TED Meşale Dergisi 32. Sayı | Page 21

alınmasını gerektiren bu tavra karşın alt kültürün rahatlıkla anlayabileceği yeni bir sanat anlayışına ihtiyaç duyulur ve kitsch kavramı ortaya çıkar . Seri üretim teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte yaygınlaşır . çalışır . Kitsch modaya göre değişiklik gösterse de hep aynı kalır . Kitsch bugün hayatımızda suni olan her şeyin bir özetidir .”
“ Kitsch ” kelimesinin kökeninin nereden geldiği bilinmemekle beraber , ilk olarak 19 . yüzyılda Almanya ve Avusturya ’ da kullanıldığı bilinmektedir . Kelime ilk olarak 1870 yılında Münih ’ in sanat piyasasında ortaya çıktığı düşünülmektedir .
Kitsch kelimesinin kökeni hakkında literatürdeki bazı varsayımlar :
• Alman lehçelerinde varolan ve “ bulaşma ” anlamına gelen “ kitschen ” kelimesinden türemiş olabilir .
• Almanca ’ daki “ ucuzlamak ” anlamına gelen fiil “ verkitschen ” den türemiş olabilir .
• İngilizce ’ de “ eskiz ” anlamına gelen “ sketch ” kelimesinin yanlış telaffuz edilmesi olabilir .
• Fransızca ’ da “ şık ” demek olan “ chic ” kelimesinin tersine çevrilmesi olabilir .
Hangi etimolojik kökenden gelirse gelsin kitsch 19 . yüzyıldan itibaren hep olumsuz çağrışımlar için kullanılmıştır . Kitsch bayağıdır , alt kültüre aittir , ucuzdur , değersizdir , dekoratiftir , klişelerle doludur , taklide dayalıdır !
20 . yüzyılın en önemli sanat eleştirmenlerinden Amerikalı Clement Greenberg ’ in , “ Avangard ve Kitsch ” adlı makalesi adeta bir manifesto gibi bütün dünyada etkili olur . Avangarda ve modernizme karşıt bir estetik anlamında kitsch , bu makaleden sonra yaygın olarak dolaşıma girer . Greenberg makalesinde kitsch kavramını şöyle değerlendiriyor : “ Kitsch mekaniktir ve formüllerle
Kültür karmaşasının olduğu ülkelerde kitsch daha hızlı şekilde üremektedir . Bugün az gelişmiş ülkeler hem kendi kitsch ’ ini üretmekte , hem de gelişmiş ülkelerin kitsch ' lerinden ithal etmektedir .
Önceleri “ rüküşlük , düzeysiz ve yüzeysel beğeni , özentilik , aşırı abartı ” gibi anlamları olan ve aşağılayıcı bir terim olarak kullanılan kitsch , sonradan yerini “ kitsch art ” a bıraktı . Özellikle 1960-1980 yılları arasında kitsch , kitle kültürünün ayırt edici bir olgusu haline geldi . Bir zamanlar anti-estetik duruşları nedeniyle eleştirilen ticari ürünler artık övgülerle karşılanır oldu ve modernizmin dışladığı kitsch , post-modern dönemde sanata dâhil edildi . Kitsch ürünlerinin sanat yapıtı olarak itibar görüp önem verilmesi bugün çağdaş sanatın başlıca problemlerindendir . Ürünlerini pazarlama konusunda başarılı olan sanatçılar , galerilerde daha çok eser sergileyerek popülerleşiyor , çalışmalarını hızlı tüketime yönelik üretiyor , daha çok satıyor .
Kitsch dendiğinde Jeff Koons ’ dan da bahsetmemiz gerekir . " Yeryüzünün
20