TED Meşale Dergisi Haziran 2014 18. Sayı | Page 59
ÇÖLLEŞMEYİ DURDURAN
ADAM
Dünyamızın karşı karşıya olduğu en önemli
tehlikelerden biri olan çölleşmeye karşı bilim
insanlarının ve çevre kuruluşlarının çabaları sürüyor.
Ancak yapılan çalışmalar bazı bölgelerde durumun
umutsuz olduğunu ortaya koyuyor. Bir Batı Afrika
ülkesi olan Burkina Faso’nun kuzeyindeki tarım
arazileri bu bölgelerden biriydi. Ta ki Yacouba
Sawadogo adlı yaşlı bir çiftçi, atalarından kalan
geleneksel tarım yöntemlerinde ısrar edene kadar.
Bölgedeki toprak, uzun yıllar içinde aşırı ekim,
aşırı otlatma ve aşırı nüfus yoğunluğu nedeniyle
verimsizleşmeye ve çölleşmeye başlamıştı.
Sawadogo, başlarda kimsenin ciddiye almadığı “Zai”
tekniğiyle hareket ediyor; önce sertleşmiş zemine
büyük bir çukur açıyor, sonra içine bitki artıkları
ve gübreden oluşan bir karışım yerleştiriyordu.
Yıllar içinde yaşlı çiftçinin yönteminin işe yaradığı,
çölleşmiş 120 dönümlük arazinin, 60 ayrı tür ağaçtan
oluşan yeşil bir alana dönüştüğü görüldü. Bugün
çevre örgütleri ve bilim dünyası tek başına çölü
durduran bu adamın başarısının sürdürülebilir ve
daha geniş alanlara yayılabilir olması için çalışıyor.
SOSYAL ETKİNLİKLER
BİLİŞSEL GERİLEMEYİ
DURDURUYOR
Yakın dönemde tamamlanan bir araştırmaya göre,
hareketli bir sosyal hayat, beyin sağlığını korumanın
en iyi yollarından biri. Rush Üniversitesi Tıp
Merkezinde gerçekleştirilen araştırma, düşünme
ve bellek yeteneklerinde kayıp yaşandığında
sosyalleşmenin zorlaştığını; sık aralıklarla
gerçekleştirilen sosyal etkinliklerin ise ileriki
yaşlarda bilişsel gerilemeyi geciktirdiği ya da
önlediğini ortaya çıkardı. Tıbbi geçmişleri öğrenilen
ve sinir fizyolojisi testlerinin yanı sıra sosyal etkinlik
durumlarını ortaya koyan bir dizi ankete alınan
1.138 katılımcının yaş ortalamasının 80 olduğu
belirtildi. Çalışmanın sonucunda son beş yıldan
daha uzun süredir daha aktif bir sosyal hayata sahip
olanlarda bilişsel gerilemenin az olduğu sonucuna
varıldı. Ancak sosyal etkinliğin bilişsel gerilemeyi
nasıl önlediği ya da geciktirdiği henüz tam olarak
bilinmiyor ve mekanizmasının çözülebilmesi için
gelecekte ileri düzey araştırmaların yapılması
gerekiyor.
BİLGİ DAĞARCIĞI
56