THÁNG 3
Q UA N S Á T B Ầ U T R Ờ I
CÁC HÀNH TINH
Từ chập tối, Mộc tinh sáng rực rỡ trên
bầu trời. Đồng hành với nó là chòm Song
Sinh rất dễ nhận biết cùng với Lục giác
Bản quyền: VIỄN THIÊN
mùa đông tạo nên một khung cảnh quan
CỰ GIẢI
sát rất đặc biệt. Từ 9h tối, Hoả tinh (hành
C
A
N
C
E
tinh Đỏ) sẽ xuất hiện cao dần ở chân trời
R
Đây là chòm sao khá khó quan sát. Hãy tưởng tượng đường thẳng kẻ từ 2 ngôi sao sáng
Regulus trong chòm Sư Tử (Leo) và Pollux chòm Song Sinh (Genimi), tâm điểm của
đường thẳng trên gần trùng với tâm của chòm sao này. Khoảng 21h ngày 15 tháng 3
hằng năm, nó xuất hiện ở vị trí cao nhất trên bầu trời.
Đông trong khu vực chòm sao Xử Nữ (Virgo), tiếp nối là Thổ tinh với hệ thống vành
đai nổi tiếng trong chòm Cái Cân (Libra).
Tới nửa đêm các ngày giữa tháng trở đi,
bạn có thể quan sát 4 vệ tinh Galileo của
Chòm sao này không có ngôi sao nào sáng, nhưng lại nổi tiếng vì là một chòm sao
Mộc tinh với các vạch sọc, hành tinh Đỏ
Hoàng Đạo và có cụm sao mở tuyệt đẹp M44 (Beehive). M44 nằm sát đường Hoàng Đạo,
với 2 chỏm băng tại 2 cực, và hệ thống
chứa từ vài trăm tới hàng ngàn ngôi sao liên kết hấp dẫn với nhau, có thể thấy được bằng
vành đai của Thổ tinh cùng 1 lúc qua 1
mắt thường. Bạn hoàn toàn có thể chiêm ngưỡng toàn bộ vẻ đẹp của cụm sao mở M44
chiếc kính thiên văn phù hợp trong điều
này chỉ qua một ống nhòm hay kính thiên văn cỡ nhỏ.
kiện không gian và thời tiết cho phép.
GHI CHÚ
Tinh vân (Nebula): Đám mây khí và bụi trong
không gian hợp lại với nhau do hấp dẫn
(khối lượng chưa đủ để tạo thành một ngôi
sao hay một thiên thể lớn), hoặc có thể là
vật chất được phóng ra do sự kết thúc của
một ngôi sao.
Cụm sao mở (Open Cluster): là một nhóm lên
tới hàng ngàn ngôi sao khuếch tán được hình
thành bởi cùng đám mây phân tử khổng lồ.
Các ngôi sao có độ tuổi gần như nhau.
Thiên cầu (Celestial Sphere): là một mặt cầu
tưởng tượng có tâm là nơi ta quan sát, có
Bản quyền: VIỄN THIÊN
bán kính vô cùng lớn và các thiên thể phân
TAM GIÁC MÙA XUÂN
bố ở mặt trong quả cầu đó.
S P R I N G
T R I A N G L E
Vùng trời mùa đông lặn dần ở chân trời Tây cũng là lúc Tam giác mùa xuân mọc lên. Ba
ngôi sao Denebola trong chòm Sư Tử (Leo), Arcturus chòm Mục Phu (Bootes) và Spica
chòm Xử Nữ (Virgo) tạo thành một tam giác đều gần giống như Tam giác mùa đông. Sao
Spica sáng xanh và Arcturus sáng vàng sẽ chẳng khó khăn gì để nhận ra vì chúng rất
sáng, còn ngôi sao Denebola sẽ được định vị ngay khi bạn có thể nhận ra chòm sao Sư
Tử đang toạ lạc ngay giữa bầu trời trong tháng 3 này.
6
Hoàng Đạo (Ecliptic): là đường đi biểu kiến
hằng năm của Mặt Trời qua các sao cố định;
ngoài ra quỹ đạo của Trái đất, nếu có thể,
được nhìn thấy trong bầu trời. Mười ba chòm
sao thiên văn mà Hoàng Đạo đi ngang qua
là các chòm sao Hoàng Đạo theo thiên văn
(trong chiêm tinh chỉ có 12 chòm).