WILK KULTURALNY | STYCZEŃ 2021 | WYZWANIE FILMOWE | 57
Sztuka norweskiego XIX-wiecznego dramaturga opowiada o losie zamężnej kobiety , która w tym czasie w Norwegii nie miała rozsądnych możliwości samorealizacji w zdominowanym przez mężczyzn świecie , mimo że Ibsen zaprzecza , że chciał napisać sztukę feministyczną . Wywołało to wówczas wielką sensację i wywołało „ burzę oburzonych kontrowersji ”, która wyszła poza teatr i dotarła do światowych gazet i społeczeństwa . U Fassbindera poza strojami właściwie nie ma zaznaczonego czasu w jakim wydarza się sztuka , choć nie dzieje się ona współcześnie , nie czuć też ducha tamtej epoki . Stosuje on w niej te same zabiegi co w „ Gorzkich łzach Petry von Kant ” bowiem cała inscenizacja rozgrywa się praktycznie w jednym pomieszczeniu , bohaterowie wchodzą i wychodzą , rozmawiając ze sobą na stojąco , lub siedząco , wpatrując się na siebie poprzez lustra , lub poprzez dziwne ozdoby i zasłony . Daje to dość interesujący efekt , który zdaje się podkreślać sytuację Nory – tytułowej Lalki . Sama bohaterka jest raczej krucha , ciężko znosi monotonne życie w pustym domu ( w którym nie ma nikogo oprócz służących , często wpadających z wizytą przyjaciółek , znajomych męża i ciągle pracującego męża ). O dzieciach u Fassbindera się mówi , ale ani razu ich nie widzimy . Podważanie świętości związku małżeńskiego przez Norę wybrzmiewa u Fassbindera także w sposób kadrowania bohaterów , a zwłaszcza Nory Helmer właśnie – są oni zamknięci w jednej przestrzeni , która zdaje się być bardzo klaustrofobiczna i nieprzyjemna . Przypomina ona prawdziwy dom lalek , a momentami także inne postacie wyglądają jak porcelanowe lalki ( choć być może wynikało to także z marnej kopii , w jakiej oglądałem sztukę ). Ponadto wybrzmiewa tutaj także inny ulubiony przez Fassbindera temat – oszustwa i doprowadzanie do destrukcji . Nora sama poniekąd doprowadza bowiem do rozpadu swojego nieudanego jej zdaniem małżeństwa , fałszując podpis pod wekslem , szantażując współpracowników męża , a także stawiając go w w wątpliwych moralnie , niezręcznych sytuacjach biznesowych , a trzeba sobie też to ppwiedzieć jasno , że jej motywacje dla widza są kompletnie nie jasne , a nawet pozbawione jakiegokolwiek sensu i podstaw .