sêÅcÕ º\ yês ¡ Ô \ T ø £ sêí≥ø £ ø £+ ≥‘·& ç ô |{ Ï º q dæm + Ç ~ m≥T < ë ] rdüTÔ +< √?
sê »´ düuÛÑ≈ £ î q \ T > ∑Ts ¡ T ìcÕí‘· T \ T
& Ûç ©¢ n ~ Ûø ± s ¡ |” sƒ ¡+ < äøÏÿHê‘ êqT @ e ÷ Á‘·+ dü +‘ √wü +>± ˝Òqì ø sêí≥ø £ £ eTTK ´ eT + Á ‹ ≈ îe £ ÷ s ¡ kÕ «$ T nHêïs ¡ T. u …+> ∑fi¯Ss ¡ T˝À p˝ …’ 14q @ sêŒ≥T # ˚dæq z düHêàq ø ± s ¡´ Áø eT £ + ˝À bÕ˝ § Zqï Äj · Tq‘· q Äy˚ < äqqT yÓfi¯fl > ∑≈ £ îÿ‘·÷ ø £+ ≥‘·& ç ô |{ ≤ s º T ¡. ª H˚qT eTTK ´ eT + Á ‹ d ≥T˝À” ≈ Ls√Ãe £ & + É » q‘ ê < äfiŸ ø ± s ¡´ ø s £ \ Ô ¡ ≈ î £ e ÷ Á‘· y˚T dü +‘ √wü +. Hê≈ î£ @ e ÷ Á‘·+ ø ±< äT. ¬ s’‘· T \ ø £ cÕ º\ qT rsêà \ qï
\ ø £ å ´+‘ √ ø £ wü º yÓTÆHê s ¡ TDe ÷| ò” Á | üø £{ Ï +# êqT. Ä ] úø £+>± ô | qTuÛ≤s ¡ yÓTÆq á | ü < ∏äø ± ìøÏ & ÉãT“\ T mø £ ÿ & É qT + ∫‘ ˚yê *!... á | ü ] dæú‘· T˝À ¢ H˚ | üqTï \ uÛ≤sêìï yÓ ÷ bÕ... dü + ø ° s ¡ í Á | üuÛÑT‘·«+ ˝À > ∑s ¡ fi≤ìï $ T +– q • e ⁄& ç˝≤ Hê | ü ] dæú ‹ e ÷]+~ μ n + ≥ ÷ ñ < ˚ «> ∑ +>± e ÷{ ≤ ¢& Üs ¡ T. Á | ü »\ ø√dü + Ç +‘· # ˚düTÔHêï yê ] øÏ‘· qô |’ Ç + ø ± $ XÊ « dü + ˝Ò < äì $# ês ¡+ e ´ ø £ Ô + # ˚XÊs ¡ T. Á | ü »\ $ XÊ « kÕìï bı +~ q s√CÒ‘ êqT dü‘ êÿs ¡+ # ˚sTT +#· T≈ î £ +{ ≤qì eTTK ´ eT + Á ‹ uÀs ¡ Tq $\| æ +# ês ¡ T. Bìï ã { Ï º #·÷ ùdÔ eTTK ´ eT + Á ‹ ≈ £ îe ÷ s ¡ kÕ «$ Tì ø ±+ Á ¬> dt bÕØ º m +‘· Çã“+~ ô |& ÉT‘ √ +< √ ns ¡ ú + # ˚düTø√ e #· TÃ. Ç ~ m≥T < ë ] rdüTÔ +< √!
» eTTà`ø oàsY £ ÁøÏ ø ¬ { Ÿ nk˛dæj˚TwüHé n < ´ ä Û ≈ åîì £ >± | üì # ˚dæq düeTj · T + ˝À ì < ÛäT \ T < äT ]« ìjÓ ÷> ∑ + # ˚XÊs ¡+ ≥ ÷ Ä sêÁwü º e ÷ J eTTK ´ eT + Á ‹ | òüs ¡÷ ø˘ nãT › ˝≤ ¢ ô |’ p˝ …’ 16q dæ _ ◊ n _ ÛjÓ ÷> ∑ | üÁ‘·+ < ëK \ T # ˚dæ +~. sêÁwü ºº+ ˝À ÁøÏ ¬ ø { Ÿ n _ Ûeè ~ ∆ ø√dü + _ dædæ◊ 2002`2011 eT < Ûä ´ ø ±\+ ˝À Ç∫Ãq s ¡÷. 43 ø√≥ qT ¢ < äT ]« ìjÓ ÷> + ∑ # ˚dæq≥T ¢ ù | s = ÿ +~. Äj · Tq‘ √ bÕ≥T n | üŒ { Ï ÁøÏ ¬ ø { Ÿ nk˛dæj˚TwüHé ø ± s ¡´<] ä Ù eTVü≤eTà < é dü ©+ U≤Hé, n | üŒ { Ï ø√XÊ ~ Ûø ±] ncÕHé nVü≤à < é MTsê ®, C n … +& ø ¬ é u≤ ´+ ≈ î £ m –® ≈ L £ ´{ Ïyé ãw” sY nVü≤à < é $ TdüZsY \ ô |’ ≈ £ L & Ü Çø £ ÿ & ç Á | ü‘ ˚ ´ ø £ ø√s ¡ T º ˝À n _ ÛjÓ ÷> ∑ | üÁ‘ ê \ T düeT ] Œ + ∫ +~.
