TED Meşale Dergisi 27. Sayı | Page 22

Yaratılan bu veri tabanı ile her bir kullanıcının sistemde kontrol birimi olması sağlanarak işbirlikçi bir işlem ve denetim mekanizması geliştirilmiş olur. Dolayısıyla topluluğun her üyesi aktarılan veriyi geçmişe dönük olarak takip edebilir. İşlemler geri döndürülemez ve kalıcı olduğundan, sistemin şeffaflığı güvence altına alınabilmektedir. Sistemde kayıt altına alınan veriler belirli bir işleme, sözleşmeye, varlığa ya da kimliğe ait olabilir; yani dijital bir formata dönüştürülebilecek her şey blokzincir teknolojisinden faydalanarak işe koşulabilir. Her alanda olduğu gibi eğitim alanında da verilerin gün geçtikçe arttığı yöneliktir. Böylelikle ilgili belgeler şeffaf, güvenli, güvenilir, kolayca erişilebilir ve doğrulanabilir bir platform üzerinde yönetilebilmektedir. Bu gelişmelerden hareketle hem mevcut durumu hem de olası uygulamaları ortaya koymak amacıyla Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (European Commission Joint Research Centre) 2017 yılında “Eğitimde Blokzincir” (Blockchain in Education) raporunu yayınlamıştır. Bu raporda, blokzincir teknolojisinin eğitimdeki uygulamalarına yönelik olarak sekiz farklı senaryoya yer verilmiştir. Bu senaryoları kısaca özetlemek gerekirse basılı sertifikaların son bulması ve düşünüldüğünde, blokzincir teknolojisinin eğitimde sağlayacağı imkân ve faydalar önem kazanmaktadır. dijital sertifikalar aracılığı ile her türlü belgelendirmenin sistem üzerinde kalıcı ve güvenli bir şekilde saklanması; kurumlar arası kredi transferlerinin yapılması, sertifika ve hatta akreditasyon doğrulamalarının gerçekleştirilmesi; öğrenme geçmişlerinin hayat boyu öğrenme aracı olarak kullanılması; fikri mülkiyet içeren yayınların, atıfların izlenmesi ve ödüllendirilmesi; kripto para birimlerini kullanarak ödemelerin yapılması ve öğrencilere fon sağlanması gibi uygulamaların kısa ve orta vadede etkililiğini göstermesi beklenmektedir. Blokzincir teknolojisinin eğitimdeki potansiyelini gören pek çok eğitim kurumu, teknolojik alt yapılarını bu yönde geliştirmek için adımlar atmıştır. MIT, Sony Global Education, Hulberton School ve Lefkoşa Üniversitesi gibi eğitim kurumları, bu konuda öncü kurumlar olarak nitelendirilmektedir. Bu kurumların mevcut uygulamaları diploma, bitirme belgesi gibi sertifikaların veya bireyin eğitim sürecini gösteren transkript gibi belgelerin paylaşımına 20 Eğitimde blokzincir kullanımı her ne kadar son yıllarda ivme kazanmış olsa da henüz çok yenidir. Öncü eğitim kurumları tarafından yürütülen uygulamaların hemen hemen hepsi pilot çalışma niteliğindedir. Buna rağmen elde edilen ilk bulgular ve teknolojinin potansiyeline yönelik yapılan araştırmalar, başta öğrenci işleri bilgi sistemlerinde olmak üzere pek çok iş ve işlemde blokzincir teknolojisine dayalı uygulamaların mevcut aktörlerin ve aracı kurumların rollerini üsteleneceğini ve eğitim alanında pek çok yenilik ve kolaylık sağlayacağını göstermektedir. Ülkemizde ise TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) bünyesinde oluşturulmuş “Blokzincir Araştırma Laboratuvarı” öncülüğünde ve desteği ile blokzincirin çeşitli alanlarda kullanımı ile ilgili araştırmalar yürütülmesi hedeflenmektedir. Bazı özel teşebbüslerin de bu konuda girişimleri bulunmaktadır. Her ne kadar kullanımı ağırlıklı olarak finans ve ticari işlemler üzerinde yoğunlaşsa da, bu alanlarda elde edilecek tecrübelerin ve geliştirilen teknik alt yapının eğitime yansıması kaçınılmazdır. Tüm bu tecrübeler ve teknolojik olarak desteklenen alt yapının yukarıda bahsedilen senaryolar veya henüz öngörülemeyen diğer uygulamalar için yol gösterici olacağı aşikârdır. Bunların gerçekleşmesi ve eğitim alanında blokzincir teknolojisinin daha da geliştirilmesi için blokzincir temelli eğitim uygulamalarına yönelik projelerin desteklenmesi, kamu kurumlarında eğitim uzmanlarının da yer aldığı blokzincir danışma kurullarının veya çeşitli yapıların oluşturulması ve bu uygulamaların yararlanıcılarının blokzincir temelli teknolojilere yönelik dijital yeterliklerinin güçlendirilmesi önemli görülmektedir. KAYNAKÇA • Chen, G., Xu, B., Lu, M. ve Chen, N. S. (2018). Exploring blockchain technology and its potential applications for education. Smart Learning Environments, 5(1), 1-10. • Grech, A. ve Camilleri, A. F. (2017). Blockchain in education. Inamorato dos Santos, A. (ed.) EUR 28778 EN; doi:10.2760/60649 • Medcraft, G. (2018). The OECD and the blockchain revolution. • https://www.oecd.org/parliamentarians/meetings/meeting-on-the-road-london-april-2018/The-OECD-and-the- Blockchain-Revolution-Presentation-by-Greg-Medcraft-delivered-on-29-March-2018.pdf adresinden erişildi. • World Economic Forum. (2018). Blockchain beyond the hype: A practical framework for business leaders. • http://www3.weforum.org/docs/48423_Whether_Blockchain_WP.pdf adresinden erişildi. 21