TEKNOLOJİ
Yapay Ze ka D e d i k l e r i Güve n l i mi ?
Adından da anlaşılabileceği gibi yapay
zekâ, insanın ürettiği makinelere ve
robotlara yüklenen, yapay; yani organik
biçimde gelişmeyen bir sayısal akıl
örneğidir. Kısaca, bir bilgisayarın veya
bir robotun zeki canlıların faaliyetlerini
yerine getirebilme kabiliyeti de
denilebilir. Bu faaliyetler, sorun çözme
ve öğrenme de olabilir, yazımızın konusu
olan otonom araçlar gibi bir sürücünün
müdahalesine ihtiyaç duymadan yolu,
akışı ve trafiği algılayabilmek de. Otonom araçlar, sahip oldukları otomatik
kontrol sistemleri sayesinde sürücü
müdahalesi olmadan trafiği ve çevresini
algılayarak bir güzergâhta seyir halinde
gidebilen otomobillerdir. Bu otomobiller,
radar, lidar, GPS, odometri ve bilgisayar
görüşü gibi teknolojiler sayesinde
çevrelerindeki nesneleri algılayıp tanırlar.
B i l i mkur gu Roman l ar ı n d an
Fı r l amı şçası n a: Oton om A rabal ar
Yapay zekâ teknolojileri hızlı bir şekilde, uygarlığımızın teknolojiyle donatılan her
alanında kendine yer bulmaya başladı. Özellikle de gündelik hayatın ayrılmaz
parçalarından biri olan otomobiller, yapay zekâyla birlikte gelen devrim niteliğindeki
uygulamalarla tamamen otonomlaşmanın eşiğinde. Bu durum, diğer yapay zekâ
uygulamalarında olduğu gibi etik ve güvenlik tartışmalarını da beraberinde getiriyor.
12
Yapay zekâ teknolojilerinin en barışık
olduğu endüstri dallarından biri
otomotiv. Şu an sektörün önde gelen
markalarının Ar-Ge çalışmalarının büyük
kısmını, yapay zekâyla donatılmış; yani
otonomlaşmış araçlarla ilgili çalışmalar
oluşturuyor. Gelecekte insan kaynaklı ve
ölümle sonuçlanan trafik kazalarını %90
oranında azaltması beklenen otonom
araçların kullanılmaya başlanması
ile ekonomik, sosyal, hukuki ve etik
boyutları başta olmak üzere toplumun
yapısını doğrudan ilgilendirecek birçok
yansımasının olacağı düşünülüyor.
Otonom araçlar için belirli üretim
standartları henüz oluşturulmadı. Günün
birinde yola çıktıklarında onlar için
oluşturulmuş genel bir standart halen
yoksa tüketicilerin, şehirlerin ve otomobil
üreticilerinin farklı kurallar uygulaması ile
kaotik bir ortamının doğması mümkün.
Örneğin her araba bir kavşağı farklı
farklı değerlendirirse, ortaya çıkan sonuç
insanların direksiyonda olmasından
çok farklı olmayacaktır, ki zaten araba
üreticileri de bu sorunun farkında.
Otonom araç testlerini yapan şirketler
elde ettikleri bilgileri henüz dış dünya
ile paylaşmıyor. Fakat bilinen bir gerçek
var ki o da otonom araçların öncelikle
kendi aralarında, sonra da trafik kontrol
merkezleriyle ve altyapı hizmeti veren
kuruluşlarla gerçek zamanlı veri paylaşımı
yapmalarının ihtiyaç hatta zorunluluk
olduğu. Yani, nerede olduğunuz, ne
konuştuğunuz ve belki de araç içinde ne
yaptığınız başkaları tarafından rahatlıkla
takip edilebilecek. Bu da özel hayatın
gizliliğini ihlal edecek bir durum olarak
ortaya çıkıyor.
Otonom araçların güvenliği ile ilgili diğer
önemli kaygı ise yine internetle ilgili.
İnternete bağlı diğer tüm cihazlarda
olduğu gibi otonom araçlar da siber
saldırılara karşı güvenlik zaafları
bulunduruyor. Geçtiğimiz aylarda iki
bilgisayar uzmanı, ünlü bir otomobil
üreticisine ait bir otonom aracın internet
13