TED Meşale Dergisi 19. Sayı | Page 54

İSTANBUL KAPALI ÇARŞI İstanbul’da, tarihi yarımadada yer alan ünlü Kapalıçarşı yalnız o dönemki başkentin değil, Osmanlı Devleti’nin diğer şehirlerinin de kültür ve ticaret yaşamına yön veren bir yapıydı. Bugün 30.000 metrekareden daha geniş bir alanı kaplayan, yılda 100 milyona yakın turisti ağırlayarak dünyada bir rekora imza atan çarşının temeli 1461 yılında atılmıştır. Bu tarihin İstanbul’un fethinden yalnızca sekiz yıl sonraya ait olması, Osmanlı’nın, Doğu Roma’nın son yüzyıllarında ekonomisi çökmüş İstanbul’u yeniden bir dünya başkenti yapmak için vakit kaybetmediğini gösterir. Gerçekten de Kapalıçarşı benzeri görülmemiş bir düzen içinde büyüdükçe İstanbul adım adım dünyanın ticari lideri olmuştur. Daha küçük şehirlerde aynı mesleğe mensup esnaf ve zanaatkârların bir arada bulunduğu, “demirciler çarşısı”, “bakırcılar çarşısı” gibi adlarla anılan küçük çarşılar, Kapalıçarşı’nın altmıştan fazla sokağında kendilerine yer bulmuştu. Ticari rekabetin sağlanması amacıyla aynı büyüklükte inşa edilen dükkanlarda kalite ve standart denetimi, öncelikle her meslek grubunun üst kuruluşu olan loncalar tarafından yapılırdı. Hileli terazi, müşteriye karşı saygısızlık gibi konularda padişah fermanları ve kadıların X\1,\