14 23 p˝ …’, 2018
Á | üeTTK qè‘·´ ø ±] DÏ k˛Hê˝Ÿ e ÷ Hédæ +>¥ düVü ‰ q \ T > ∑T ] ì sêÁwü º| ‹ ü sêyéTHê < é∏ ø√ $+< é p˝’…
14q sê »´ düuÛÑ≈ £ î Hê $ TH˚ { Ÿ # ˚XÊs ¡ T. Á | ü < Ûëì qπs + Á < ä yÓ ÷~ dü \ Vü ‰ y˚Ts ¡ ≈ £ î á ìj ·÷ eTø ±\ T »]– q≥T ¢ Á | ü < ÛëqeT + Á ‹ ø ± sê ´\ j · T +‘ Ó *| æ +~. $$< Ûä s ¡+>± ˝À ¢ ìcÕí‘· T˝ …’ q 12 eT +~ ì sê »´ düuÛÑ≈ £ î | ü +| æ +# ˚ +< äT≈ £ î sêÁwü º| ü ‹ øÏ n ~ Ûø ± s ¡+ ñ + ≥T +~. M ] ˝À Á | üdüTÔ‘·+ mì $ T ~ eT +< ˚ ñHêïs ¡ T.‘ êC≤ ìj ·÷ eTø £+‘ √ Hê \ T > ∑T U≤∞ \÷ uÛÑØÔ nsTTqfÒ ¢. k˛Hê˝Ÿ e ÷ Hédæ +>¥ | ü + Á | ü < ëj · T qè‘·´ ø ±] DÏ. uÛÑs ¡‘· Hê≥ ´+, ˇ & çd”‡\ ˝À Äs ¡ T < äXÊu≤ ›\ ≈ £ î ô |’>± n _ Ûìy˚X¯ + ñ +~. qè‘·´< äs Ù≈ ¡ îsê £ *>±, ñbÕ < Ûë ´ j TT · sê *>±, eø >±, Ô £ kÕe ÷ õø £ ñ < ´ ä eTø ±] DÏ >± ÄyÓT˝À _ Ûqï bÕsêÙ «\ T ñHêïsTT. ÄyÓT 1977˝ÀH˚ & Ûç ©¢ ˝À uÛ≤s ¡‘· dü + Á | ü < ëj · T qè‘·´ πø + Á < ëìï HÓ \ ø = ˝≤Œs ¡ T. k˛Hê˝Ÿ e ÷ Hédæ +>¥ 1992˝À | ü < äàuÛÑ ÷ wüDY, 2003˝À | ü < äà $ uÛÑ ÷ wüDY, dü + ^‘· Hê≥ø £ nø ±& ÉMT | ü ⁄ s ¡ kÕÿsê \ qT bı +< ës ¡ T. sêπøXŸ dæ +>¥ ñ‘· Ôs ¡ Á | ü < ˚XŸ≈ £ î # Ó +~ q e ÷ J
» eTTà`ø £ oàsY | òüs ¡÷ ø˘ nãT › ˝≤ ¢ ô |’ dæ _ ◊ n _ ÛjÓ ÷> ∑ | üÁ‘·+
H˚s ¡| üP ]‘· ≈ îÁ≥ £, $ XÊ « dü Á < √Vü ‰ ìøÏ bÕ \ Œ & Ü s ¶ ¡+ ≥ ÷ » eTTà`ø £ oàsY≈ £ î e ] Ô +# ˚ s ¡ D; sY • øå ± düàè ‹ ˝Àì ìã +< Ûäq \ Á | üø ± s ¡+ πødüT \ T ô |{ Ï º+~. _ dædæ◊ yÓTT‘· Ô + s ¡÷. 112 ø√≥T ¢ πø { ≤sTT +#·>± n +< äT˝À s ¡÷. 