Yaratılan bu veri tabanı ile her bir
kullanıcının sistemde kontrol birimi
olması sağlanarak işbirlikçi bir işlem
ve denetim mekanizması geliştirilmiş
olur. Dolayısıyla topluluğun her üyesi
aktarılan veriyi geçmişe dönük olarak
takip edebilir. İşlemler geri döndürülemez
ve kalıcı olduğundan, sistemin şeffaflığı
güvence altına alınabilmektedir.
Sistemde kayıt altına alınan veriler belirli
bir işleme, sözleşmeye, varlığa ya da
kimliğe ait olabilir; yani dijital bir formata
dönüştürülebilecek her şey blokzincir
teknolojisinden faydalanarak işe
koşulabilir. Her alanda olduğu gibi eğitim
alanında da verilerin gün geçtikçe arttığı yöneliktir. Böylelikle ilgili belgeler şeffaf,
güvenli, güvenilir, kolayca erişilebilir ve
doğrulanabilir bir platform üzerinde
yönetilebilmektedir. Bu gelişmelerden
hareketle hem mevcut durumu
hem de olası uygulamaları ortaya
koymak amacıyla Avrupa Komisyonu
Ortak Araştırma Merkezi (European
Commission Joint Research Centre) 2017
yılında “Eğitimde Blokzincir” (Blockchain
in Education) raporunu yayınlamıştır.
Bu raporda, blokzincir teknolojisinin
eğitimdeki uygulamalarına yönelik olarak
sekiz farklı senaryoya yer verilmiştir. Bu
senaryoları kısaca özetlemek gerekirse
basılı sertifikaların son bulması ve
düşünüldüğünde, blokzincir teknolojisinin
eğitimde sağlayacağı imkân ve faydalar
önem kazanmaktadır. dijital sertifikalar aracılığı ile her türlü
belgelendirmenin sistem üzerinde
kalıcı ve güvenli bir şekilde saklanması;
kurumlar arası kredi transferlerinin
yapılması, sertifika ve hatta akreditasyon
doğrulamalarının gerçekleştirilmesi;
öğrenme geçmişlerinin hayat boyu
öğrenme aracı olarak kullanılması; fikri
mülkiyet içeren yayınların, atıfların
izlenmesi ve ödüllendirilmesi; kripto
para birimlerini kullanarak ödemelerin
yapılması ve öğrencilere fon sağlanması
gibi uygulamaların kısa ve orta vadede
etkililiğini göstermesi beklenmektedir.
Blokzincir teknolojisinin eğitimdeki
potansiyelini gören pek çok eğitim
kurumu, teknolojik alt yapılarını bu
yönde geliştirmek için adımlar atmıştır.
MIT, Sony Global Education, Hulberton
School ve Lefkoşa Üniversitesi gibi
eğitim kurumları, bu konuda öncü
kurumlar olarak nitelendirilmektedir.
Bu kurumların mevcut uygulamaları
diploma, bitirme belgesi gibi sertifikaların
veya bireyin eğitim sürecini gösteren
transkript gibi belgelerin paylaşımına
20
Eğitimde blokzincir kullanımı her ne
kadar son yıllarda ivme kazanmış olsa da
henüz çok yenidir. Öncü eğitim kurumları
tarafından yürütülen uygulamaların
hemen hemen hepsi pilot çalışma
niteliğindedir. Buna rağmen elde edilen
ilk bulgular ve teknolojinin potansiyeline
yönelik yapılan araştırmalar, başta
öğrenci işleri bilgi sistemlerinde olmak
üzere pek çok iş ve işlemde blokzincir
teknolojisine dayalı uygulamaların
mevcut aktörlerin ve aracı kurumların
rollerini üsteleneceğini ve eğitim alanında
pek çok yenilik ve kolaylık sağlayacağını
göstermektedir.
Ülkemizde ise TÜBİTAK Bilişim
ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler
Araştırma Merkezi (BİLGEM)
bünyesinde oluşturulmuş “Blokzincir
Araştırma Laboratuvarı” öncülüğünde
ve desteği ile blokzincirin çeşitli
alanlarda kullanımı ile ilgili araştırmalar
yürütülmesi hedeflenmektedir. Bazı özel
teşebbüslerin de bu konuda girişimleri
bulunmaktadır. Her ne kadar kullanımı
ağırlıklı olarak finans ve ticari işlemler
üzerinde yoğunlaşsa da, bu alanlarda
elde edilecek tecrübelerin ve geliştirilen
teknik alt yapının eğitime yansıması
kaçınılmazdır. Tüm bu tecrübeler ve
teknolojik olarak desteklenen alt yapının
yukarıda bahsedilen senaryolar veya
henüz öngörülemeyen diğer uygulamalar
için yol gösterici olacağı aşikârdır.
Bunların gerçekleşmesi ve eğitim
alanında blokzincir teknolojisinin daha
da geliştirilmesi için blokzincir temelli
eğitim uygulamalarına yönelik projelerin
desteklenmesi, kamu kurumlarında
eğitim uzmanlarının da yer aldığı
blokzincir danışma kurullarının veya
çeşitli yapıların oluşturulması ve bu
uygulamaların yararlanıcılarının blokzincir
temelli teknolojilere yönelik dijital
yeterliklerinin güçlendirilmesi önemli
görülmektedir.
KAYNAKÇA
• Chen, G., Xu, B., Lu, M. ve Chen, N. S. (2018). Exploring blockchain technology and its potential applications for
education. Smart Learning Environments, 5(1), 1-10.
• Grech, A. ve Camilleri, A. F. (2017). Blockchain in education. Inamorato dos Santos, A. (ed.) EUR 28778 EN;
doi:10.2760/60649
• Medcraft, G. (2018). The OECD and the blockchain revolution.
• https://www.oecd.org/parliamentarians/meetings/meeting-on-the-road-london-april-2018/The-OECD-and-the-
Blockchain-Revolution-Presentation-by-Greg-Medcraft-delivered-on-29-March-2018.pdf adresinden erişildi.
• World Economic Forum. (2018). Blockchain beyond the hype: A practical framework for business leaders.
• http://www3.weforum.org/docs/48423_Whether_Blockchain_WP.pdf adresinden erişildi.
21