katılır . Yurt dışı görevleri sırasında verdiği aralar haricinde 1972 ’ de emekli olana dek bu kurumda idareci ve öğretmen olarak çalışacaktır . Ertesi yıl , Atatürk ’ ün ısmarlamasıyla ilk operası “ Bayönder ” i besteler . Soyadı Kanunundan kısa süre önce ortaya çıkan eserde adı geçen önder Atatürk ’ ün ta kendisidir . Yapıt , halkın içinden çıkan bir kahramanın halkla beraber yürüttüğü bağımsızlık ve çağdaşlaşma mücadelesini ele alır . Akses bu temanın izini sürmeye devam edecek , 1988 yılında bestelediği “ 5 . Senfoni ” yi “ Atatürk Diyor ki ” şeklinde adlandıracaktır .
Akses , 1949 yılında Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü , 1954 ’ te Bern , 1955 ’ te Bonn Kültür Ataşeliği görevlerine getirilir . 1958 yılında Türkiye ’ ye dönünce Ankara Operası Müdürlüğünü üstlenir . Yapıtlarında mikrotonlardan halk ezgilerine geniş bir yelpazeden yararlanan sanatçının 1942 ’ de bir Alman plak şirketi tarafından kayda alınan çalışması “ Ankara Kalesi ” adlı senfonik şiir , yurt dışında kaydedilen ilk Türk eseri olarak tarihe geçecektir . Akses ayrıca öğrencileri İlhan Usmanbaş , Nevit Kodallı gibi bestecilerin eserlerinin yurt dışında seslendirilmesine önayak olacaktır . 1971 ’ de Devlet Sanatçısı ünvanını kazanan Akses ,
1981 yılında Atatürk Sanat Armağanına , 1992 yılında Sevda Cenap And Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyasına layık görülür . Sanatçı bunların yanı sıra çeşitli ülkelerin devlet nişanlarıına sahiptir . Operalar , şan ve orkestra eserleri , senfoni , çoksesli türkü gibi çeşitli alanlarda üretimleri bulunan , ayrıca “ 50 . Yıl Marşı ” nı da besteleyen Necil Kazım Akses 1999 yılında hayata veda eder .
Cemal Reşit Rey
Cumhuriyetimizin yüzüncü yaşını geride bıraktığı günümüzde bile büyük coşkuyla çalınıp söylenen Onuncu Yıl Marşının bestecisi Cemal Reşit Rey 1906 yılında babasının görev yaptığı Kudüs ’ te dünyaya gelir . Annesinden aldığı piyano dersleriyle müziğe başlayan Cemal Reşit ilk bestesini sekiz yaşında yapar . Galatasaray Lisesinde eğitimini sürdürürken babasının siyasi nedenlerle ülkeyi terk etmek zorunda kalması üzerine aile 1913 ’ te Fransa ’ ya yerleşir . Lise eğitimine Paris ’ te devam eden sanatçı bu sırada piyano dersleri alır . Birinci Dünya Savaşı yıllarını İsviçre ’ nin Cenevre kentinde geçiren Rey , liseyi ve konservatuvar eğitimini burada tamamlar . 1920 ’ de Paris ’ e dönerek ilk piyano konserini burada gerçekleştirir .
Necil Kazım Akses Cemal Reşit Rey
12