EĞİTİM DÜNYASI
TARİH
“Geleceğin Şekillendirilmesi” adına sergilenen, dünyayı değiştiren birbirinden önemli buluşlar, ilk kez 1851 yılında
İngiltere’nin başkenti Londra’da gerçekleştirilen EXPO’da tanıtıldı. İlk EXPO’nun ardından Paris’te 1855, 1867,
1878, 1889, 1900 ve 1937 yıllarında altı çok önemli EXPO daha düzenlendi. Viyana 1873, Barselona 1888, Brüksel
1897 ve Saint-Louis 1904 yılında EXPO düzenleyerek tüm dünyadan tacirleri, girişimcileri, yenilikçileri ve üreticileri
çeken sergilere imza attı.
Volkan Çağan
1907 yılında Fransa, EXPO’lar için uluslararası bir çerçeve oluşturmanın gerekli olduğunu düşünüp girişimlerde
bulundu. 1912 yılında ise Alman hükümeti Berlin’de uluslararası sergileri düzenleyen uluslararası bir anlaşma
için bir konferans düzenledi. EXPO 1914’te 1. Dünya Savaşı nedeniyle onaylanamadı. 1920 yılında ikinci bir girişim
başlatıldı ve nihayet 1928 yılında Paris’te yeni bir konferans düzenlendi.
1851’de Londra Crystal Palace’da düzenlenen ilk EXPO, tamamen yeni teknolojinin sergilenmesine yönelik olup
toplumsal tema kavramından oldukça uzaktı. Bu format 1935 yılında Belçika’da yapılan EXPO’ya kadar devam
etti ve ondan sonra Expo-Dünya Fuarı kavramı benimsendi. Günümüzde de devam eden bu sistem sadece sergi
kapsam ında değil, yapıldığı dönemin toplumsal sorunlarına dikkat çekerek toplumları bilinçlendirmeyi hedefler.
Bugün gündelik hayatta sıradan olan, hayatımızı kolaylaştırıp zamanımıza değer katan pek çok şey bundan tam
165 yıl önce Londra’da göz kamaştırıcı bir atmosferde görücüye çıkmıştı. Dikiş makinesi, hidrolik asansör, kablosuz
telgraf veya telsiz, planör, elektrikli fırın, televizyon, telefon ve daktilo gibi bugün için sıradan olan cihazlar, o gün
yüz binlerce parlayan göz arasında ilk kez sergilenmişti. Gerçek anlamda geleceğe yön veren değerli fikirlerin
sergilendiği ilk EXPO’lar bugün de yarınlarımızı şekillendirmek amacıyla hayatımıza renk katıyor.
“Exposition” kelimesinin kısaltılmışı olan EXPO, Dünya Fuarı olarak da bilinen ve Türkçe karşılığı “sergi” olan
organizasyon olarak günümüze uzandı. EXPO, Dünya Kupası ve olimpiyatlardan sonra dünyada ekonomik ve
kültürel etki yaratan en büyük üçüncü organizasyon olarak kabul görmekte ve “dünyaya açılan kapı” olarak
nitelendirilmektedir. Pek çok ülkenin katılımıyla fikirlerin ve kültürlerin buluştuğu EXPO’larda dünyanın geleceği
için projeler üretilmekte, ev sahibi şehre ve çevresine yapılan yatırımlar nedeniyle kentsel yenilenme
sağlanmakta, sosyal, kültürel ve eğitsel yönüyle insanlığın gelişimine ve hoşgörüyle bütünleşmesine öncülük
edilmektedir. Bu anlamda EXPO’larda amaç, farklı ülkelerin çeşitli ürünlerinin sergilenmesi değildir; ülkelerin
kültür, tarih ve sahip oldukları varlıkların ortaya konulmasıdır.
16
•
EXPO’lar Uluslararası Sergi Bürosu (BIE - Bureau International des Expositions) tarafından
düzenlenmektedir.
•
Düzenlenen EXPO’ların hiçbirinde ticari amaç yoktur.
•
5 yılda bir kez düzenlenerek en az 3, en çok 6 ay sürerler.
•
Bütün EXPO’ların bir teması bulunmaktadır. Katılımlar firma düzeyinde değil ülke bazındadır.
•
Üç haftadan az süren sergiler, güzel sanatlar sergileri ve sadece ticari amaçlı sergiler
evrensel sergi olarak kabul edilmemektedir.
•
Kapladıkları ortalama alan en az 1.500 dönüm olmak zorundadır.
17