TED Meşale Dergisi Haziran 2013 16. Sayı | Page 47
Çocuğun Parayla İlişkisini Sağlıklı Kılmak İçin
Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Anne babalar ekonomik güçleri ve yaşam koşulları
hakkında çocukları bilgilendirmelidir.
• Çocuğa, harcama yaparken nelere dikkat etmesi
gerektiği öğretilmelidir. (Son kullanma tarihine veya
garanti belgesine bakma, alışveriş fişini alma, para
üstünü alma ve sayma vb.)
• Harçlık miktarı çocukla beraber belirlenmelidir.
• Harçlık miktarı ne çok fazla, ne de az olmalıdır.
• Belirlenen harçlık miktarı çocuğun gelişim dönemine uygun olmalıdır. Çocuğun yaşı, koşulları ve
gereksinimleri düşünülerek hesaplanmalı, çocuk büyüdükçe ve değişen ihtiyaçları göz önünde bulundurularak belirli miktarlarda artırılmalıdır.
• Harçlık miktarı belirlenirken ailenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulmalıdır. Ailenin ekonomik durumu yerinde olsa da çocuğa yaşının üzerinde harçlık verilmemelidir.
• Harçlığın günlük ya da haftalık olması çocuğun yaşına bağlı olarak değişir. 12 yaş altı çocuklara günlük
verilen harçlık, 12 yaş üstü çocuklara haftalık verilebilir.
• Çocuğa harçlığı nasıl kullanacağı konusunda yol
gösterici olunmalı, ancak müdahaleci olmadan tecrübe kazanmasına izin verilmelidir.
• Çocuklar birikim yapmaları konusunda özendirilmeli, para biriktirme motivasyonlarının devam
edebilmesi için kısa vadede ulaşabilecekleri hedefler koymaları teşvik edilmelidir. Anne babalar
çocuklarına kumbara alarak tasarruf yapmalarını
destekleyebilir. Küçük yaşlardan itibaren parasının
bir kısmını kumbarasına koymak, çocuğa sorumluluk yükleyerek, parasını daha bilinçli kullanmasını
sağlayacak ve sürekli tüketime dönük yaşamasını
engelleyecektir.
• Harçlık bir ceza yöntemi olarak kullanılmamalıdır. İstenmeyen bir davranışta bulunduğunda ceza
olarak harçlığın kesilmesi çocuğa istenmeyen davranışın neden yapılmaması gerektiğini öğretmez.
Benzer şekilde çocuğun okuldaki başarısı ya da
evde yaptığı işlerle ilişkili de olmamalıdır. Çocuklara
verilecek ödül ve cezalar harçlıktan bağımsız tutulmalıdır.
• Bir şey isteyen çocuğu geri çevirmek için ‘param
yok’ denmesi sakıncalıdır. Çocuğun istediği bir şey;
anne baba tarafından doğru bulunuyor, almak isteniyor, ancak o anki maddi sıkıntı nedeniyle alınamıyor olabilir. Bu durumda çocuğa bazı şeyler almak
için para olması gerektiği uygun bir dille anlatılmalıdır. Ama çocuğun almak istediği şey, anne baba
tarafından uygun bulunmuyorsa bu net ve kararlı bir
şekilde ifade edilmelidir.
Sonuç olarak, çocuklar ne paranın her şeyi halledebilir olduğunu düşünüp gereğinden fazla ne de
gereğinden az önemsemelidir. Para amaç değil, ihtiyaçları karşılamak için bir araçtır.
45