Test Drive JW20190520 | Page 37

uÛÑ÷$TMT<ä Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´˝…’q ‘·TbòÕqT\T,
uÛÑ÷ø£+bÕ\T, n‹eèwæº, nHêeèwæº dü+uÛÑ$kÕÔsTT.
ø=ìï q<äT\T bÕπs˙s¡T ˝Òø£ ø£qTeTs¡T>∑e&É+ (ñ<눈
düs¡dü«‹ q~) n‹y˚>∑+>± »s¡T>∑T‘·T+~.
ô|s¡ T >∑ T ‘· T qï »HêuÛ ≤ øÏ ø±e\dæ q +‘·
ÄVü‰s√‘·Œ‹Ô, n_Ûeè~∆ #Ó+<äì <˚XÊ\˝À »s¡>∑&É+
øÏ.MT.
eTT˙¸
˝Ò<äT. n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·Tqï <˚XÊ\˝À ‘·\dü]
Ä<ëj·T+ ô|s¡T>∑T‘·T+fÒ, ‹H˚ ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\˝À
e÷s¡ T Œ ek˛Ô + ~. XÊø±Vü ‰ sê\≈£ î ã<ä T \T
e÷+kÕVü‰sê\‘√, ø=‘·Ô s¡T#·T\‘√, Ç‘·s¡ <˚XÊ\˝À
ñ‘·Œ‹Ô ne⁄‘·Tqï ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\ MT<ä ≈£L&Ü
eT≈£ î ÿe #· ÷ |ü & É + m≈£ î ÿee⁄‘√+~. Bìe\¢
}Væ≤+#·ì $|ü‘·TÔ\T dü+uÛÑ$düTÔHêïsTT. ñ<ëVü≤s¡
D≈£î nyÓT]ø±˝À ˇø£ øÏ˝À ÄVü‰s¡+ ‘·j·÷s¡T
#˚j·T&ÜìøÏ n~ Ç#˚à X¯øÏÔø£Hêï 10 ¬s≥¢ m≈£îÿe
kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ Ç+<Ûäq X¯øÏÔì ñ|üjÓ÷–düTÔHêïs¡T.
ˇø£ øÏ˝À XÊø±Vü‰s¡+ ñ‘·Œ‹ÔøÏ 1000 ©≥s¡¢ ˙s¡T
e÷Á‘·y T ˚ nedüs y ¡ T Ó ‘ Æ , ˚ ˇø£ øÏ˝À e÷+dü+ ñ‘·Œ‹ÔøÏ
\ø£å ©≥s¡¢ ˙s¡T ø±yê*. Ç~ e+<ä ¬s≥T¢ m≈£îÿe.
Bìe\q ô|s¡T>∑T‘·Tqï »HêuÛ≤ n‘·´edüsê\≈£î
≈£L&Ü ˙s¡T ˝Ò≈£î+&Ü b˛j˚T Á|üe÷<ä+ bı+∫
ñ+~. nyÓT]ø£H \ é e˝… e÷+kÕVü‰sêìøÏ n\yê≥T
|ü&ç‘˚ n_Ûeè~∆ #Ó+<äì <˚XÊ\˝À ø√≥¢˝À ô|s¡T>∑T
‘·Tqï »HêuÛ≤ |ü]dæ ‹ ú }Væ≤+#·+&ç. Ç|ü&˚ sêÁcÕº\
eT<Ûä´ qB»\ $yê<ë\T rÁe+ ne⁄‘·THêïsTT.
