TED Meşale Dergisi Aralık 2013 17. Sayı | Page 34

Burada, insan haklarının korunduğu, çiğnenmediği bir ortamın nasıl sağlanabileceği sorusu sorulmaktadır. Cevap da insan haklarını korumadaki başarının, önemli ölçüde insan hakları bilgisinin, bilincinin yaygınlaştırılması gerektiğidir. İnsan haklarının insanlarca benimsenmesi sağlanmalıdır. Bunun içinde, insan hakları bilincinin bütün bir toplumda, bütün insanlarda yerleşmesi gerekir. İşte bu bilincin yerleşmesinde insan hakları eğitimi büyük önem taşımaktadır. BİLİM TEKNİK İnsan haklarıyla ilgili uluslararası belgelerde de insan hakları eğitimi vurgulanmadan edilemeyen noktalardan biridir. 10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulunca kabul edilen tüm bireyler ile toplumun tüm organlarının, eğitim-öğretim yoluyla insan hakları ile temel özgürlüklere saygıyı geliştirmek; insan hakları ile temel özgürlüklerin evrensel olarak tanınmasını, etkili bir biçimde uygulanmasını sağlamak için çaba göstermeleri istenir. İnsan hakları eğitimi alanındaki en kapsamlı belgeyse UNESCO Genel Konferansı tarafından 1974 yılında kabul edilen Uluslararası Anlayış, İşbirliği ve Barış İçin Eğitim ile İnsan Hakları ve Temel Özgürlükler Hakkındaki Eğitime İlişkin Tavsiye Kararıdır. İnsan hakları eğitiminin amacı, Viyana Kongresi’nde bir “bilinç uyandırmak” olarak dile getirilmiştir. Avrupa Konseyi’nin yıllık çalışma programlarının özel bir bölümü, 1976 yılından bu yana, insan hakları eğitimi ile bu konudaki bilgilendirmeler konusuna ayrılmıştır. İnsan hakları eğitimi konusunda pek çok uluslararası çaba, imzalanan belge vardır. Bunların tümünü burada sayıp dökmek yerine en önemlilerinden birine, 1993 yılında Viyana’da yapılan İnsan Hakları Dünya Konferansı’na değinmekle yetinilsin. Bu Konferans’ın sonucunda yayımlanan Viyana Bildirgesi ve Eylem Programı’nda, insan hakları eğitimi öğretiminin, halkın bilgilendirilmesinin, topluluklar arasında gerek uyumlu gerekse istikrarlı ilişkileri güçlendirmek; karşılıklı anlayış hoşgörü ile barışı teşvik etmek için zorunlu olduğu belirtilmiştir. Konferans’ta, cehaletin ortadan kaldırılması için ülkelerin eğitimlerini, insan kişiliğini tam geliştirmeye, ayrıca insan hakları ile temel özgürlüklere saygıyı güçlendirilmeye doğru yönlendirmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bundan başka, bütün ülkelere, bütün kuruluşlara, gerek resmi gerek özel kurumlarının müfredat programlarına insan hakları, insancıl hukuk, demokrasi ile hukukun üstünlüğü konularını dahil etmeleri için çağrıda bulunmuştur. Bu çağrı sonucu BM Genel Kurulu, 23 Aralık 1994 tarihli toplantısında aldığı 49/184 sayılı kararla, “eğitim, bilgilendirme ve bilgi yayma yoluyla, bilgi ve beceriler kazandırmak