Kuyucak Köyü, Kültür ve Turizm Bakanlığı,
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
(UNDP), Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı
ve Anadolu Efes stratejik ortaklığında
gerçekleştirilen “Gelecek Turizmde”
kalkınma programı ile desteklenen ve
ülkemizde kırsal turizmin ilk uygulandığı
noktalardan biri. Proje kapsamında ilk önce
köyde bir kooperatif kurulmuş. Kadınlara
ve genç nüfusa farklı dallarda eğitim
verilmiş. Aromatik bitki yetiştiriciliğinden
ev pansiyonculuğuna, işletmelerde hijyen
kültüründen, satış eğitimlerine uzanan
yelpazede farklı eğitimlerle yerel halkın
bilinçlendirilmesi amaçlanmış. “Lavanta
Kokulu Köy Projesi” ile Türkiye’de farklı
bir turizm kültürünün oluşmaya başladığı
görülmüş ve böylece sürdürülebilir turizm
ile yerel kalkınmanın önünü açmanın
mümkün olduğu ortaya çıkmış.
Kuyucak’ta satın alabileceğiniz
lavanta ürünleri bir hayli çeşitli:
lavanta suyu, lavanta çayı,
lavanta sabunu, lavanta yağı,
lavantalı dondurma, lavanta
keki, lavanta balı, lavantalı
kurabiye, lavanta kahvesi.
1970’lerde “kıraç tarlalar boş kalmasın”
denilerek lavanta üretimine başlanan
köyde, şimdilerde 3 bin hektar alana
yayılmış lavanta yetiştiriliyor ve ülkemizin
toplam lavanta üretiminin yüzde 93’ü
sağlanıyor. Lavanta fidanları 10 yaşını
geride bırakırken nerdeyse 1 metre boyuna
ulaşabiliyor. Yılda 1200 ton dolayında yaş
lavanta çiçeği elde ediliyor ve yaş lavanta
iki şekilde ticarileştiriliyor: ya kurutularak
satılıyor, ya da yağı çıkarılıyor.
Haziran ayında açmaya başlıyor lavanta
kümeleri. Mordan lilaya çalan lavanta
tarlaları nefis bir renk cümbüşü oluşturuyor.
Çiçeklerin olgunlaşması temmuz sonunu
buluyor. Temmuzun son haftasında
başlayan kesim, ağustos sonuna kadar
devam ediyor. Kokusu ayrı, görüntüsü
ayrı güzel olan lavantaları fotoğraflamak
için Haziran son haftası ile Temmuz ayının
ilk haftalarını değerlendirmenizi öneririz.
Ancak siz yine de işinizi şansa bırakmayın,
Instagram üzerinden lavantakokulukoy
hesabına gitmek için uygun zamanı
danışın. Malum küresel ısınma mevsimleri
kaydırıyor, tarihler değişiyor. Geç kalırsanız
gittiğinizde sadece çalı görebilirsiniz.
Lavanta, toprak yönünden seçici olmayan
bir bitki türü. Yani kurağa, sıcağa ve
soğuğa oldukça dayanıklı. Ne budanmak
ne de gübre istiyor. Fide dikimi yapıldıktan
sonraki iki yıllık süreçte yabancı ot kontrolü
amacıyla yapılacak çapalama işlemi
dışında önemli bir bakım işlemi gerekmiyor.
İlk yıl lavantaların büyümesi oldukça
yavaş. Gerçek büyüme ikinci yıldan sonra
başlıyor. 15-20 yıl boyunca aynı kökten
ürün alınabiliyor. Hasat edilen çiçekler ya
doğrudan uçucu yağ eldesi için işlemeye
alınıyor ya da gölge bir ortamda serilerek
kurumaya bırakılıyor. Lavantanın hem kuru
çiçeği hem de yağı para ediyor.
Lavanta, dünyada ticareti en fazla yapılan
uçucu yağ bitkilerinden biri. Uçucu yağ
taşıyan bitkiler daha çok sıcak iklim
bölgelerinde yetişiyor.
39