TED Meşale Dergisi 27. Sayı | Page 26

Dev Kristal Mağarası, Meksika Sahra’nın Gözü (Cueva de Los Cristales) (Richat Oluşumu), Moritanya Dünyanın belki de en etkileyici mağaralarından biri Meksika’da bulunan Chihuahuan Çölü’nde yer alıyor. Mağarada ağırlıkları 55 tonu bulan, boyları 10 metreyi aşan büyüleyici dev selenit kristaller bulunuyor. Kristallerin yaklaşık 58⁰C sabit sıcaklıktaki, mineralce zengin sulardan beslenerek bu boyutlara ulaştığı düşünülüyor. Yerin 290 metre altındaki mağarada oluşan kristallerin en büyüğünün yaklaşık 600 bin yaşında olduğu tahmin ediliyor. Mağaraya, aşırı sıcağa ve neme karşı özel yapım koruyucu kıyafetlerle girilse de ziyaretlerin çoğu ölümcül sıcak çarpması riski nedeniyle 20 dakikayı geçmiyor. Kuzey Afrika’nın batısındaki Moritanya’da, Sahra Çölü’nün tam ortasında mavi bir gözü andıran bu eliptik jeolojik yapının çapı 50 km’dir. Oldukça belirgin olması nedeniyle uzaydan görülebilmekte ve hatta astronotlara yön tayini açısından yardımcı olmaktadır. Gözün nasıl oluştuğuna dair devam eden bilimsel tartışmalar bulunmakta. Önceleri asteroid çarpması sonucu oluştuğu düşünülmüş, ancak daha sonra su ve rüzgar erozyonu ile oluştuğu belirlenmiş. Yapının yan kısımları tortul kayaçlardan, ortadaki dairesel yapılar ise bazalt ve volkanik taşlardan oluşuyor. Cehennem Kapısı, Türkmenistan Türkmenistan’ın yüzde %70’ini kaplayan Karakum Çölü’nün tam ortasında, bundan yaklaşık 50 yıl önce yapılan bir sondaj çalışması esnasında açılan Derweze Krateri, ürkütücü görüntüsü nedeniyle halk arasında “Cehennem Kapısı” olarak adlandırılıyor. Zengin doğalgaz rezervlerinin olduğu bölgede sondaj yapılırken, Rus ekipler oldukça derin bir yeraltı mağarasıyla karşılaşıyor. Delinen yerin etrafı bir anda çökünce, buradan yükselecek zehirli gazların atmosfere karışmasını önlemek için mağaranın dibine patlayıcı atılıyor. Bu şekilde gazın birkaç haftada kendi kendini yakıp söneceğine inanılıyor. Ancak o gün başlayan yangın 1971’den beri sürekli devam ediyor ve benzeri ancak bilimkurgu filmlerinde görülebilecek bu korkutucu krater turistlerden yoğun ilgi görüyor. 24 Ha Long Bay, Vietnam Türkçedeki karşılığı “Alçalan Ejderha” olan Ha Long Bay, 1994 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir. Çok ilginç ve bir o kadar da göz kamaştırıcı bir jeolojik oluşumdur. Kireç taşından oluşan yaklaşık 3000 ada içlerinde devasa mağaraları da barındırır. Yaşama ve konaklama imkânının pek olmadığı bu adaların arasında tekne veya kano ile dolaşmak turistlerin en gözde aktivitesidir. 25