ô|s¡T>∑T‘·Tqï »HêuÛ≤≈£î ø±e\dæq ÄVü‰s¡+
ø√dü+ <ÛëHê´ìï |ü+&ç+#˚ uÛÑ÷eTT\T >∑èVü≤
düeTT<ëj·÷\T>± e÷]b˛‘·THêïsTT. eèø£å dü+|ü<ä
‘·–Zb˛‘√+~. mH√ï <˚XÊ\˝À n&Ée⁄\T ø°åDÏdü÷Ô,
uÛÑ÷$T m&Ü]>± e÷s¡T‘√+~. BH˚ï eTs¡TuÛÑ÷MT
ø£s D ¡ + ( desertification ) n+{≤s¡T. Á|ü| + ü #·+˝À
á m&ÜØø£ s ¡ D + |ü ] e÷D+ 1970e
dü+e‘·‡s¡+˝À dü+e‘·‡sêìøÏ 624 #·<äs¡|ü⁄
yÓTÆfi¯ó¢ ñ+fÒ, 1980˝À 840 #·<äs¡|ü⁄ yÓTÆfi¯ó¢—
1990˝À 1374 #·<äs¡|ü⁄ yÓTÆfi¯ó¢— 2015˝À 2500
#·< s ä | ¡ ⁄ ü yÓT fi Æ ≈ ¢ ¯ î £ ô|]–+~. ÄÁ|ò ø æ ±˝À #Ûê<é, düT&ÜHé,
*_j·÷, yÓTsêø√, ≥÷´ìw”j·÷ <˚XÊ\˝À Á|ü‹
dü+e‘·‡s¡+ 2,50,000 mø£sê\ |ü+≥uÛÑ÷eTT\T
m&Üs¡ T \T>± ‘· j · ÷ s¡ e ⁄‘· T HêïsTT. π ø e\+
ÇÁC≤sTT˝Ÿ˝ÀH˚ Á|üuÛÑT‘·«, Á|ü»\ Bø£å e\q m&Ü]
yÓ’XÊ\´+ ‘·>∑TZ‘·÷, eèø£å dü+|ü<ä ô|s¡>∑&É+ e\q
ns¡D≤´\ yÓ’XÊ\´+ ô|s¡T>∑T‘√+~.
1950e <äX¯ø£+˝À n|üŒ{Ï eTq<˚X¯+˝Àì
ø π +Á<ä ÄVü‰s¡| ⁄ ü eT+Á‹, Á<äw º ü uÛ≤s¡rj·T $<ë´uÛ e Ñ Hé
kÕú|ü≈£î\T øÏ.MT.eTT˙¸ eqeT¨‘·‡e+ nH˚
ø±s¡´Áø£e÷ìï ÁbÕs¡+_Û+∫, |æ\¢\ #˚‘·, $<äT´s¡Tú\
#˚‘· ìs¡T<√´>∑T\ #˚‘·, yÓTTø£ÿ\T HêfÒ ø±s¡´Áø£eT+
yÓTT<ä\T ô|{≤ºs¡T. ªnqï+ n&ÉT>∑T‘·T+fÒ #Ó≥T¢
Hê≥eT+≥THêï&Éμì Äj·Tìï m<˚›yê #˚XÊs¡T
k˛wü*düT , º ø£eT÷´ìdüT , º HÓÁVüAsTTwüߺ e+{Ï n|üŒ{Ï
Á|üãT<äT \ ∆ T. Ç{°e˝Ò y˚\ø=\~ #Ó≥T¢ Hê{Ï, ô|+∫q
ˇø£ $<ë´$V”≤q Á>±eTdüTÔq≈£î yÓ÷B Á|üuÛÑT‘·«+
|ü < ä à l |ü ⁄ s¡ k Õÿsêìï∫à dü ‘ · ÿ ]+∫+~. ÇB
uÛ≤s¡rj·T‘·. nÁãVü‰+ |üs¡+|üs¡˝Àì j·T÷<äT,
Á¬ø’düÔe, ÇkÕ¢MT, e÷]ÿdüTº (ø£eT÷´ìdüTº) ‘ê‹«ø£
` &Ü.Á‹|ü⁄s¡H˚ì Vü≤qTe÷Hé #Í<ä]
uÀ<Ûäq\T uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT e÷qe⁄ì dü+‘√wü+, ‘·è|æÔ
ø√düy T ˚ á Á|üø è £ ‹ì düèwæ + º #ê&Éì uÀ~ÛkÕÔsTT. mH√ï
uÛ ÷ Ñ e÷´<Ûë]‘·, »&ÉJe dü+|ü< q ä T e÷qe⁄ì ‘·è|æ ø Ô Ï
ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e#·ÃH˚ $XÊ«kÕìï ø£*Œ+#êsTT.
Ç~ ‘·| ⁄ ü Œ nH˚ C≤„q+ Ç|ü&ç|  ü &˚ yê{ÏøÏ ek˛Ô+~.
uÛ≤s¡rj·T <ës¡Ùìø£‘· eTqTwüß\T Á|üø£è‹‘√
düV ≤ ü Jeq+ #˚j ÷ · \ì, Á|üø è £ ‹ì ø±bÕ&ç Äsê~Û+#ê
\ì uÀ~ÛdüTÔ+~. n+<äTπø XÊø±Vü‰sêìï ùd$+#·
eTì, Á|üø£è‹`e÷qe düeT‘·T\´‘·qT |üs¡düŒs¡+
ø±bÕ&ÉTø√yê\ì uÀ~ÛdüTÔ+~.
