3
Yüz binlerce leylek ve büyük kuş, Afrika'dan Avrupa'ya, ve tersine Anadolu üzerinden göç eder. Üreme için Türkiye genelinde yayılan çiftlerin sayısı 8.683'dür. Avrupa'daki çiftlerin toplam sayısı 180.000-220.000'dir. Leyleklerin üreme alanları genellikle çayırlar veya sulak alanlardır. Leylek ölümlerine neden olan başlıca etkenler elektrik iletim hatları ve tarım ilaçlarının neden olduğu kirlilik ve atıklardır. Yerel halkın leyleklere karşı olumsuz bir tavrı yoktur.
Beyşehir Gölü'nün güneybatı köşesinde bulunan Yeşildağ Mahallesinin mezarlığında ardıç ağaçları üstüne her yaz beyaz leylekler 26 yuva yapmakta. Yeşildağ Leylekler Vadisi diye bilinen bu bölgeye erkek leylekler Mart ayı başında gelip, geçen yıl kullandıkları yuvaları elden geçirir. Bir ay kadar sonra dişi leylekler de gelir ve kuluçkaya yatar.
Yaklaşık 50 gün süren kuluçka döneminden sonra her yuvada 2-4 yavru yumurtadan çıkar. Yavruları anneleri ve babaları besler, büyütür. Ağustos ayına gelindiğinde 4 kilogram ağırlığa sahip olan ergin yavrular artık uçabilir ve aileleri ile birlikte geldikleri güneydoğu Afrika ülkelerine döner. Termal hava akımlarında süzülerek yol aldıkları için Hatay'dan ülkemize giren ve terk eden leylekler, Filistin ve Sina Yarımadası üstünden göç eder.
Ankara'da kurulu Doğal Denge Derneği, GEF Türkiye Küçük Destek Programı (SGP) mali desteği ile 2017 yılında Beyşehir Gölü Leylekler Vadisi ve Çevresinde Eko-turizm Altyapısının Oluşturulması Projesini yürüttü. Proje, GEF/SGP ekibinin yol göstericiliğinde, proje paydaşları olan başta Beyşehir Belediyesi olmak üzere, Milli Parklar, Beyşehir Milli Eğitim Müdürlüğü, MEDAŞ ve yerel halkın katkıları ve katılımlarıyla hayata geçirildi. Proje kapsamında, Leylekler Vadisine 8 adet yapay leylek yuvası yerleştirildi. Yuvaların yakınından geçen elektrik iletim hattının MEDAŞ tarafından yalıtılması sağlandı. Milli Parklar tarafından Leylekler Vadisine bir leylek gözlem kulesi inşa edildi. Yine bu proje kapsamında Doğal Denge Derneği tarafından yuvaların yakınına yerleştirilen iki kamera sayesinde Beyşehir Belediyesinin internet sayfasından yuvalar 24 saat canlı olarak izlenebiliyor. Leylekler Vadisinde 2017 yılında leyleklerin üreme başarısı 2.2 yavru/yuva olarak gerçekleşti. Proje kapsamında göl çevresinde ve orman içlerinde bisiklet ve yürüyüş rotaları da tespit edildi.
Doğal Denge Derneği Yeşildağ Leylekler Vadisinde ve Adaköy Leylekler Tepesinde leylekleri koruma projesine GEF Türkiye Küçük Destek Programı (SGP) desteği ile 2019 yılında da devam edecek.