LOZAN’ I ANLAMAK-10-

Anlaşmanın 1. Başlamı( maddesi) şöyleydi;“ Türkiye’ de, Birleşik Devletler Eğitim Komisyonu adı altında bir komisyon kurulacaktır. Bu komisyon, niteliği bu anlaşmayla belirlenen ve parası T. C. Hükümeti tarafından finanse edilecek olan eğitim programlarının yönetimini kolaylaştıracak ve Türkiye Cumhuriyeti ile Amerika Birleşik Devletleri tarafından tanınacaktır”. 1 Kurulacak Komisyon’ un yetki, işleyiş ve oluşumu ile ilgili olarak 1.1. ve 2.1. Alt Başlamları’ nda şunlar vardı:“ Türkiye’ deki okul ve yüksek öğrenim kurumlarında ABD vatandaşlarının yapacağı; eğitim, araştırma, öğretim gibi faaliyetleri ile; Birleşik Devletler’ deki okul ve yüksek öğrenim kuruluşlarında Türkiye vatandaşlarının yapacağı; eğitim, araştırma, öğrenim gibi faaliyetleri; yolculuk, tahsil ücreti, geçim masrafları ve öğretimle ilgili diğer harcamaların karşılanması da dahil olmak üzere finanse edilecektir... Komisyon harcamalarını yapacak veznedar veya bu işi yapacak kişinin ataması, ABD Dışişleri tarafından uygun görülecek ve ayrılan paralar, ABD Dışişleri Bakanı tarafından saptanacak bir depozitere ya da depoziterler nezdinde bankaya yatırılacaktır”. 2 Kullanma yer ve niceliğine( miktarına) ABD Dışişleri Bakanı’ nın karar vereceği harcamaların, nereden sağlanacağı ise Anlaşmanın giriş bölümünde belirtilmektedir;“ T. C. Hükümeti ile ABD Hükümeti arasında 27 Şubat 1946 tarihinde imzalanan Anlaşma’ nın birinci bölümünde belirtilen” kaynakla karşılanacaktır. Bu kaynak ise, ABD’ nin Türkiye’ ye verdiği kredi faizlerinin yatırılacağı T. C. Merkez Bankası’ na, Türk Hükümetince ödenen paralardan oluşan bir kaynaktır. T. C. Hükümeti bu anlaşmayla kendi parasıyla kendini bağımlı hale getiren bir açmaza düşüyordu.

Eğitim Dizgesini( Sistemini) Kim Belirliyor

Anlaşma’ nın 5. Başlamı, en dikkat çekici başlamlardan biridir. Bu başlam, yukarıda açıklanan işleri yapma yetkisinde olan ve Türkiye’ nin bağımsızlığını dolaysız ilgilendiren kararlar alabilen, Türkiye’ de Birleşik Devletler Eğitim Komisyonu’ nun kuruluşunu belirlemektedir. 5. Başlam şöyleydi:“ Komisyon, dördü T. C. vatandaşı ve dördü ABD vatandaşı olmak üzere 8 üyeden oluşacaktır. ABD’ nin

Türkiye’ deki diplomatik misyon şefi komisyonun fahri başkanı olacak ve komisyonda oyların eşit olması halinde kararı, komisyon başkanı verecektir”. 3

ABD Denetiminde Milli Eğitim

1949 yılında imzalanan“ Türkiye ve ABD Hükümetleri Arasında Eğitim Komisyonu Kurulması Hakkındaki Anlaşma”, Türk Milli Eğitimi’ ni ABD denetimine bırakan süreci başlattı. Yeni Dünya Düzeni politikalarının, azgelişmiş ülkeler için öngördüğü“ dinsel eğitim” ya da“ eğitimin dinselleştirilmesi”, bu anlaşmayla büyük boyut kazandı. Eğitimin birliği, dinsel eğitimde birliğe kaydı. 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan,“ bütün okullar imam hatip olmalıdır” diyor ve dediğini Harp Okulları dahil bütün okullarda uyguluyor. Milli Eğitim Bakanlığı, milli eğitim bakanlarının bile girişimgücünün( inisiyatifinin) olmadığı bir kurum haline geldi. 1949’ dan bugüne dek, binlerce Türk, Amerika’ ya“ eğitilmek – etkilenmek” için gitti, yüzlerce Amerikalı da Türkiye’ ye“ eğitmek – etkilemek” için geldi. Amerika’ ya gönderilen Türklerin hemen tümü Türkiye’ ye döndüklerinde üst düzey görevlere getirildi. Amerika Birleşik Devletleri’ nde eğitim gören insanların büyük bölümü, Amerikan yanlısı tutum izlediler.

DEVAM EDECEK

Pty Ltd

Kredi ihtiyaçlarınız için bizi görün.

Hayalinizdeki evin anahtarı bizde.

Finance, Residential, Commercial, Business

Loans and Leasing

Phone / Fax: 9622 3640 Level 1, 24-26 Auburn Rd, Auburn( Westpac’ ın üst katı)