Zamanın Arşivi
Mustafa Kemal , henüz Atatürk soyadını almadığı 1920 yılında yurdu gezmekte ve Anadolu insanına milli mücadelenin önemini anlatmaktadır . Anadolu bir ölüm kalım savaşı içindedir . Ata bu gezisi sırasında taşınabilir tarihi eserleri ulu orta yerlerde görünce bunların bir yerde toplanıp Ankara ’ ya yollanmasını istiyor . Aklında bir Eti müzesi kurma fikri vardır . Böylece Anadolu Medeniyetleri Müzesini kurmak için ilk adım 1921 ’ de atılıyor . Yolculuk , ülkenin dört bir yanındaki antik eserlerin toplanmasıyla başlıyor . Yapı , ilk olarak Ankara Kalesindeki Akkale Burcu , Agustus Mabedi ile Roma Hamamının müzeye dönüştürülmesiyle faaliyete geçiyor . İlerleyen süreçte , bu sınırlı alan yeterli gelmiyor ve Müze şu anki konumuna yani Kurşunlu Han ve Mahmut Paşa Bedestenine taşınıyor . Bu iki yapı da Fatih dönemi yapısıdır . Bedesten Osmanlı ’ nın ticari hayatında önemli bir yer tutan alışveriş mekânlarından biri . Neredeyse 1900 ’ lere kadar tiftikten elde edilen ipeksi kumaşların satışıyla dünya çapında isminden söz ettiriyor . Kurşunlu Han ise üç katlı , altmışa yakın odası ve atlara ayrılan bölümü ile döneminin kafilelerini ağırlamış , günümüzün muhteşem otellerinden biri niteliğinde . Yan yana uzanan bu iki önemli Osmanlı yapısı , 30 yıllık bir restorasyon sürecinin ardından 1968 ’ de müze olarak kullanılmaya başlanıyor .
Müzenin kurulduğu bölge tesadüfen seçilmemiş . Bugünkü adı Ulus olan semt ; Roma , Bizans , Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de kent merkeziydi . Hacı Bayram Camiinin bitişiğindeki Agustus Tapınağı Romalılara , Valilik binasının yanında yükselen Julianus Sütunu Bizanslılara , Samanpazarı ’ ndaki Arslanhane Camii ise Selçuklulara aitken bölgedeki pek çok hamam Osmanlı eseridir .
Başlangıçta Hitit dönemine ait eserlerin sergilendiği müze daha sonra diğer uygarlıklara ait eserlerle zenginleşmiş ve bir Hitit müzesi olmaktan çıkıp Anadolu Medeniyetleri Müzesi haline gelmiştir .
Kurşunlu Han , bugün idari işler için kullanılırken bedesten , teşhir alanı olarak ziyaretçilerini ağırlıyor . Müzeyi her yıl yaklaşık 400 bin kişi ziyaret ediyor . Zaman içerisinde müzenin ünü ülke sınırlarını aşıyor ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi , 1997 ’ de İsviçre ’ nin Lozan kentinde 68 müze arasından “ Avrupa Yılın Müzesi ” seçiliyor . Anadolu Medeniyetleri Müzesi , Türkiye ' de bu ödülü kazanan ilk ve tek müze olma özelliğini koruyor .
Paleolitik Dönem , Kalkolitik Dönem , Eski Tunç Dönemi gibi tarih öncesi bölümleri bulunan yapı , Hititlerden Lidyalılara , Friglerden Urartulara dek pek çok koloni çağı medeniyetinden eserler sergiliyor . Krallara ait özel eşyalar , koloni çağı inanışına dair ikonlar ve resmi yazışmaların işlendiği çivi yazılı tabletler binlerce yıl öncesinin yaşayışını günümüze taşıyor ve Anadolu Medeniyetleri Müzesini dünyanın en önemli müzelerinden biri hâline getiriyor .
43