43.69 ø√≥T ¢ | üø ÿ £ < ë ] | { ü q≥T º Ï º Äs√ | + æ ∫ +~. sêÁwü º b˛ © düT \ T qyÓ ÷< äT # ˚dæq á πødüTqT ôV ≤ø√s’ T ¡ º Ä < ˚XÊ \ y˚Ts ¡ ≈ £ î 2015˝À dæ _ ◊ < äsê ´| ü ⁄ Ôq≈ £ î d”« ø £]+ ∫ +~. á e ´ eVü ‰ s ¡+ ô |’‘=\ T‘· ÁøÏ ¬ ø { Ÿ Áø °& Üø ± s T ¡ \ T eTJ < é j ·÷ ≈ LuŸ £ < äsY, ìkÕ ‡ sY nVü≤à < é U≤Hé \ T ôV ≤ø√s’ T ¡ ˝À º Á | üC≤Á | üjÓ ÷» q yê ´»´+ < ëK \ T # ˚XÊs ¡ T. Bìô |’ sêÁwü º b˛ © düT \ T < äsê ´| ü ⁄ »]| æHê, @ MT‘ ˚ \ ø £ b˛e & É +‘ √ ôV’ ≤ø√s ¡ T º dæ _ ◊øÏ m +| æ. < ä [‘· T \ dü + πøåeT + ø√dü + bÕ≥T | ü & ÉT‘·÷ e # êÃs ¡ T. ¬ s’‘· T \ T, ø ±] à≈ £ î \ T, e \ dü < ës ¡ T \ Vü≤≈ £ îÿ \ ø√dü + b˛sê { ≤ \ T ìs ¡« Væ≤ +# ês ¡ T. s√u … sY º‡> ∑ + CŸ( j · TT | æ) ìjÓ ÷» ø £ es ¡ Z + qT + ∫ eT ÷& ÉTkÕs ¡ T ¢ ˝Àø˘düuÛÑ≈ £ î ÁbÕ ‹ ì < ∏ä ´+ eVæ≤ +# ês ¡ T. sêπøXŸdæHêΩ Ä ¬ sôd ‡ dt dæ < ë ›+‘· ø £ s ¡ Ô. & Ûç ©¢ ˝Àì Ç +& çj ·÷ bÕ \ d” bò +& ˚wüHé dü + düú e ´ ekÕú | ü≈ £ î & ÉT. & Ûç ©¢ $ X¯ «$< ë ´\ j · T + ˝À yÓ ÷ r˝≤˝Ÿ HÓÁVüA ø £ fi≤XÊ \ ˝À Ä # ês ¡ T ´ ì >± ñHêïs ¡ T. ª uÛ≤s ¡ rj · T kÕe ÷ õø £ XÊÁdüÔ | ü ] XÀ < Ûäq eT +& É * μ düuÛÑT ´& ÉT. düeTø ±© q n + XÊ \ ô |’ Äj · Tq nH˚ø £ yê ´ kÕ \ T sêXÊs ¡ T. s ¡| òüTTHê < ∏é eTVü ‰ bÕÁ‘· n +‘· sê ® rj · T > ∑T ] Ô +| ü ⁄‘ Ó #· TÃ≈ £ îqï •* Œ. 1959 qT + ∫ Äj · Tq á ø £ fi¯H˚ qeTTà≈ £ îì < ë < ë | ü ⁄ 2000 eT +~ $< ë ´ s ¡ Tú * ï r ] à ~< ë › s ¡ T. dü + Á | ü < ëj · T •\ Œø £ fi¯, ÁbÕNq ø £ ≥ º& Ü \ | ü ] s ¡ ø £ åD≈ £ î bÕ≥T | ü & Ü ¶ s ¡ T. | üPØ˝À $ X¯ «$ U≤ ´‘· »> ∑Hêï < ∏äTì Ä \ j · T düT +< äØø £ s ¡ D˝Àq ÷ Äj · Tq bÕ \ T | ü +#· T≈ £ îHêïs ¡ T.
n | üŒ –+ ∫ +~. Bìô |’ | òüs ¡÷ ø˘ nãT › ˝≤ ¢ Á | üø £ ≥qqT $& ÉT < ä \ # ˚dü ÷ Ô Hê ´ j · Te ´ edüúô |’ qeTàø £+ ñ +< äì, < äsê ´| ü ⁄ Ôq≈ £ î düVü≤ø £] kÕÔqì‘ Ó * bÕs ¡ T. ndü \ T á e ´ eVü ‰ s ¡+ ô |’ πødüT ô |{ ≤ º\ ì‘=\ T‘· ø√ ]+~ | üs ò ¡÷ ø˘ nãT ˝≤ › j˚Tqì ¢ Hẘüq˝Ÿ ø ± qŒ sHé ¬ ¤ ‡ eTs√ Á | üø ≥q˝À £‘ Ó *| æ +~.