TED Meşale Dergisi Aralık 2013 17. Sayı | Page 28

BİLİM TEKNİK 26 Antarktika’nın göbeğinde ateşten bir dağ 10 yaşında “En genç kaşifler” listesinde Tanrı parçacığı nobele layık görüldü Bilim insanlarının Antarktika hakkında uzun süredir beslediği şüphe gerçeğe dönüştü. Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Erebus dağı ve benzerleri gibi Antarktika kıyısı boyunca uzanan yanardağların aksine, ilk defa Güney Kutbu’nda kıyıdan uzaktaki bir noktada, buz örtüsünün yaklaşık 1 kilometre derinliğinde aktif bir yanardağ tespit edildi. Bilim insanları, yanardağın buzul kıtadaki erime hızını artıracağı uyarısında bulundu. Araştırmacılar, aktif volkanın ne kadar hareketli olduğu konusunda emin olmamakla birlikte eğer bir patlama olursa, yanardağın ağzı hizasında kalan buzun anında eriyeceğini belirtti. Kıtanın tektonik hareketleri doğrultusunda, her yıl volkanik faaliyet noktasının 9.6 km kaydığı düşünülüyor. Kanada’da yaşayan 10 yaşındaki Nathan Gray, yaklaşık 600 milyon ışık yılı uzaklıkta bir süpernovayı astronomiye olan merakı sayesinde keşfetti. Kanada Kraliyet Uzay Araştırmaları Topluluğu’nun eski üyesi Paul Gray’in oğlu olan Nathan, süpernovayı, Abbey Ridge Gözlemevi tarafından çekilen görüntüleri tararken tesadüfen farketti. Enerjisi biten büyük yıldızların şiddetli patlamalarına süpernova adı veriliyor. Patlamaların şiddeti, uzaktaki galaksilerden bile gözlemlenebilmelerine olanak sağlıyor. Nathan Gray’in keşfi Uluslararası Astronomi Topluluğu’nun sitesinde yayımlandı ve teyit edildi. Nathan Gray, bu keşfiyle en genç kaşifler listesine girmeyi başardı. Moleküllerin nasıl kütle kazandığının açıklanabilmesi için önem taşıyan “Higgs Bozonu”na ilişkin ilk çalışmaları yapan Belçikalı fizikçi François Englert ile İngiliz bilim adamı Peter W. Higgs, 2013 yılı Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü. Englert ve Higgs’in yaklaşık elli yıl önce öne sürdüğü teori, 2012’de Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN)’nce doğrulanmıştı. Tüm evreni oluşturan ve tespit edilemeyen özel parçacığı keşfettikleri için ödüle layık görülen bilim adamları bu parçacık olmadan hiçbir şeyin ‘var olamayacağı’ söylemini kabul ettirdiler. “Tanrı parçacığı”nın evreni kaplayan boşluğun ana maddesi olduğu ifade ediliyor. CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, insanoğlu tarafından inşa edilen en büyük ve en karmaşık makine olarak biliniyor...