ÐÆ ² ò ² Ì ØÜ ² ò æàôÔ ² ÚÆ Ê ² âø ² ð º ðàì
æáõÕ ³ ÛÇ Ñ ³ Ûáó ·» ñ » ½Ù ³ Ý ³ ï ³ Ý Ë ³ ãù ³ ñ » ñÇ μ ³ ñμ ³ ñáë ³ Ï ³ Ý ç ³ ñ ¹ Á áïÝÓ · áõÃÛáõÝ ¿ ñ áã ÙÇ ³ ÛÝ Ñ ³ Û Ùß ³ ÏáõÛÃÇ , ³ Û- É » õ ù ³ Õ ³ ù ³ ÏñÃáõÃÛ ³ Ý ¹» Ù ÁÝ ¹ Ñ ³ Ýñ ³ å » ë £ ² Û ¹ Ë ³ ãù ³ ñ » - ñÁ ÝÛáõà ³ Ï ³ Ý ³ ñí » ëïÇ · ÉáõË · áñÍáóÝ » ñ ¿ ÇÝ £ ø ³ Õ ³ ù ³ ÏÇñà º íñáå ³ Ý Ñ ³ Ûáó Ó » éùÇ ³ Û ¹ Ýñμ ³ ÑÛáõë ³ ñ ³ ñáõÙÝ » ñÁ ï » ë » É ¿ Çñ μ ³ ½Ù ³ ÃÇí ׳ Ý ³ å ³ ñÑáñ ¹ Ý » ñÇ , ÑÝ ³·» ï áõëáõÙÝ ³ ëÇñáÕÝ » ñÇ ³ ãù » ñáí £ Üñ ³ ÝóÇó Ù » ÏÝ ¿ » Õ » É ýñ ³ ÝëÇ ³ óÇ ×³ Ý ³ å ³ ñÑáñ ¹ -ÙÇëÇáÝ » ñ , áõÕ »· ñáÕ ² É » ù- ë ³ Ý ¹ ñ ¹ Á èá ¹» ëÁ ( 1591-1660 )£ ÐéáÙáõÙ ³ ëïí ³ Í ³ μ ³ Ý ³ - Ï ³ Ý ÏñÃáõÃÛáõÝ ëï ³ Ý ³ Éáõó Ñ » ïá Ý ³ ù ³ ñá½ã ³ Ï ³ Ý · áñÍáõ- Ý » áõÃÛáõÝ ¿ Í ³ í ³ É » É Ð ³ ñ ³ í ³ ÛÇÝ âÇÝ ³ ëï ³ ÝáõÙ , üÇÉÇåÇÝÝ » ñáõÙ , ³ å ³ Æñ ³ ÝáõÙ £ 1646 Ãí ³ Ï ³ ÝÇÝ , Ö ³ í ³ ÛÇó ÐéáÙ í » ñ ³¹³ éÝ ³ ÉÇë , èá ¹» ëÝ ³ Ýó » É ¿ Ð ³ Û ³ ëï ³ Ýáí » õ áõ- Õ »· ñáõÃÛáõÝÝ » ñ ÃáÕ » É º ñ » õ ³ ÝÇ , ¾çÙÇ ³ ÍÝÇ , ³ ÛÉ í ³ Ûñ » ñÇ Ù ³ ëÇÝ , μ ³ Ûó ³ é ³ ÝÓÝ ³ ÏÇ Ñ » ï ³ ùñùñáõÃÛáõÝ ¿ Ý » ñÏ ³ Û ³ ó- ÝáõÙ Ñ ³ ïÏ ³ å » ë æáõÕ ³ ÛÇ Ñ ³ Ûáó ·» ñ » ½Ù ³ Ý ³ ï ³ Ý ï ³ å ³ - Ý ³ ù ³ ñ » ñÇ Ýñ ³ ÝÏ ³ ñ ³· ñáõÃÛáõÝÁ £ üñ ³ ÝëÇ ³ óÇ ×³ Ý ³ å ³ ñ- Ñáñ ¹ Ý ³ ÛÝï » Õ Ñ ³ ßí » É ¿ 10 Ñ ³ ½ ³ ñ ï ³ å ³ Ý ³ ù ³ ñ-Ë ³ ãù ³ ñ » õ ÑÇ ³ óÙáõÝùáí · ñ » É ¹ ñ ³ Ýó Ù » Í , ÇÝùÝ ³ ïÇå ³ ñí » ëïÇ Ù ³ ëÇÝ £