‘·–q ø£èwæ ˝Ò≈£î+&Ü ªn_Ûeè~∆μ #Ó+~q
<˚XÊ\˝À s√Es√E≈£L Ä<Ûë´‹àø£‘· düqï–\T¢‘·÷,
<Û H ä ês¡ q ® , dü+|ü<ä m≈£îÿee⁄‘·÷ ñ+&É& + É eT÷˝≤Hê
düø£\ dü+|ü<ä\T, kÂø£sê´\÷ nqTuÛÑ$düTÔHêï
dü+‘·è|æÔ ˝Ò$T m≈£îÿee⁄‘√+~. n_Ûeè~∆ n+fÒ
n|ü]$T‘·yÓTÆq ø√¬sÿ\qT rs¡TÃø√e&Éy˚T ø±<äT—
düèwæºì HêX¯q+ #˚j·T≈£î+&Ü, ø√¬sÿ\qT ô|+#·Tø√
≈£î+&Ü, ìsêeTj·T+>± düeTdüÔ JesêX¯ó\‘√,
Á|üø è £ ‹‘√, eTy˚Tø£y T Ó Æ düeTs¡d ‘ ü ‘ · √ J$+#·& + É . n<˚
Ä<Û T ä ìø£ $C≤„q+, kÕ+πø‹ø£‘ \ · |üs e ¡ ÷e~Û ø±yê*.
eTq dü‘ê´H˚«wüD, |ü]XÀ<Ûäq\qT Á|üø£è‹ MT<ä
Ä~Û|ü‘ê´ìï dü+bÕ~+#·&ÜìøÏ ø±ø£, nedüs¡+
ñqï+‘· es¡≈ î £ Ä]®+∫, nqTuÛ $ Ñ +∫, $T–*q<ëìï
˝Àø£ø£˝≤´D≤ìøÏ ñ|üjÓ÷–+#ê*. Ç≥Te+{Ï
C≤„Hêìï uÀ~Û+#˚~ e÷Á‘·y˚T düT$<ä´.
Á|üdüTÔ‘·+ 17e ˝Àø˘düuÛÑ≈£î »s¡T>∑T‘·Tqï
mìïø£\˝À $$<Ûä bÕغ\ Hêj·T≈£î\T, bÕغ\T
<äTs¡“¤s¡yÓTÆq »HêuÛ≤ ô|s¡T>∑T<ä\qT >∑T]+∫ >±ì,
ø° D å d Ï T ü q Ô ï Á|üe÷D≤\‘√, ô|s¡T>∑T‘·Tqï nø£ s å êdü´‘·qT
>∑T]+∫ ø±ì, |ü⁄{Ϻq yê] Äs√>∑´+ ø√dü+, s√>∑
ìyês¡D ø√dü+, XÊØs¡ø£ <äè&ÛÉ‘·«+ ø√dü+ @@
Á|üD≤[ø£\T s¡∫+∫ neT\T |üs¡#ê˝À Á|ükÕÔ$+#·
≈£î+&Ü, ñqï dü+|ü‹ ˙ Ô , n|ü\ <ë«sê ùdø£]+∫q
<Û H ä êìï ø±qTø£\T>± |ü+#·Tô|&É‘êeTH˚ yê>±›Hê\qT
e]¸d T ü H Ô êïs¡T. Ç~ $E„\qT ø£\es¡ ô|≥ºø£ e÷q<äT.
Çø£ ˙‹, ìj·Te÷\ Á|üdüøÏÔ ndü˝Ò ˝Ò<äT. <√#·T
ø√e&É+, <ë#·Tø√e&É+, n~Ûø±sêìï bı+~,
<ë#·T≈£îqï kıeTTà‘√ e+X¯bÕs¡+|üs¡´ Ä~Û|ü‘ê´ìï
kÕú|æ+#·|üPq&É+ Á|üC≤kÕ«$Tø£ ~>∑C≤s¡T&ÉT‘·Hêìï
#·÷|æk˛Ô+~. nsTT‘˚ eTq ÇÁk˛, ÇHé|òüsYy˚TwüHé
f…ø±ï\J XÊgE„\T kÕ+πø‹≈£ |òüTq $»j·÷\qT
kÕ~ÛdüTÔ+&É≥+ Á|üdüTÔ‘êìøÏ ÄXÊ»qø£+.
20 y˚T, 2019
37