TED Meşale Dergisi 28.Sayı | Page 56

Bu emisyonun diğer paralarında Merkez Bankası, Boğaz manzarası, Ulus Atatürk Anıtı, Ankara Kalesi, Ankara keçisi, Çanakkale Boğazı, Rumeli Hisarı ve Güven Park’tan görüntülerle Ankara’ya ilişkin resimler ağırlıktadır. 3. ve 4. Emisyonlarda İnönü resimleri devam etmiştir. 3. Emisyonda İngiltere ve Almanya’dan sonra ABD’de de para bastırılmıştır. Üçüncü Emisyon Grubu banknotlarının tamamı İnönü portreli olarak bastırılmıştır. Ülkemizde bir banknot matbaası kurulması çalışmalarına 1930’lu yılların sonlarına doğru başlanmış, ancak İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile bu çalışmalara devam edilememiştir. 1951 yılında yeniden başlatılan banknot matbaası kurma işi 1958 yılında tamamlanmış ve aynı yıl banknot basımına başlanmıştır. Halk arasında “Mor Binlik” olarak adlandırılan 1.000 Türk liralık banknot da bu emisyon grubu içinde yer almaktadır. Bir başka dikkat çeken görsel ise 3. Emisyonda iki buçuk liranın arka yüzündeki, ağaçlar içerisinde Halkevi binasıdır. Türk halkının çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşması amacıyla Atatürk tarafından kurulan Halkevlerinin benimsenmesini sağlamak için halkın eline en çok geçen en küçük banknotta kullanılması dönemin koşulları incelendiğinde anlamlıdır. 5. Emisyon bin liranın arka yüzünde Rumeli Hisarı’ndan bir görünüm resmedilmiştir. Hisar koruma ya da korunmanın göstergesidir. Manzara yukarıdan resmedilmiştir. Pek çok devlete başkentlik yapmış İstanbul manzarası vardır. Tarih sahnesinde boğazların hangi devlette olacağı pek çok zaman ihtilaf konusu olmuştur. En yüksek değerli banknotta pek çok gücün peşinde olduğu boğazı ve eşsiz manzarasını kullanmak akıllıcadır. 4. Emisyon banknotlarında yoğun Ankara temalı görseller yerine İstanbul temalı görseller kullanılmıştır. 5. Emisyon, içinde Türkiye’de basılan banknotların bulunduğu ilk emisyondur. 5. Emisyon 3. Tertip 100 TL Türkiye’de basılmış ve 04.08.1958 tarihinde dolaşıma çıkmıştır. 6. Emisyon ise 1. Tertip 20 Türk lirası hariç tamamı Türkiye’de basılmıştır. 20 TL, Türkiye dışında basılan son Türkiye Cumhuriyeti kâğıt parasıdır. Bu emisyonla birlikte paramız artık Türk tasarımcılara ve matbaacılara emanettir. Bu anlamda Türkiye batıya bağımlı olmaktan, banknot matbaasını kurarak kurtulmuştur. 55