² É » ùë ³ Ý ¹ ñ ¹ Á èá ¹» ëÇ áõÕ »· ñáõÃÛáõÝÝ » ñÇ · ÇñùÝ ³ é ³ - çÇÝ ³ Ý ·³ Ù Ññ ³ ï ³ ñ ³ Ïí » É ¿ 1653 Ãí ³ Ï ³ ÝÇÝ , » ñÏñáñ ¹ Á ª 1884-ÇÝ , ýñ ³ Ýë » ñ » Ý £ ² ÛÝï » Õ æáõÕ ³ ÛÇ Ë ³ ãù ³ ñ » ñÇ Ù ³ ëÇÝ ÑÇ ³ óÙáõÝùÇ ß ³ ï Ëáëù » ñ Ï ³ Ý £ º íñáå ³ óÇ ×³ Ý ³ å ³ ñÑáñ ¹ Á · Ý ³ Ñ ³ ï » É ¿ Ñ ³ Ûáó Ë ³ ãù ³ - ñ » ñÁ , ÙÝáõÙ ¿, áñ º íñáå ³ Ý · Ý ³ Ñ ³ ïÇ ³¹ ñμ » ç ³ Ý ³ Ï ³ Ý Ññáë ³ ÏÇ μ ³ ñμ ³ ñáëáõÃÛáõÝÁ £
ØÆ § ÜÎ ² ðâ ² Î ² Ü ¦ Î º Üê ² Ì ² è
Ð ³ Ûáó ³ ½ ·³ ÛÇÝ μÝ ³ íáñáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ ïÏ ³ Ýß ³ Ï ³ Ý · Í » ñÇó ¿ ³ Ûë Ï ³ Ù ³ ÛÝ ÁÝï ³ ÝÇùáõÙ ÝáõÛÝ ³ ñÑ » ëïÇ , ³ ñí » ëïÇ , Ù ³ ë- Ý ³· ÇïáõÃÛ ³ Ý Ñ ³ çáñ ¹³ Ï ³ ÝáõÃÛáõÝÁ , Å ³ é ³ Ý · áõÙÁ Ù » ÏÁ ÙÛáõëÇÝ £ ² Ûëå » ë` Ñ ³ Û » ñë áõÝ » Ýù , ³ ë » Ýù , áëÏ » ñÇãÝ » ñÇ , ÝÏ ³ ñÇãÝ » ñÇ , μÅÇßÏÝ » ñÇ Ýß ³ Ý ³ íáñ ·» ñ ¹³ ëï ³ ÝÝ » ñ £
² ëí ³ ÍÇ ³ Ù » Ý ³ μÝáñáß ûñÇÝ ³ ÏÝ » ñÇó Ù » ÏÁ Ø ³ Ý ³ ë ÝÏ ³ ñÇãÝ » ñÇ ÁÝï ³ ÝÇùÝ ¿£
Ø ³ Ý ³ ëÝ » ñÝ ³ åñ » É » õ ëï » ÕÍ ³· áñÍ » É » Ý Î . äáÉëáõÙ , 17- ñ ¹ ¹³ ñÇ í » ñçÇó ÙÇÝã » õ 1920- ³ Ï ³ Ý Ãí ³ Ï ³ ÝÝ » ñÁ £ Üñ ³ Ýù ³ é ³ çÇÝÝ » Ý Ãáõñù ³ Ï ³ Ý ³ ñí » ëï Ý » ñÙáõÍ » É ¹ ÇÙ ³ ÝÏ ³ ñÇ Å ³ ÝñÁ , » ñ ÷ Ý ³· ñ » É Ïï ³ íÇ íñ ³, ëϽμÝ ³ íáñ » É Ñ ³ ëïáó ³ ÛÇÝ ÝÏ ³ ñãáõÃÛáõÝÁ £ ² Ýßáõßï , Ù » Í ¿ » Õ » É Ýñ ³ Ýó Ý » ñ ¹ ñáõÙÁ Ñ ³ Û Ýáñ Ï » ñå ³ ñí » ëïÇ Ó » õ ³ íáñÙ ³ Ý · áñÍáõÙ £ öáñÓ » Ýù ëï » ÕÍ » É Ø ³ Ý ³ ëÝ » ñÇ § ÝÏ ³ ñã ³ Ï ³ Ý ¦ Ï » Ýë ³ Í ³ - éÁ £
ÀÝï ³ ÝÇùÇ ³ í ³· Á ª ´³ ñë » ÕÁ , ëï » ÕÍ ³· áñÍ » É ¿ 17-ñ ¹ ¹³ - ñÇ í » ñçáõÙ-18-ñ ¹ ¹³ ñÇ ëϽμáõÙ , ëï » ÕÍ » É Ù ³ Ýñ ³ ÝÏ ³ ñã ³ Ï ³ Ý ¹ ÇÙ ³ ÝÏ ³ ñÝ » ñ £
´³ ñë » ÕÇ áñ ¹ ÇÝ ª è ³ ý ³ Û » ÉÁ ( 18-ñ ¹ ¹³ ñÇ 1-ÇÝ Ï » ë ), áñÁ ·» Õ ³ ñí » ëï ³ Ï ³ Ý ÏñÃáõÃÛáõÝ ¿ ñ ëï ³ ó » É Æï ³ ÉÇ ³ ÛáõÙ , Ñ ³ ÛïÝÇ ¿ » Õ » É áñå » ë Ëáßáñ ·» Õ ³ ÝÏ ³ ñÇã , ÙÇ ³ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ª ׳ ñï ³ - ñ ³ å » ï £ êñμ ³ å ³ ïÏ » ñÝ » ñ ¿ ³ ñ » É Î . äáÉëÇ Ñ ³ ÛÏ ³ Ï ³ Ý » Ï » - Õ » óÇÝ » ñÇ Ñ ³ Ù ³ ñ £ è ³ ý ³ Û » ÉÝ áõÝ » ó » É ¿ » ñÏáõ áñ ¹ Ç ª Ø ³ Ý ³ ëÁ » õ ¼ » ÝáμÁ ( 18- ñ ¹ ¹³ ñÇ 2-ñ ¹ Ï » ë ), áñáÝù ÝáõÛÝå » ë » Õ » É » Ý Ñ ³ ÛïÝÇ ·» Õ ³ Ý- Ï ³ ñÇãÝ » ñ £
¼ » ÝáμÇ áñ ¹ ÇÝ ª ÝáõÛÝå » ë ¼ » Ýáμ ( 18-ñ ¹ ¹³ ñÇ í » ñç-19-ñ ¹ ¹³ ñÇ ëÏǽμ ), Ñ » ï » õ » É ¿ ÁÝï ³ Ý » Ï ³ Ý ³ í ³ Ý ¹ áõÛÃÇÝ » õ ¹³ ñÓ » É Ñ ³ ÛïÝÇ ·» Õ ³ ÝÏ ³ ñÇã , ÙÇ ³ Å ³ Ù ³ Ý ³ Ï ½μ ³ Õí » É ¹ Çí ³ Ý ³· Ç- ï ³ Ï ³ Ý » õ à ³ ñ · Ù ³ Ý ³ Ï ³ Ý ³ ßË ³ ï ³ Ýùáí £ ì » ñçÇÝÇë áñ ¹ ÇÝ ª ² É » ùë ³ Ý ¹ ñÁ , ³ í ³ ñï » É ¿ ìÇ » ÝÝ ³ ÛÇ ·» - Õ ³ ñí » ëïÇ ³ Ï ³¹» ÙÇ ³ Ý , Ñéã ³ Ïí » É Çñ ·» Õ ³ ÝÏ ³ ñã ³ Ï ³ Ý ³ ß- Ë ³ ï ³ ÝùÝ » ñáí £ º ñÏñáñ ¹ áñ ¹ ÇÝ ª ¶³ ëå ³ ñÁ , ßáõñç 30 ï ³ ñÇ Ï ³ ñ » õáñ ¹ Çí ³ - Ý ³· Çï ³ Ï ³ Ý ³ ßË ³ ï ³ Ýù ¿ Ï ³ ï ³ ñ » É ìÇ » ÝÝ ³ ÛáõÙ , μ ³ Ûó íñ- ÓÇÝÁ Ó » éùÇó ãÇ · ó » É ª ëï » ÕÍ » É ¿ ÑÇ ³ Ý ³ ÉÇ · áñÍ » ñ £ º ññáñ ¹ áñ ¹ ÇÝ ª Ø ³ ùëáõ ¹ Á , áñÁ ·» Õ ³ ñí » ëï ³ Ï ³ Ý ÏñÃáõ- ÃÛáõÝ ¿ ñ ëï ³ ó » É Æï ³ ÉÇ ³ ÛáõÙ , » õ ãáññáñ ¹ áñ ¹ ÇÝ ª èáõμ » ÝÁ , áñÁ ¹ Çí ³ Ý ³· Çï ³ Ï ³ Ý μ ³ ñÓñ å ³ ßïáÝÝ » ñ ¿ í ³ ñ » É ö ³ ñǽáõÙ , ³ å ³ ØÇÉ ³ ÝáõÙ , ÝáõÛÝå » ë ÑÇ ³ Ý ³ ÉÇ ÝÏ ³ ñÇãÝ » ñ » Ý » Õ » É £
Ø ³ Ý ³ ëÝ » ñÇ ÝÏ ³ ñã ³ Ï ³ Ý ·» ñ ¹³ ëï ³ ÝÇ í » ñçÇÝ ß ³ é ³ - íÇÕÝ » ñÝ » Ý ê » åáõÑÁ ( 1816-1889 ) » õ Äá½ » ýÁ ( 1835-1916 ), áñáÝù ÝáõÛÝå » ë ¹ Çí ³ Ý ³· Çï ³ Ï ³ Ý μ ³ ñÓñ å ³ ßïáÝÝ » ñ » Ý í ³ ñ » É Þí »¹ Ç ³ ÛáõÙ , üñ ³ ÝëÇ ³ ÛáõÙ , μ ³ Ûó ã » Ý ¹³ í ³×³ Ý » É ÁÝï ³ Ý » Ï ³ Ý ³ í ³ Ý ¹ áõÛÃÇÝ ª » Õ » É » Ý ßÝáñÑ ³ ÉÇ ÝÏ ³ ñÇãÝ » ñ £
² Ñ ³ ³ Ûëå » ë ª ³ í » ÉÇ ù ³ Ý » ñÏáõ ¹³ ñ · áÛ ³ ï » õ » É » õ ëï » Õ- Í ³· áñÍ » É ¿ Ø ³ Ý ³ ë ÝÏ ³ ñÇãÝ » ñÇ Ñ ³ Û ·» ñ ¹³ ëï ³ ÝÁ , » õ Ýñ ³ å ³ ïÙáõÃÛáõÝÁ , ³ Ýßáõßï , Ù » ñ ³ ½ ·³ ÛÇÝ å ³ ïÙáõÃÛ ³ Ý ÙÇ Ù ³ ëÝÇÏÝ ¿£
14
ÐÐ ä ² Þîä ² ÜàôÂÚ ² Ü Ü ² Ê ² ð ² ðàôÂÚ ² Ü Ð ² ܸ º ê