ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
21. YÜZYIL BECERİLERİ VE ÖĞRETMENLERİ
Günümüzün toplumu bilgi toplumu olarak adlandırılmaktadır. Bilgi toplumunda, küreselleşme olgusu, bilginin hızla yayılması ve geniş kitlelere ulaşması,
farklı özellikteki kültürlerin birlikte yaşama zorunluluğu, bilim ve teknolojideki gelişmelerin yanı sıra savaşların, doğal afetlerin, çevre sorunlarının olması
bireylerin daha çok teknolojik ekonomik, sosyal ve kültürel değişimlerle yüzleşmesine neden olmaktadır. Bireylerden, hem nitelikli bir biçimde özel, sos-
yal ve mesleki yaşamlarını sürdürebilmesi hem de karşılaştığı değişimlerden olumlu değişimlere uyum sağlaması, olumsuz değişimlere anlamlı tepkiler
göstermesi beklenmektedir. Dolayısıyla bireylerin meydana gelen değişimlere uyum sağlaması ya da tepki vermesi, teknolojiyi yakalayabilmeleri, hızla
üretilen bilgi yığınları arasında bilgiyi seçerek, analiz ederek ve değerlendirerek elde etmeleri, elde ettikleri bilgiyi günlük yaşamlarında kullanabilmeleri ve
ürüne dönüştürebilmeleri için temel becerilerinin yanı sıra üst düzey beceri ve yeterliliklere sahip olması gerekmektedir. Bilgi toplumunda bireylerin sahip
olması gereken bu beceri ve yeterlilikler 21. yüzyıl becerileri olarak adlandırılmaktadır (Anagün, Atalay, Kılıç ve Yaşar, 2016).
2001 yılında MEB tarafından başlatılan bir çalışma ile çağdaş öğretmenlerin sahip olması gereken yeterlikler öne sürülmüştür. Bu çalışma sonucunda 2008
yılında genel ve branşlara özgü öğretmen yeterliklerini tanımlayan bir kitap yayınlanmıştır. Bu kitaba göre genel öğretmen yeterlikleri; “kişisel ve mesleki
değerler- mesleki gelişim”, “öğretme ve öğrenme süreci”, “öğrenciyi tanıma”, “okul, aile ve toplum ilişkileri”, “öğrenmeyi, gelişimi izleme ve değerlendirme”
ve “program ve içerik bilgisi” olmak üzere altı ana yeterlik alanından oluşmaktadır (MEB, 2008).
Öğretmenler bir toplumun gelecekteki insan profilinin oluşmasında etkili faktörlerden biridir. Yetiştirdikleri öğrenciler, öğretmenlerinden aldıkları temel
birtakım davranış ve bilgilerle de yaşamlarının bir kısmını şekillendirmektedirler. Bu nedenle de öğretmenler gerek davranışlarıyla gerek verdiği eğitim
İletişim &
İşbirliği
Eleştirel
Düşünebilme
Yaratıcılık
21. Yüzyıl
Becerileri
Dijital
Vatandaşlık
Tasarım
Odaklılık
içeriğiyle öğrencileri tam donanımlı bir biçimde yetiştirmelidir. Günün, çağın gerekliliklerine göre süreci planlayabilmeli; güncel içerik sunabilmelidirler.
Öğretmenler, gelişim ve değişime açık olmalıdırlar. (Kıncal, 2004; Sisman, 2006; Çelikkaya, 2009). Öğretmenlerin girişimcilik, eleştirel düşünme ve araştır-
ma-sorgulama becerilerine sahip olmaları gerekir. (Arslan ve Özpınar,2008)
Brooks ve Brooks (1993, Akt: Karakaya,2001), yapılandırmacı öğretmen rollerini şu şekilde sıralamaktadırlar:
• Öğrenci özerkliğini (otonomisini) kabul eder ve destekler.
• Organizeli şekilde, ilk kaynakları, fiziksel materyalleri ve özellikle etkileşimi kullanır.
• Çalışmaları şekillendirmede yapılandırmacı terminolojiyi kullanır.
• Öğrencilerin dersleri yürütmelerine ve stratejileri değiştirmelerine izin verir.
• Kavramları öğrencilerle paylaşmadan önce, öğrenci anlayışları üzerinde araştırma yapar.
• Öğrencilerin öğretmen ile işbirliği ve diyalog içinde olmalarını teşvik eder.
• Açık sorular sorarak öğrencilerin düşüncelerini derinleştirir.
• Sorunları ortaya koyduktan sonra bekleme süresi verir.
21. yüzyıl becerileri bireylerin yaşamlarını daha nitelikli bir biçimde sürdürebilmeleri, karşılaştıkları problemleri daha kolay çözebilmeleri, çevresinde ya
da toplumda yaşanılan olaylara farklı açılardan bakarak analiz edebilmeleri, mesleki, sosyal yaşamlarında daha başarılı olabilmeleri için gerekli olan
becerilerdir. (Anagün, Atalay, Kılıç ve Yaşar, 2016) Bu yüzden de öğretmenlerin kendilerini sürekli olarak yenilemeleri ve bu becerilere sahip olmaları, edin-
dikleri becerileri de derslerinde aktif olarak kullanmaları gerekmektedir.
36
TED KAYSERİ KOLEJİ