1989 yılında geliştirilen HTML dili
internet dünyasında devrimin kapılarını
araladı ve web siteleri için olağanüstü
imkânlar sağladı. Bu gelişmeyle birlikte
birçok yeni özellik kazanan web siteleri,
gündelik hayatın içine daha fazla girdi ve
kullanım amaçları çoğaldı. 1990’lı yıllara
gelindiğinde şirket ve grup içi ticaret
işlemlerinin çözümü için EDI yöntemi
geliştirildi. EDI, e-ticaretin ilk versiyonu
sayılıyor. Web tabanlı algoritmalar,
teknoloji ile doğru orantılı gelişim
göstererek günümüzdeki e-ticaret
sitelerinin oluşmasına öncülük etti ve
dünya çapındaki ilk e-ticaret işlemleri
1996 yılında yapıldı.
E-TİCARET TÜRLERİ NELERDİR?
E-ticaret beş ana gruba ayrılır.
• Şirketler arası ticaret (Business to
Business – B2B), en yaygın olarak
kullanılan e-ticaret şeklidir. Üretici
firmayla toptancı arasındaki ticaret
veya toptancı ile perakendeci
arasındaki ticaret türüdür.
• Şirketten tüketiciye ticaret (Business
to Consumer – B2C), elektronik
ticaretin en çok bilinen şeklidir.
Elektronik ortamda sanal mağaza
ile internet üzerinden birçok ürünün
doğrudan tüketiciye satılmasıdır.
• Tüketiciden şirkete (Consumer to
Business – C2B), tüketicinin mallarını
şirkete satma şeklidir.
E-ticaret sektörünün önem kazandığı
ve gelişim gösterdiği yıllarda ülkemizde
de ilk adımlar atıldı. 1998 yılında kurulan
hepsiburada.com’un bugün dünya devi
Alibaba’dan daha önce kurulduğunu
görüyoruz. Hepsiburada.com’u, 2001
yılında kurulan Gittigidiyor, 2009’da
kurulan Trendyol ve 2012’de kurulan n11.
com takip etti. Tarihsel süreçte dünyanın
gerisinde kalmasak da, e-ticaret alanında
halen kat etmemiz gereken bir yol
olduğunu söyleyebiliriz.
• Tüketiciden tüketiciye (Consumer
to Consumer – C2C), tüketicilerin
üçüncü bir parti üzerinden alım satım
yapmasıdır. Üçüncü partiler genellikle
komisyon ücreti talep ederler. İkinci
el eşya alım satımı yapan siteleri,
bu ticaret modeline örnek olarak
verebiliriz.
• Şirketten çalışana ticaret (Business to
Employee – B2E), şirket içindeki alım
satım ağı kullanılarak yapılan işlemdir.
Şirketler çalışanlarına özel ürün ve
hizmet sunarlar. Şirketler bu ticareti
kurumsal ürünlerin temin edilmesinde
kullanır ve bunu şirket içinde yaparlar.
E-ticaret ortaya çıktığı ve gelişim
gösterdiği ilk yıllarda dünya çapında çok
fazla etkili olamadı. Dönemin finansal
teknolojileri ve lojistik gelişmişlik düzeyi
göz önüne alındığında bunun kolay
olmadığı söylenebilirdi. Akıllı mobil
cihazların hayatımıza girmesinden sonra
adından tekrar söz ettiren e-ticaret,
büyümeye başladı ve bu istikrarını
ilerleyen yıllar içerisinde de devam ettirdi.
Günümüzde e-ticaret site trafiklerinin
yüzde 70’i mobil cihazlar tarafından
sağlanıyor.
25