Ülkemizde uzun yıllar boyunca, eğitim kurumlarının birincil görevinin, masa başındaki bir takım
uzmanlarca hazırlanmış “müfredat programını”
harfi harfine öğrencilere ezberletmek olduğu
düşünüldü. Üstelik bu programlar oluşturulurken, akıp giden yaşamın bireyler ve toplumlar
için getirdiği yenilikler, daha mutlu yarınlar için
çalışan; bilim ve sanat eserleri üreten insanların çalışmaları, hatta değişen dünyanın temel
bilimlere etkisi bile göz ardı edildi. Son yıllarda
uygulanan yeni müfredatlar ile kalıplaşmış bu
yargının bir nebze de olsa önüne geçildi. Yine
de gerek eğitim programı hazırlayıcıların gerek
programların doğrudan uygulayıcısı olan öğretmenlerin, eğitim ile dünya gerçekleri arasındaki
bağı kuvvetlendirmek adına katetmeleri gereken uzun bir yol var.
TED ailesi olarak, bu handikabı başlangıçtan beri
eğitimin temeline insanı alarak aşabileceğimize
inandık. Çocuklarımızı ve gençlerimizi insani erdemler konusunda bilinçlendirmeyi varlığımızın
en önemli nedenlerinden biri olarak düşündük.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 10 Aralık
1948 tarihinde kabul ettiği; “Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar.
Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.” maddesiyle
başlayan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin önemini hiçbir zaman unutmadık. İnsan
haklarını “saygı duyulacak” bir kavram olarak
niteleyip bir köşeye bırakan yaklaşımlardan
kaçındık. İnsan haklarını yaşamın merkezinde
kabul etmeyi insan olmanın zorunlu bir parçası
olarak değerlendirdik.
Meşale’nin bu sayısında, Türkiye’de görece yeni
tanışılan ve her yenilik gibi kuşkuyla yaklaşılan
insan haklarının kuramsal yönüyle uğraşmaktan çok kavramın uygulama alanlarına eğilen
yazılara yer verdik. Bireylerin ve kurumların
insan hakları ihlali yapmamasının sağlanması
için nasıl bir bilinç düzeyinde olmaları gerektiği
üzerine farklı disiplinlerden üç uzmanın görüşlerini bir araya getirdik.
İnsan haklarının felsefi temellerinden, eğitim
kurumlarında insan hakları bilincini geliştirmek
için yapılabilecek çalışmalara; yerel ve bölgesel
farklılıkların evrensel bir kavrama etkisinden,
değerler eğitimine geniş bir yelpazede kuşatıcı bilgiler veren dosyanın, okuyucularımıza yeni
ufuklar açacağını ümit ediyoruz.