Werken aan burger nabijheid september 2013 | Page 32

Peel en Maas maakt een onderscheid tussen wat zij het ‘openbaar domein’ en het ‘publiek domein’ noemt. In het openbaar domein (type 1 en 2) zijn de inwoners aan zet. Hier gaat het over zelfsturing, de dialoog met de overheid en is er veel overleg tussen inwoners onderling. De rol van de overheid is eventueel ondersteunend en is gericht op overeenstemming. In het publieke domein (type 3 en 4) zijn instellingen en de overheid aan zet. Dit is de systeemwereld van de overheid. De rol van de overheid richt zich er op om de burger te laten participeren (burgerparticipatie) en is gericht op inhoud en resultaat. Lessen en inzichten: De informatie en schema’s uit eerdere alinea’s bieden interessante lessen die u ook in uw gemeente kunt gebruiken om te bepalen wat de houding vanuit de gemeente tegenover een initiatief kan zijn, en welke rol de gemeente heeft: Helderheid over eigenaarschap burger - gemeente Het geven van helderheid aan inwoners is een belangrijk vereiste om zelfsturing mogelijk te maken. Er wordt daarom een helder onderscheid gemaakt over het eigenaarschap van de activiteiten die in de gemeente plaatsvinden – ook als dit niet bij de gemeente ligt. Door duidelijkheid te geven weten inwoners wanneer ze naar hun buren moeten stappen in plaats van naar de wethouder. Ambtenaar Geert Schmitz van Peel en Maas legt uit: “In de gemeente Peel en Maas maken we onderscheid tussen vier typen activiteiten en koppelen daar het eigenaarschap aan. De rol die de burger heeft en pakt in type 1 en 2 noemen wij (communicatieve) zelfsturing en de rol in type 3 noemen wij burgerparticipatie.” ! ! ! ! ! ! ! • Een aandachtspunt dat blijkt uit deze voorbeelden is het besef dat er binnen de eigen organisatie een ‘shift’ nodig is. Een cultuur waarin inwoners en de gemeente elkaar vertrouwen en gezamenlijke verantwoordelijkheid durven te dragen. • Nieuwe gezichten in de dorps- en wijkraden in Peel en Maas hebben ervoor gezorgd dat inwoners zelf aan de slag gingen. De rol van de gemeente is geweest om helder en duidelijk te zijn wat voor een type het is. Zij hebben inzichtelijk gemaakt welke taken en verantwoordelijkheden daarbij horen. • Daarnaast heeft de proeftuin zelfsturing in Peel en Maas van september 2009 tot maart 2013 voorwaarden voor zelfsturing gedestilleerd. Op basis van de voorwaarden en de werkwijze in Peel en Maas is er een aantal lessen te trekken: • Organisatieprocessen goed organiseren: Door interne organisatieprocessen helder te hebben kan bijvoorbeeld de wethouder ook extern verhelderen waar hij/zij wel en niet over gaat. Deze duidelijkheid zorgt ervoor dat de verwachtingen van zowel inwoners als gemeente op elkaar afgestemd kunnen worden. • Integraal beleid: ‘Zaken in samenhang aanpakken.’ Gemeenschappen houden zich niet aan beleidsterreinen. • Productgerichte afspraken: afspraken over resultaten middels prestatiecontracten; helder markeren wat er geleverd wordt aan inwoners. Productgerichte afspraken zie je voornamelijk bij de ‘autoritaire’ processen waarbij de overheid meer stuurt (type 3 en 4). Zie bovenstaand schema. • Procesgerichte afspraken: kunnen naast de productgerichte afspraken bestaan en zie je voornamelijk bij zelfsturingsprocessen met een communicatieve overheid (type 1 en 2). Type 1 Eigenaarschap BURGER Relatie burger-overheid Geen Voorbeeld Carnavalsoptocht; sportvereniging 1 BURGER Burger vraagt ondersteuning van de overheid Gemeenschapshuis dat door burgers zelf wordt geëxploiteerd; voor de bouw wordt een investeringsbijdrage gevraagd van de overheid 1 GEMEENTE Overheid is aan zet en betrekt ???????????????????????????????() ??????????????????????????????]5