56
31
Fati – Nenteme – Nje nga ceshtjet
qe trajtohet qarte nga Homeri eshte
Fati, si dicka e paracaktuar. Askush
nuk e di se kush e paracaktoi fatin e
heronjve te vepres, por dicka eshte e
sigurte, qe personazhet e pranojne
heroikisht fatin e tyre. Edhe pse ata
e dine qe do te vdesin, ata vazhdojne
dhe luftojne trimerisht. Te gjithe
pranojne fatin e tyre, madje edhe
Zeusi, i cili e ka mundesine te
ndryshoje fatin, e pranon ate duke
humbur djalin e tij te vdekshem, Sarpedonin.
Dashuria – Nenteme – Prej
dashurise se Paridit me Helenen, qe
lindi si vullnet i Aferdites, nisi edhe
lufta. Ne fakt as Paridi, as Helena nuk
kane faj. Dashuria e tyre per njeri tjetrin ishte e paster, por ajo u keqperdor
si motiv nga Agamemnoni per te pushtuar Trojen.
Në shekullin e XIX një orientim I ri
letrar e konsideroi letërsinë romake si
imitim të thjeshtë të letërsisë së lashtë
greke. Kjo pikëpamje është krejtësisht e
gabuar. Megjithëse këto dy letërsi janë
të një tipi sepse të një tipi ishin dhe
shoqëritë në të cilën ato u zhvilluan dhe
letërsia romake vërtetë pati ndikim te
forte nga letërsia greke por kurresesi
nuk mund te thuhet se ajo është kopje e
thjeshtë e letërsisë greke. “Dhe sikur të
mos kesh talent, vargun e lind revolta”shkruante rreth dy mijë vjet më parë, në
satirat e tij poeti I shquar romak Juveliani. Gjithnjë poezia ka pasur nënë dy
ndjenja te kunderta: urrejtjen dhe
dashurinë. Asnjë ndjenjë e tretë nuk ka
mundur ti japë asaj freski dhe forcë. Poetët secili në menyrën e vetë trajtuan tema dhe motive qe u përgjigjeshin
ëndrrës së tyre për të ndriçuar mendjen
e njerëzve.