ Í ÑáõÝáí ãÁÝà ³ ó ³ í , Ð ³ Ûñ » ÝÇùÇ Ë ³ Õ ³ Õáõ- ÃÛáõÝÝ ¿ É ¹» é Ñ ³ ëï ³ ïáõÝ ã ¿£ ê ³ Ï ³ ÛÝ íëï ³ Ñ ³ ëáõÙ ¿ª ³ Ù » Ý ³ Ý ·³ Ù , » ñμ Ð ³ Û ³ ëï ³ Ý ³ ßË ³ ñÑÇ ³ Ý ¹ áññÁ íï ³ Ý · - íÇ , Ù » ñ » ½ ¹ Ç » Õμ ³ ÛñÝ » ñÁ Ñ ³ ÛÇÝ Ñ ³ í ³ ë ³ ñ ÏÏéí » Ý Ð ³ Û- ñ » ÝÇùÇ Ñ ³ Ù ³ ñ £
�����
² ½ ³ ï ³ Ù ³ ñïÇÏ êáë ¸ ³ íÃÛ ³ Ý .
-è½ · áÛÇÝ Í ³ Ýáà » Ù 2020 Ãí ³ Ï ³ ÝÇó £ Ð ³ ñ · í ³ Í áõ ëÇñí ³ Í , Ûáõñ ³ Ñ ³ ïáõÏ ³ ÝÓÝ ³ íáñáõÃÛáõÝ ¿£ Êáëù Ï ³, ã ¿±. § Ø » Í » ñÇÝ Ù » Í ³ ñ » ÉÁ Ù » ÍáõÃÛáõÝ ¿¦£ Ø » Í ëÇñáí áõ Ñ ³ ñ- ·³ Ýùáí » Ù ËáëáõÙ è½ · áÛÇ Ù ³ ëÇÝ , ù ³ ÝÇ áñ ÇÝÓ
ÂÆì 32 ( 1497 ) 16 - 22 ú ¶ àêîàêÆ 2023
9