TED Meşale Dergisi 31.Sayı | Page 48

Oğuz Atay, 1934’ te Kastamonu’ nun

İnebolu ilçesinde doğdu. Önce TED Ankara Kolejine, ardından da İTÜ İnşaat Fakültesine girdi. 1957 yılında üniversiteyi bitirdikten sonra okuduğu bölümde akademisyenlik yapmaya başladı. Tutunamayanlar romanının yayımlanmasıyla önemli tartışmaların odak noktası olan Atay, bu romanıyla 1970 TRT Roman Ödülü’ nü kazandı. Türk edebiyatına yeni bir soluk getiren Tutunamayanlar’ ı 1973’ te yayımladığı Tehlikeli Oyunlar romanı izledi. Hikâyelerini Korkuyu Beklerken başlığı altında toplayan Atay, Prof. Mustafa İnan’ ın hayatını konu eden Bir Bilim Adamının Romanı’ nı 1975 yılında yayımladı. Beyninde çıkan bir tümör nedeniyle büyük projesi Türkiye’ nin Ruhu’ nu yazamadan 1977’ de hayatını kaybetti. Öldükten sonra 1987’ de Günlük, 1998’ de ise Eylembilim adlı kitapları yayımlandı.
Sağlığında hiçbir kitabının ikinci baskısını göremeyen Atay’ ın eserleri öldükten sonra büyük ilgi görür. Toplumcu gerçekçi romanların yazıldığı bir dönemde bireyselliği, bireyin iç dünyasını anlatan yazarın roman kahramanları Türk edebiyatında alışılmışın dışında karakterlerdir. Yazım tekniği bakımından da yeni bir yol açmıştır.
1930’ lu yıllar, Türk toplumunda önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Osmanlı Devleti’ nin yıkılmasıyla filizlenen Cumhuriyet, yüzünü Batı’ ya dönmüştür. Kuruluş felsefesi itibarıyla Batı’ yı referans alan Cumhuriyet, köklü Osmanlı geleneğinin yanına Batı yeniliğini getirmiştir. Toplum, sentezden uzaktır ve karşıtlıklar henüz yan yana durmaktadır. Oğuz Atay böyle bir ortamda dünyaya gelmiştir. Babası asliye ceza hâkimi, annesi ise Cumhuriyet’ in ilk idealist kuşağına mensup, Batılı anlamda eğitim almış bir kadındır. Babasının mesleğinde yükselmesi ve akabinde milletvekili olması, annesinin de yeni Cumhuriyet’ e yaraşır şekilde Batılı eğitimden geliyor olması şüphesiz Oğuz Atay’ ın hayat serüveninin belirleyici unsurları olmuştur. Oğuz Atay, ailesinden gelen bir sorumlulukla Cumhuriyet’ in yeni bireylerine uygun bir eğitim almış, genç Cumhuriyet’ in yüzü Batı’ ya dönük, eğitimli bir vatandaşı olarak yetiştirilmiştir.
Entelektüel bir çevrede yetişen Atay, büyüdüğü toplumun çelişkilerinden kaçamamış, Cumhuriyet’ le birlikte toplumun keskin dönüşümünün yarattığı etkiler üzerine de kafa yormaya başlamıştır. Dünyada neler olduğunu, içinde bulunduğu toplumun dünyanın neresinde durduğunu sorgulamaya başlamış, eserlerinde Türk aydınının kendi halkına uzaklaşmasını çoğu zaman alaycı
23